1997-21 sayılı genelge
Dizin
Kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz." Harçlar Kanununun 42/2. maddesi, 2008/25 sayılı genelge, 2005-36 sayılı genelge ve 2005-38 sayılı genelge ile birlikte değerlendirilmelidir.
Ankara, 02.05.1997
Özü: 1995/58 sayılı genelgemize konu Bazı Taahhütnameler Hk.
G E N E L G E
( 21 )
İLGİ: 18.3.1997 günlü 1997/16 sayılı genelgemiz.
Bilindiği üzere 1995/62 sayılı genelgemizin iptali konusunda Danıştay’da dava açılmış ve Danıştay 9. Dairesinde genelgemiz iptal edilmekle, Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün bu husustaki yazısı 1997/16 sayılı genelgemizle sizlere duyurulmuştu.
Bu yazıda, Maliye Bakanlığı, dava konusu Bakanlık yazıları ve Birliğimiz genelgesi Danıştay kararı ile iptal edildiğinden, “Bundan böyle şahısların sahibi bulundukları araçları yapılacak işin başında bulundurmayı taahhüt” etmelerini konu alan taahhütnamelerin maktu damga vergisine noter işlemlerinin ise maktu harca tabi tutulması gerektiğini belirtmekte idi.
İptal kararı ve buna uyulması doğrultusunda gönderilen Maliye Bakanlığı yazısı karşısında, bazı noterliklerimizden, 1995/58 sayılı genelgemize konu taahhütnameler bakımından da aynı esasların uygulanıp uygulanmayacağı, diğer bir anlatımla 1995/58 sayılı genelgemizin de yürürlükten kalkmış olup olmadığı hususlarında tereddütler intikal etmiştir.
Konu, Yönetim Kurulunun 09.04.1997 günlü toplantısında görüşülmüştür.
Bilindiği gibi 1995/58 sayılı genelgemizin konusunu “İhale uhdemizde kaldığı takdirde, adet ve evsafı idarece belirlenecek araçları çalıştırmayı kabul ve taahhüt ederim” şeklindeki taahhütnameler teşkil etmektedir. Maliye Bakanlığı genelgeye konu görüşünde bu taahhütnamelerde de kasko değer listesindeki değerin, aracın marka, model veya tipi belli değilse tahmini rayiç bedelin dikkate alınması gerektiğine işaret etmektedir.
İptal olunan 1995/62 sayılı genelgemize konu taahhütname ise “İhale uhdemde kaldığı takdirde istenilen .... araçları ihalenin başından sonuna kadar hazır etmeyi kabul ediyorum” şeklindedir.
Danıştay 9. Dairesi bu genelgemizi iptal eden 1995/2865 Esas 1996/3604 karar sayılı 13.11.1996 günlü ilamında;
492 sayılı Harçlar Kanununun 38. maddesinin 1. fıkrasında, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı Tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu, 41. maddesinde noter harçlarının (2) sayılı Tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı hükme bağlanmış, anılan kanunun 42. maddesinde ise, değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı Tarifede yazılı değer veya ağırlığının esas olduğu, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nev’i mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu belirtilmiş, ayrıca 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 1. maddesiyle, bu Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, 10. maddesiyle de, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide kağıtların nev’i ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu hükmü getirilmiş bulunmaktadır.
Yukarıda açıklanan hükümler karşısında noterde yapılan işlem sırasında düzenlenen belge nedeniyle nispi harç ve damga vergisi alınabilmesi için bu belgenin bir taahhütname niteliğinde olması ve bir bedel içermesi gerekmektedir.” denilmekte, 492 sayılı Harçlar Kanununun 43 ncü maddesinin sonuna 3689 sayılı Kanunun 10. maddesi ile eklenen fıkraya ve bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirten 17 seri no.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliğine atıf yapıldıktan sonra,
“.... kanun maddesindeki “taahhüt” kelimesinin ne olduğunun anlaşılması bakımından kanunun gerekçesine bakıldığında “söz konusu listelerde yer alan değerlerin, alım-satımda harcın asgari matrah olarak esas alınması öngörülmüştür.” ifadesine yer verilmiş bulunmaktadır. Bundan da kanunda yer alan “taahhüdün” alım-satımdaki ve malın aynına yönelik taahhüt olduğu anlaşılmaktadır.
Olayda, taahhüt konusu işler sebebiyle araç sahiplerinin araçlarını yapılacak işin başından sonuna kadar işyerinde hazır bulunduracakları yolunda verecekleri belgeye noter tarafından taahhütname başlığı konulmuş ise de, bu belgenin aracın aynına yönelik taahhüt içermemesi nedeniyle 492 sayılı Harçlar Kanununun 42. maddesinde yer alan anlamda taahhütname olarak kabul edilmesine imkan görülmemektedir.”
Denilmektedir.
Yönetim Kurulumuzca “18.03.1997 tarih ve 16 sayılı genelge hükümleri ve bu Genelgenin dayanağı olan Danıştay kararı ve Danıştay kararını kabullenen Maliye Bakanlığı mütalaası” ile Danıştay 9. Dairesinin, iptal kararında açıkca vurgulanan yukarıya alınan gerekçesi karşısında, 1995/58 sayılı genelgemize konu taahhütnamelerin de Harçlar Kanununun 42 nci maddesi anlamında bir taahhüt olmadığı ve aracın aynına yönelik bulunmadığına, bu itibarla “1995/58 sayılı genelgemizin de yürürlükten kalktığı”na keyfiyetin bir genelge ile noterliklere duyurulmasına karar verilmiştir.
Bilginizi rica ederim.
Saygılarımla.
BAŞKAN
Hasip DİNÇER
(Ankara 24. Noteri)
M.ÖZARI
GK.