Mali Danışmanlık - 4- 221

Ankara, 05.01.2010

Özü: Serbest bölgede faaliyette bulunan şirketlerin işlemlerinde istisna uygulaması hak.

 

G E N E L G E

( 2 )

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

İLGİ:

a) 04.04.2005 günlü ve Hukuk 4495 (2005/13) sayılı,

b) 22.01.2009 günlü ve Mali Danışmanlık 16-1239 (2009/2) sayılı,

Genelgelerimiz.

 

İlgide kayıtlı Genelgelerimizde, serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulamasının esasları bildirilmiştir.

Ancak, Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığından alınan 28.08.2009 günlü ve 30948 sayılı yazıdaki;

“Bilindiği üzere, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesi ikinci fıkrasının c bendinde “c) Bu bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadır.” Hükmü yer almaktadır. Bu çerçevede, ilgide kayıtlı Genelgenizde serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak gerek bölge içinde, gerek bölge dışında yapılan işlemler ve bu konuda düzenlenen kağıtlara damga vergisi ve harç istisnası uygulamasına, AB'ye tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergileme döneminin sonuna kadar devam edileceği belirtilmektedir.

Serbest Bölgelerimizde faaliyette bulunmak isteyen potansiyel kullanıcıların Müsteşarlığımıza yaptığı müracaatları uygun görülenlere faaliyet ruhsatı alabileceklerine ilişkin bir “Uygunluk Yazısı” verilmekte, bu yazı ile kullanıcı 30 gün içerisinde Serbest Bölgede faaliyet göstereceği binaya ya da üzerinde inşaat yapacağı araziye ilişkin kira ya da satın alma sözleşmesini neticelendirmektedir. Söz konusu kira ya da satın alma sözleşmesinin gerçekleştirilmesini müteakip kendisine faaliyet ruhsatı verilmektedir.

Söz konusu “Uygunluk yazısı” sahibi firmaların serbest bölgelerde faaliyet göstereceği emlaka ilişkin gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinin tasdiki aşamasında bazı noterlerce faaliyet ruhsatı ibrazı talep edilerek, aksi halde damga vergisi ve harç istisnasının uygulanmayacağı belirtilmektedir. Ancak, ilgide kayıtlı genelgenizde de belirtildiği üzere, yapılacak faaliyetin serbest bölgelerle ilgisi olması yeterli olup, noter tasdik işlemleri için faaliyet ruhsatı ibrazına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan ihtiyaç duyulması halinde, Müsteşarlığımızın faaliyet ruhsatı verilmesine ilişkin “Uygunluk yazı” sının ibrazının yeterli olacağı düşünülmektedir.

Bilgilerini ve bu çerçevede, özellikle gayrimenkul satış sözleşmelerinin tasdiki işlemlerinde bu yönde davranılmasının tüm noterler nezdinde temini hususunda gereğini rica ederim.”

 

şeklindeki talep hakkında görüşlerini almak amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığına müracaat edilmiştir.

Yazımızda,

“....

Bilindiği üzere, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun 5084 sayılı Kanun ile değişik 6 ncı maddesinde “Serbest bölgeler, gümrük bölgesi dışında sayılır. Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükelleflerine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.”

hükmüne yer verilmiş, 5084 sayılı Kanun ile eklenen geçici 3 üncü maddenin (c) bendinde ise, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin, bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları işlemlerin 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan Resmi Gazete'nin 25/11/2008 günlü ve 27065 sayılı nüshasında yayımlanan ve Serbest Bölgeler Kanunu ile Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 5810 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Geçici 3 üncü maddesinin 2. fıkrası;

"Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar;

................

Bu bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."

şeklinde değiştirilmiştir.

Bu hüküm çerçevesinde 3218 sayılı Kanun gereği uygulanmakta iken 31.12.2008 tarihinde yürürlüğü sona eren damga vergisi ve harç istisnasının uygulama süresi Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergileme döneminin sonuna kadar uzatılmış bulunmaktadır.

Buna göre, Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığının örneği ekli yazısı çerçevesinde, serbest bölgelerle ilgili işlemlerde istisna uygulaması için;

- faaliyet ruhsatının ibrazının gerekip gerekmediği,

- ayrıca “Uygunluk yazısı” ile “Faaliyet ruhsatının” düzenleme tarihi arasında yapılacak işlemler yönünden uygunluk yazısının ibrazı üzerine istisna tatbik edilip edilmeyeceği, “

hakkındaki Başkanlıkları görüşünün Birliğimize bildirilmesi talep edilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 30.12.2009 günlü toplantısında görüşülen 18.12.2009 günlü ve 119719 sayılı yazıda ise;

“ilgide kayıtlı yazınızdan, serbest bölgelerle ilgili işlemlerde 3218 sayılı Kanunun Geçici 3 üncü maddesinde geçen damga ve harç istisnasına ilişkin hükmün uygulanabilmesi için faaliyet ruhsatının ibrazının gerekip gerekmediği, 'uygunluk yazısı' ile 'faaliyet ruhsatı' nın düzenlenme tarihi arasında yapılacak işlemlere, uygunluk yazısının ibrazı üzerine istisna tatbik edilip edilemeyeceği hususlarında Başkanlığımız görüşünün istenildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği gibi, 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz." hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun Geçici 3 üncü maddesinde, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin;

c) Bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları işlemler 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.

(Değişik ikinci fıkra: 12/11/2008-5810/7 md.) Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar;

c) Bu bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. " hükmü yer almaktadır.

3218 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesinin birinci fıkrası incelendiğinde, serbest bölgede faaliyette bulunmak üzere faaliyet ruhsatı alanların bu bölgelerde yapmış oldukları faaliyetlerine ilişkin damga vergisi ve harç istisnası, söz konusu maddenin yürürlüğe giriş tarihi olan 06/02/2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere faaliyet ruhsatı alınmış olması koşuluna bağlanmış olup, istisnanın süresi 31/12/2008 tarihinde sona ermiştir.

Ancak, aynı Kanunun geçici 3 üncü maddesinin 5810 sayılı Kanunla değişik ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca, serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin, değişikliğin yürürlük tarihi olan 01/01/2009 tarihinden Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetler ile ilgili olmak kaydıyla yaptıkları işlemler ve düzenledikleri kağıtlar harçtan ve damga vergisinden müstesna olacaktır.”

denilmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı görüşüne göre damga vergisi ve harç istisnası uygulamasının dayanağı olan faaliyet ruhsatı almış olma şartı, 31.12.2008 tarihinden önceki uygulamaya ilişkindir.

5810 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrasında ise 01.01.2009 tarihinden başlamak üzere Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar serbest bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili işlemler ve bu işlemlere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara harç ve damga vergisi istisnası uygulanması için faaliyet ruhsatı aranılmayacaktır. İstisna uygulanması için işlemlerin, serbest bölgedeki faaliyetlerle ilgili olduğunun anlaşılması yeterli bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

 

 

BAŞKAN

Hasan YENİ

(İstanbul 28.Noteri)

---