Hukuk 8324

Ankara,  21.5.2004

Özü: Sürekli ve süreksiz hizmet akitlerinde damga vergisi ve harç istisnası uygulaması hk.

 

G E N E L G E

( 21 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           İLGİ: 13.03.2002 tarih ve Hukuk 3867 sayılı (2002/12 sayılı) genelgemiz.

 

           İlgi Genelgemiz ile kısmi çalışma sürelerini ihtiva etmek üzere düzenlenen mesul müdürlük sözleşmelerinin de 1475 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen hizmet akdi olarak kabulü, dolayısıyla da bu kağıtlara damga vergisi ve harç istisnasının tatbiki gerektiği bildirilmiştir.

           Ancak 1475 Sayılı Kanunun 8 inci maddesindeki “Nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla süren işlere sürekli iş denir.

           Bu kanunun 3,9,11 ........ maddeleri süreksiz işlere uygulanmaz......”

           hükmü dikkate alınarak, hizmet akitlerinde istisna uygulanırken, hizmet süresine dikkat edilmesi hususunda noterliklerin uyarılması ihtiyacı doğmuştur. Zira niteliği itibariyle en çok 30 iş günü süren süreksiz işlerle ilgili hizmet akitlerine damga vergisi ve harç istisnası tatbik edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

           Bu düşüncelerle Adalet Bakanlığına yapılan müracaatla sürekli veya süreksiz hizmet akitlerindeki sürenin hangi esaslara göre hesaplanacağı hususundaki hukuki görüşlerinin bildirilmesi talep edilmiştir.

           Konu hakkında Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında yapılan yazışmalar sonucunda Adalet Bakanlığının 18.02.2004 günlü ve 4069 sayılı yazısı ekinde gönderilen ve Yönetim Kurulumuzun 12.05.2004 günlü toplantısında görüşülen 01.12.2003 günlü ve 35626 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yazısında, “4857 sayılı İş Kanunu’ nun 8 inci maddesinde yer alan resim, harç ve damga vergisi istisnası uygulanırken işin mahiyeti itibariyle en az 30 iş günü sürmesi veya sürebilecek nitelikte olmasının mı, yoksa çalışılması gereken sürenin saat hesabının, tekabül ettiği iş günü bulunarak toplam sürenin en az 30 iş günü olmasının mı aranacağı hususunda tereddütler olduğu konusundaki ilgi yazınız incelenmiştir.

Bilindiği gibi, 4857 sayılı İş Kanunu’ nun 8 inci maddesinde, iş sözleşmesinin, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme olduğu, iş sözleşmesinin, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tabi olmadığı, süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasının zorunlu olduğu, bu belgelerin damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaf bulunduğu, yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işverenin işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlü olduğu, süresi bir ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerinde bu fıkra hükmünün uygulanmayacağı, iş sözleşmesinin iki aylık süre dolmadan sona ermesinde ise, bu bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunun “Sürekli ve süreksiz işlerdeki iş sözleşmeleri” başlıklı 10. maddesinde de, nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denileceği, bu Kanunun 8. maddesinin süreksiz işlerde yapılan iş sözleşmelerinde uygulanmayacağı, süreksiz işlerde, bu maddelerde düzenlenen konularda Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Dolayısıyla, niteliği itibariyle 30 iş günü süren işlerin süreksiz iş olduğu, söz konusu sürenin hesabında, saatlik çalışmanın değil, işgününün esas alınması gerekmektedir.” denilmektedir.

           Buna göre örneğin;

           1- Haftada 1 iş günü çalışma esasına dayalı hizmet akitlerine konu işin sürekli iş kabul edilebilmesi için, mukavele süresinin en az, (haftada 1 iş günü, ayda 4 iş günü x 8 ay = 32 iş günü hesabı ile) 8 ay,

           2- Ayda 10 iş günü çalışma esasına dayalı hizmet akitlerine konu işin sürekli iş kabul edilebilmesi için mukavele süresinin en az (Ayda 10 iş günü x 3,5 ay = 35 iş günü hesabı ile) 3.5 ay,

           olması gerekecektir.

           Yukarıda verilen örnekler çerçevesinde toplam çalışma iş günü sayısı 30 gün ve daha az olan hizmet akitleri süreksiz işlere konu olacağından damga vergisi ve harç istisnasından yararlanamayacaktır.

           Buna karşılık toplam çalışma gün sayısı 30 iş gününün üzerindeki sürekli işlerle ilgili hizmet akitlerine 13.03.2002 tarih ve Hukuk 3867 sayılı (2002/12 sayılı) genelgemiz. esaslarına göre istisna uygulamasına devam edilecektir.

           Saygılarımla,

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                             Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---