Mali Danışmanlık -26-1515 

Ankara, 29.01.2018

Özü: Yabancı kişilere gayri menkul satış vaadi, ön ödemeli satış şirket pay devri ve kredi verilmesinde damga vergisi ve harç uygulaması hk.

 

 ........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

G E N E L G E (2)

 

Noterliklerimizden Birliğimize intikal eden müracaatlar üzerine Gelir İdaresi Başkanlığına gönderdiğimiz yazı ile;

1-Resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinde,          

2-6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde,                                                

       Damga vergisi nispetinin sıfır “0” olarak uygulandığı,

3-Anonim, eshamlı komandit ve limited şirket pay devri işlemleri ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlara harç ve damga vergisi istisnası getirildiği,

Ancak yukarıda belirtilen söz konusu işlemlerin yabancı kişiler muhatap alınarak gerçekleştirilmesi durumunda da aynı prensiplerin tatbik edilip edilmeyeceği hususunda görüş talep edilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 22.01.2018 tarihli toplantısında görüşülen 05.01.2018 günlü ve 1367 sayılı yazıda,

“İlgide kayıtlı yazılarınız ve eklerinin incelenmesinden, resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri ile 6502 sayılı Kanun kapsamında düzenlenen ön ödemeli konut satış sözleşmeleri için 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile damga vergisi nispetinin "0" olarak belirlendiği; 6728 sayılı Kanun ile de şirket pay devri işlemleri ve bu işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisi ve harçtan istisna edildiği hususları belirtilerek, söz konusu gayrimenkul satış vaadi ve ön ödemeli konut satış işlemlerinin yabancılara yapılması durumunda sıfır nispet damga vergisi uygulamasından; şirket pay devrinin yabancı bir kişi veya kuruluşa yapılması durumunda damga vergisi ve harç istisnasından yararlanılıp yararlanılmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

            488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği hükümlerine yer verilmiştir.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar"" başlıklı bölümünün 6728 sayılı Kanun ile değişik "A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar" alt başlıklı fıkrasının (1) numaralı bendinde, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin; (8) numaralı bendinde, resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinin, (10) numaralı bendinin (b) alt bendinde ise, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ön ödemeli konut satış sözleşmelerinin nispi damga vergisine tabi olduğu hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün 6728 sayılı Kanun ile değişik (16) numaralı fıkrasında ise, anonim, eshamlı komandit ve limited şirketler ile yatırım fonlarının kuruluşlarına, pay devirlerine, sermaye artırımlarına ve süre uzatımlarına ilişkin olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna olacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 3/2/2017 tarihli ve 29968 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 31/1/2017 tarihli ve 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün "A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar" başlıklı fıkrasının (8) numaralı bendinde yer alan, resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri ile (10) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ön ödemeli konut satış sözleşmelerinin "0” (sıfır) nispetinde damga vergisi uygulanacağı karara bağlanmıştır.

            Bu çerçevede, 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında bahsedilen kağıtlara "0" (sıfır) nispetinde damga vergisi uygulaması yönünden satış yapılan kişilerin yerli veya yabancı olması bir önem arz etmemektedir.

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu belirtilmiş; aynı kanunun 123 üncü maddesinde ise; "Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, pay devri, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından verilecek kefaletler dahil) bankalar, finansman şirketleri, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin işlemler (yargı harçları hariç) bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.” hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanununun yukarıda bahsedilen Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin pay devrine ilişkin istisna hükümlerinde, pay devrinin yapılacağı kişiler yönünden yerli veya yabancı ayrımına gidilmediği dikkate alındığında, yabancılara yapılacak kanun kapsamındaki şirket pay devri işlemleri ve bu işlemlerle ilgili düzenlenen kağıtların damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması mümkün bulunmaktadır.”

denilmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı yazısında yer alan,

A) 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında bahsedilen kağıtlara "0" (sıfır) nispetinde damga vergisi uygulaması yönünden satış yapılan kişilerin yerli veya yabancı olması bir önem arz etmemektedir.”

B) “…pay devrinin yapılacağı kişiler yönünden yerli veya yabancı ayrımına gidilmediği dikkate alındığında, yabancılara yapılacak kanun kapsamındaki şirket pay devri işlemleri ve bu işlemlerle ilgili düzenlenen kağıtların damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması mümkün bulunmaktadır.”

şeklindeki ifadelerinden hareketle,

1- Yabancı bir kişiye, gayrimenkul satış vaadi ile gayrimenkul satışı sebebiyle düzenlenen sözleşmelere,

2- 6502 sayılı Kanun kapsamında yabancı bir kişiye ön ödemeli konut satışı sebebiyle düzenlenen sözleşmelere,

 “0” (sıfır) nispet damga vergisi uygulanması ve fakat bu sözleşmelerle ilgili işlemlerden nispi harç alınması,

3- Türkiye’de yerleşik bir anonim, eshamlı komandit ve limited şirket pay devri işleminin gerçekleştirilmesi esnasında, taraflardan birisinin (devralan ya da devreden) yabancı olması durumunda düzenlenen kağıt ve yapılan işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekmektedir.

4-Diğer taraftan, yabancılara, Türkiye’de yerleşik bankalar ve tüketici finansman şirketlerince kullandırılacak kredilere ve bu kredilere ilişkin teminatlara yönelik olarak düzenlenecek kağıt ve işlemler yönünden Gelir İdaresi Başkanlığı yazısında bir açıklama bulunmamakla birlikte, Gelir İdaresi Başkanlığının yukarıda belirtilen görüşü esas alınarak kredi işlemlerine de halen uygulanmakta bulunan prensipler çerçevesinde damga vergisi ve harç yönünden istisna  tatbiki gerektiği sonucu çıkmaktadır.

Bu sebeple münhasıran Türkiye’de yerleşik bankalar ve tüketici finansman şirketleri tarafından yabancılara kullandırılacak kredilerle ilgili kağıt ve işlemler yönünden de damga vergisi ve harç istisnasının uygulanması gerekmektedir.  Bilgi edinilmesini rica ederim. Saygılarımla, 

 

Yunus TUTAR

Başkan

---