Mali Danışmanlık-169978

Ankara -14.05.2023

Özü:Doğal Afet Sebebiyle Adli Müzaharet Uygulamasında Vekaletnamede Harç Muafiyeti hk.

 

                                                                                                  GENELGE

                                                                                                        ( 4 )

 

      Adli yardım talebinin değerlendirilmesi sonrasında mahkemelerce gösterilen gereklilik çerçevesinde, ilgililerce, noterlikten talep edilen vekaletnameler sebebiyle harç alınıp alınmayacağı hususundaki sorumuza Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan 03.11.2022 günlü ve 120466 sayılı yazıya istinaden yayımlanan Genelgemizde özetle,

           "…

          İlgili mahkeme tarafından verilecek adli yardım kararının,

         1- 6100 sayılı Kanunun, yukarıda belirtilen, 335 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tüm hususları kapsayacak şekilde düzenlenmesi durumunda,

      2- 335 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan husustan yararlanılmasına yönelik olarak kabul edilmesi halinde, İlgililerce, noterliklerde düzenletilmek istenilen vekaletnamelerden harç tahsil edilmemesi gerektiği anlaşılmaktadır.

        Buna göre, noterliklere adli müzaharetten yararlananlarca vekaletname düzenlenmesi talebi ile müracaat olması durumunda, ilgili noterin, mahkemece verilen adli yardım kararında yukarıda belirtilen hususların mevcudiyetinin varlığını kontrol etmesi ve belirtilen hususların varlığı halinde vekaletname işleminden harç tahsil edilmemesi gerekmektedir."

         denilmiştir.

       Bu defa Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünden alınan 24.02.2023 günlü ve E73640249-045.02[02]-39-2023-138/6004 sayılı yazıda yer alan ve deprem felaketinde zarar görmüş kişilerin noterliklerden talep edecekleri mirasçılık belgesi yönünden de harç istisnası uygulanıp uygulanmayacağı hususunda 03.03.2023 günlü ve 37301 sayılı yazımız ile Gelir İdaresi Başkanlığından görüş talep edilmiştir.

           Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 24.04.2023 günlü Toplantısında gömrüşülen 17.03.2023 günlü ve 24825 sayılı yazıda,

         "İlgi (b)'de kayıtlı yazımızla, adli yardım talebinin, 6100 sayılı Kanunun 335 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tüm hususları kapsayacak şekilde veya 335 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan husustan yararlanılmasına yönelik olarak kabul edilmesi halinde, ilgililerce noterlikten talep edilen vekaletnameler sebebiyle geçici olarak harç alınmaması, ancak dava sonunda mahkeme kararı doğrultusunda bu kişilerden veya davayı kaybeden taraftan söz konusu harcın tahsil edilmesi gerektiği belirtilmiş olup, ilgi (c)'de kayıtlı yazınızın incelenmesinden, deprem afeti sebebiyle mirasçılık belgeleri hakkında Adalet Bakanlığınca Birliğinize de dağıtımı yapılan 24/2/2023 tarih ve 138/6004 sayılı yazıda bahsi geçen 6100 sayılı Kanun ile 4539 sayılı Kanun hükümlerinden bahisle, deprem felaketinde zarar görmüş kişilerin noterliklerde vekaletname çıkarmak istediklerinde adli müzaharet hükümleri çerçevesinde harç istisnası uygulanmasında bir tereddüt olmadığı şeklindeki değerlendirmeniz ile konunun aciliyetine binaen ilgililerin noterliklerden talep edecekleri mirasçılık belgesi yönünden de harç istisnası uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

            4539 sayılı Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukuki Uyuşmazlıkların Çözümüne ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulü Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında, doğal afete maruz kalanların istemleri halinde, afetten kaynaklanan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin her türlü dava ve işlemlerde adli müzaheret hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla, afetten kaynaklanan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin her türlü dava ve işlemlerine ilişkin olmak kaydıyla doğal afete maruz kalanların adli yardım taleplerinin, 6100 sayılı Kanunun 335 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan tüm hususları kapsayacak şekilde veya mahkemece 335 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan husustan yararlanılmasına yönelik olarak kabul edilmesi halinde, ilgililerce noterlikten talep edilen vekaletnameler sebebiyle geçici olarak harç alınmaması, ancak dava sonunda mahkeme kararı doğrultusunda bu kişilerden veya davayı kaybeden taraftan söz konusu harcın tahsil edilmesi mümkün bulunmaktadır. Öte yandan, doğal afete maruz kalanların afetten kaynaklanan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin her türlü dava ve işlemlerde kullanılmak üzere mirasçılık belgesi talep etmeleri ve yukarıda belirtildiği şekilde ilgili mahkemece adli yardım talebinin kabul edilmiş olması halinde, ilgililerce noterlikten talep edilen mirasçılık belgesi sebebiyle geçici olarak harç alınmaması, ancak dava sonunda mahkeme kararı doğrultusunda bu kişilerden veya davayı kaybeden taraftan söz konusu harcın tahsil edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir."

            denilmektedir.

           Gelir İdaresi Başkanlığı görüşüne göre, doğal afetten kaynaklanan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin her türlü dava ve işlemlerine ilişkin olmak kaydıyla doğal afete maruz kalanların adli yardım taleplerinin (Vekaletname, mirasçılık belgesi vb.) mahkeme kararı olmaksızın yerine getirilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

Emine ÇAĞLAYAN

Başkan

---