Mali Danışmanlık -54-4272

Ankara, 06.03.2018

Özü: Tekne satışına ilişkin olarak düzenlenen ve sadece satıcı tarafın imzasını ihtiva eden Temlik Senedi hak.

 

........................NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................NOTERLİĞİNE

 

GENELGE (5)

 

Bir Noterliğimizden alınan ve Genelgemiz ekinde örneği bulunan ve tekne satışına ilişkin olarak düzenlendiği anlaşılan “Temlik Senedi” başlıklı işlem örneğinin tercümesi işleminden, ne şekilde harç ve damga vergisi tahsil edileceği hususunda tereddüte düşüldüğünden, konu hakkında Birliğimiz görüşü talep edilmiş,

Bahse konu işlem örneği, 25.04.2017 günlü Yönetim Kurulu toplantısında alınan 32 sayılı karar gereğince, konu hakkında görüş bildirilmesi yönünden, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 26.02.2018 günlü toplantısında görüşülen, 10.02.2018 günlü ve 17558 sayılı yazıda;

“İlgide kayıtlı yazınız ve ekinin incelenmesinden, yabancı bir şirketin sahip olduğu gemiyi bir Türk şirketine satışına ilişkin düzenlenen ve yalnızca satıcı firma yetkilisi tarafından imzalandığı anlaşılan ve çeviri onayı için ibraz edilmiş olan "Temlik Senedi" başlıklı kağıdın ne şekilde damga vergisi ve harca tabi tutulacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların, Türkiye’de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulacağı; 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imzalayanlar olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/l fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu itibarla, geminin satışı ile ilgili olarak düzenlenen "Temlik Senedi” başlıklı kağıtta yalnızca satıcının imzasının bulunması durumunda söz konusu kağıdın, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlar mahiyetinde bulunmadığından, damga vergisine tabi tutulması mümkün değildir.

Diğer taraftan, söz konusu kağıtlarda satıcının yanısıra alıcının da imzasının bulunması ve belli para ihtiva etmesi durumunda Damga Vergisi Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-A/l fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerektiği tabiidir.

Öte yandan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir.” denilmiş,            

41 inci maddesinde de, “Noter harçları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır.” hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu tarifenin "II-Maktu harçlar” başlıklı bölümün "5-Suretler ve tercümeler” maddesinin (a) fıkrasında; ilgililere veya ibraz edenlere verilecek her türlü mukavele, senet, yazılı kağıt ve kayıt suretlerinin ve fotokopilerinin beher sayfasından alınacak harç miktarı (b) fıkrasında da; tercüme suretleri ve yabancı dille yazılmış kağıtların suretleri ve tercümeleri beher sayfasından (Fotokopiler dahil) alınacak harç miktarı belirtilmiştir.

Buna göre, ilgi yazınızda da belirtildiği üzere çeviri onayı için ibraz edildiği anlaşılan “Temlik Senedi" başlıklı kağıdın çeviri onayı işleminden, 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II/5-b maddesi gereğince harç tahsil edilmesi gerektiği tabiidir.”denilmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığının görüşüne göre, tekne satışına ilişkin olarak düzenlenen ve sadece satıcı tarafın imzasını ihtiva eden “Temlik Senedi” başlıklı kağıttan, damga vergisi tahsil edilmeksizin sadece maktu tercüme harcı alınması gerekmektedir.

Ancak, anılan kağıda alıcı ve satıcının birlikte imza koymaları durumunda, işlemin bir satış sözleşmesi vasfını kazanacağı cihetle, tercümeye tabi tutulacak olan söz konusu kağıttan, Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I-A/l fıkrasına göre değer üzerinden binde 9,48 oranında damga vergisi tahsil edilmesi, işleme ilişkin harcın ise yine maktu tercüme harcı olarak tahsil edilmesi gerekmektedir.

Her iki tarafın imzasını ihtiva edecek tarzda düzenlenmesi halinde bu kağıt ile ilgili onaylama işlemi yapıldığı takdirde harcın da değer üzerinden nispi olarak alınacağı tabidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

 

Yunus TUTAR

Başkan

 

Ek için tıklayınız.

---