2018-12 sayılı genelge
Dizin
Mali Danışmanlık -131-19112
Ankara,11.07.2018
Özü: Kamu Gayrimenkulleri İle İlgili Ön İzin Sözleşmelerinde Damga Vergisi ve Harç Hakkında
........................NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................NOTERLİĞİNE
GENELGE ( 12 )
Bir Noterliğimizden Birliğimize intikal eden ve bir şirket ile Milli Emlak Müdürlüğü arasında düzenlenen ön izin sözleşmesinin ekinde kullanma izin şartnamesinin mevcut olduğu, sözleşme süresi ve bedeli üzerinden damga vergisi alındığı, 2015 yılında Adalet Bakanlığı müfettişlerince yapılan denetimde, ön izin sözleşmesine ekli taahhütname niteliğindeki kullanma izin şartnamesinin gözden kaçırılması sonucunda, damga vergisinin noksan alındığının ifade edildiği,
Ancak, sözleşmeye eklenen kullanma izni şartnamesinin ilgili tarafından ihale makamına verilen, kullanıcı tarafından uyulacak davranışları belirleyen belge olduğu, asıl sözleşmenin şartlar yerine geldikten sonra yapılacağından, şartnameden nispi harç ve damga vergisi alınmaması gerektiği kanaatinde olunduğu belirtilerek, yazıları ekindeki sözleşmenin Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilerek, sözleşmeden ne şekilde damga vergisi ve harç alınması gerektiği hususunda görüş alınması talep edilmiştir.
Konu hakkında Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 02.07.2018 günlü toplantısında görüşülen 04.06.2018 günlü ve E-73318 sayılı yazıda ilgili Kanun hükümlerinden de bahisle,
“İlgide kayıtlı yazınızdan, Milli Emlak Müdürlüğü ile Baban Turizm ve Ticaret A.Ş. arasında ön izin sözleşmesi düzenlendiği, söz konusu ön izin sözleşmesinin ekinde kullanma izin şartnamesinin mevcut olduğu ve sözleşme süresi ve bedeli üzerinden 65,54 TL harç ve 274,92 TL damga vergisi alındığı belirtilmekle birlikte 2015 yılında Adalet Bakanlığı müfettişlerince yapılan teftiş sonucu ön izin sözleşmesi eki kullanma izin şartnamesinin gözden kaçırılması sonucunda, şartnamede hesaplanabilir tutar üzerinden harç ve damga vergisinin alınmaması gerektiği sonucuna varılmış olup, söz konusu ön izin sözleşmesine ilişkin olarak alınacak olan damga vergisi ve harca ilişkin tutarın belirlenmesi hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.
…..
Yazınız ekinde yer alan 25/05/2015 tarihli “Ön İzin Sözleşmesi” başlıklı kağıdın incelenmesinden, sözleşmenin 3 üncü maddesinde, ön izin süresinin 1 yıl olduğu, 2 nci maddede belirtilen işlemlerin tamamlanamaması durumunda, buna ilişkin belgelerle birlikte ve bu işlemlerin tamamlanamama nedenleri de belirtilmek suretiyle talep edilmesi ve talebin idare tarafından uygun görülmesi halinde bu süreyi 4 üncü maddede belirtilen işlemleri kendi kusurları dışında kamudan kaynaklanan ve/veya idarece kabul edilebilir sebeplerle yerine getiremeyenlere; talep etmeleri ve bu talebin idare tarafından uygun görülmesi halinde 4 üncü maddede belirtilen bedeller karşılığında birer yıllık olmak üzere iki yıl daha süre verilebileceği, verilen ve uzatılan ön izin sürelerinin toplamının dört yılı geçemeyeceği, ön izin döneminde sürenin dondurulamayacağı; 4 üncü maddesinde, ön izin bedelinin 29,000 TL olduğu, ön izin süresinin 3 üncü maddede belirtildiği şekilde idarece uzatılması halinde, ön izin bedelinin ikinci yıl için ihale bedelinin yüzde yirmisi, üçüncü yıl için yüzde otuzu, dördüncü yıl için yüzde kırkı olarak belirleneceği, uzatılan sürelerde bu şekilde belirlenen ön izin bedellerinin, ikinci, üçüncü ve dördüncü yıllar için ihale bedelinin Yönetmeliğin 14 üncü maddesi uyarınca arttırılması sonucu oluşacak bedel üzerinden hesaplanacağı, fiili kullanım olması halinde bu alana isabet eden ön izin bedelinin irtifak hakkı veya kullanma izni ihale bedeli olacağı; 6 ncı maddesinde, ihale sonucunda, ön izin verilen kişinin bu süre içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 12 nci maddesi uyarınca tespit edilen yıllık bedel karşılığında, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar üzerinde Türk Medeni Kanunu uyarınca irtifak hakkı tesisi edileceği ve/veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde kullanma izni verileceğine ilişkin belirlemelerine yer verildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Milli Emlak Müdürlüğü ile şirket arasında düzenlenen ön izin sözleşmesinin süresinin 1 yıl olduğu, ön izin bedelinin yıllık 29.000 TL olarak belirlendiği, İdare ile ön izin sahibinin karşılıklı anlaşması halinde bu sürenin uzayabileceği hususları dikkate alındığında, söz konusu ön izin sözleşmesinin, 1 yıllık ön izin bedeli üzerinden 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun 1/A-l bölümü uyarınca nispi damga vergisine, Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin "Noter Harçları" başlıklı 1/1 fıkrası uyarınca beher imza için nispi noter harcına tabi tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, ön izin sözleşmesinin 4 üncü maddesinde belirtildiği şekilde ön izin süresinin uzatılması durumunda, süre uzatımına ilişkin bir kağıt düzenlenmesi ya da sözleşmeye şerh konulması halinde, sözleşme değişikliğine ilişkin bu kağıdın/şerhin ayrıca damga vergisi ve noter harcına tabi tutulacağı tabiidir.”
şeklinde görüş bildirilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığının yazısına göre;
1- Sözkonusu ön izin sözleşmesinin ön izin süresi 1 yıl olduğundan, süre uzatımına dair düzenleme dikkate alınmaksızın sadece bir yıllık ön izin bedeli üzerinden nispi damga vergisi ve harç alınması gerekmektedir.
2- Ön izin sözleşmesinin 4 üncü maddesinde belirtildiği şekilde ön izin süresinin bilahare uzatılması durumunda, süre uzatımına ilişkin bir kağıt düzenlenmesi ya da sözleşmeye şerh konulması halinde, sözleşme değişikliğine ilişkin bu kağıdın veya şerhin ayrıca damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.
3- Ön izin sözleşmesinin ekinde yer alan kullanma izni şartnamesinde yer alan sürenin ön izin sözleşmesinin yukarıda belirtildiği şekilde damga vergisi ve harca tabi tutulmasında bir etkisi olmayacaktır.Bilgi edinilmesini rica ederim.Saygılarımla.
Dursun CİN
Başkan
Ek : İşlem örneği