Mali Danışmanlık -151-12131

Ankara, 23.06.2016

Özü: Vakıf gayrimenkullerinin işlemlerinde damga vergisi ve harç istisnası hk.

 

 

G E N E L G E( 11 )

 

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

İLGİ: 2012/13 sayılı genelge

 

İlgi Genelgemiz ile Vakıflar Genel Müdürlüğü ile mazbut vakıflara ait gayrimenkullerin restorasyon ve kiralama sözleşmelerine 5737 sayılı Kanunun 77 nci maddesindeki harç ve damga vergisi istisnasının uygulanması gerektiği bildirilmiştir.

 

Bu defa bir noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazı ekinde bulunan Vakıflar Bölge Müdürlüğünün yapmış olduğu inşaat yapım ve işletme şartlı kira sözleşmesinin 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 77 nci maddesi ve ilgili diğer mevzuat gereğince harç ve damga vergisinden muaf olup olmadığı hususunda Gelir İdaresi Başkanlığından görüş talep edilmiştir.

 

Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda;

Yazı ekinde bulunan   İnşaat Yapım ve İşletme Şartlı Kiralama Sözleşmesi  başlıklı işlem örneğinin incelenmesinde, T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü adına hareket eden Kayseri Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile bir şirket arasında akdedildiği, Vakıflar Bölge Müdürlüğünün 20.06.2012 tarih ve 357/297 sayılı Vakıflar Meclisi Kararına istinaden, T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Kayseri Vakıflar Bölge Müdürlüğünce, vakfa ait taşınmaz üzerine, bu sözleşmenin eki olan imar durumu dikkate alınarak 35 yıl süreli, bu sürenin 4 yılı inşaat yapım süresi, müteakip 31 yılı işletme süresi olmak üzere, sözleşme hükümlerine göre inşaatın yapılması da dahil tüm masrafların işin yüklenicisi tarafından karşılanması suretiyle bina inşa edilerek kiracı sıfatı ile kullanılması işi olduğu anlaşılmaktadır.

 

Bu sözleşmede, işin inşaata ilişkin muhammen bedeli 2011 yılı fiyatlarıyla 2.993.5212,53 TL olarak belirtilmiş olup sözleşmenin 7 nci maddesinde ise kira bedelleri ve ödemeleri tablo halinde, ilk yıl 40.100 Türk Lirası ve yapım süresi 4 yıl boyunca yıllık ÜFE oranında arttırılarak ödeneceği, işletme süresinin ilk yılı 240.100 TL, sonraki yıllarda ÜFE oranında artırılarak, işletme süresinin 12 nci yılında 1.000.000 TL. sonraki yıllar ÜFE oranında arttırılarak ödeneceği hüküm altına alındığı görülmüştür.

 

Bilindiği üzere, 2012/13 sayılı Genelgemize esas teşkil eden Başkanlığınızdan alınan 24.04.2012 tarih ve 44241 sayılı yazıda;

özetle;

 .....

5737 sayılı Vakıflar Kanununun 66 ncı maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan bölge müdürlüklerinin Genel Müdürlüğün taşra teşkilatını oluşturduğu; "Muafiyet ve İstisnalar" başlıklı Vakıflar Kanununun 77 nci maddesinin ilk fıkrasında, Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmazların Devlet malı imtiyazından yararlanacağı, haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, tüm iş ve işlemlerinin, her türlü vergi, resim, harç ve katılım payından istisna olacağı hükme bağlanmıştır.

 

5737 sayılı Vakıflar Kanunun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde; mazbut vakıfın, bu Kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıfları ifade ettiği belirtilmiştir.

Buna göre, Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve mazbut vakıflara ait taşınmazların restorasyonunun yapılması için vakıf yönetimi ile özel şirketler arasında yapılan sözleşmeler ile söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi halinde yapılacak kira sözleşmelerinin damga vergisinden ve yapılacak işlemlerin noter harcından müstesna tutulması gerekmektedir  denilmektedir.

 

Buna göre;

5737 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin ilk fıkrasında, Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmazların devlet malı imtiyazından yararlanacağı, haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, tüm iş ve işlemlerinin her türlü vergi, resim harç ve katılım 8 payından istisna olacağı belirtilmiş olduğundan hareketle, Kayseri Vakıflar Bölge Müdürlüğüne ait binanın yapım sözleşmesinin de bu istisnasından yararlanması gerektiği düşünülmektedir.

 

Ancak, gerek ilgili Kanun hükmü ve gerekse yukarıda yer alan Başkanlığınız görüşünde, Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve mazbut vakıflara ait taşınmazların restorasyonunun yapılması için vakıf yönetimi ile şirket arasında yapılan sözleşmeler ile söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi halinde yapılacak kira sözleşmelerinin damga vergisinden ve yapılacak işlemlerin noter harcından müstesna tutulması gerektiği öngörülmekte olup yeniden inşaat sözleşmesinden (yeni inşaat yapımı) bahis olmadığından yanlış bir uygulamaya mahal verilmemesi için, yeniden yapılacak inşaat sözleşmesinde de bu istisnanın uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Başkanlığınız görüşüne ihtiyaç duyulmaktadır.

 

şeklinde Birliğimiz görüşü belirtilmek suretiyle görüş istenilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 13.06.2016 günlü toplantısında görüşülen 15.05.2016 tarih ve 52390 sayılı yazıda;

 

İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, Kayseri Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile özel bir şirket arasında inşaat yapım ve işletme şartlı kiralama sözleşmesi düzenlendiği, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazların restorasyonunun yapılması için vakıf yönetimi ile özel şirketler arasında yapılan sözleşmeler ile anılan gayrimenkullerin kiraya verilmesi halinde düzenlenecek kira sözleşmelerinin 24/04/2012 tarih ve 44241 sayılı yazımız ile damga vergisi ve harçtan müstesna tutulduğu belirtilerek, yeniden yapılacak inşaat sözleşmesinde (yeni inşaat yapımı) söz konusu istisnanın uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

 

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/l inci fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

 

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu; 123 üncü maddesinde ise özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hükümlerine yer verilmiştir.

 

Öte yandan, 5737 sayılı Vakıflar Kanununun  Tanımlar  başlıklı 3 üncü maddesinde, mazbut vakıfın, bu Kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıfları ifade ettiği; 66 ncı maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan bölge müdürlüklerinin Genel Müdürlüğün taşra teşkilatını oluşturduğu;  Muafiyet ve İstisnalar  başlıklı 77 nci maddesinin ilk fıkrasında, Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmazların Devlet malı imtiyazından yararlanacağı, haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, tüm iş ve işlemlerinin, her türlü vergi, resim, harç ve katılım payından istisna olacağı hükme bağlanmıştır.

 

Buna göre, Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve mazbut vakıflara ait taşınmazlara ilişkin olarak vakıf yönetimi ile özel şirketler Arasında yapılan inşaat yapımı karşılığı işletme şartlı kiralama sözleşmelerinin damga vergisinden ve noter harcından müstesna tutulması gerekmektedir.

şeklinde cevap verilmiştir.

 

Gelir İdaresi Başkanlığının yazısına göre; Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ait taşınmazlara ilişkin olarak vakıf yönetimi ile özel şirketler arasında yapılan inşaat yapımı karşılığı işletme şartlı kiralama sözleşmelerinin ve dolayısıyla da yeniden yapılacak inşaat sözleşmelerinin de damga vergisinden ve noter harcından istisna edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

 

Yunus TUTAR

Başkan

---