Mali Danışmanlık -225-18574

Ankara, 27.10.2017

Özü: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununu Gereğince Rehin İşlemlerinde İstisna Hakkı

 

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

GENELGE ( 18 )

 

Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen 26.02.2017 tarih ve 4023 sayılı yazımızla;

6750 sayılı Kanun ve bu Kanuna ilişkin Yönetmelikte yer alan;

“Taraflardan borç ikrarını içerse dahi rehin sözleşmesinin düzenlenmesi, Sicile tescil edilmesi ve Sicilde tesis edilen işlemler sebebiyle herhangi bir vergi, resim, harç ve değerli kağıt bedeli tahsil edilmez.” şeklindeki hükmün Kanunun 19 uncu maddesindeki,

“Rehin sözleşmesinin düzenlenmesi ile Sicilde tesis edilen işlemler vergi, resim, harç ve değerli kağıt bedelinden muaftır.” Hükmüne nazaran kanunda yer almayan ilave bir istisna düzenlemesi olduğu belirtilerek,

“ …. Yukarıda yer alan Kanun maddesi ile Yönetmelik maddesinin farklılık arz ettiği, Kanunda yer almadığı halde Yönetmelikte borç ikrarını içerse dahi rehin sözleşmesinin düzenlenmesi sicile tescil edilmesi ve sicilde tesis edilen işlemler sebebiyle herhangi bir vergi, resim, harç ve değerli kağıt bedelinin tahsil edilemeyeceği belirtilmiştir.

Buna göre hem borçlanma işlemi hem de rehin işleminin aynı kağıtta yani rehin sözleşmesi içerisinde olması durumunda her iki işleme de damga vergisi ve harç istisnası uygulanması öngörülmektedir.

Gerek borç işlemi ve gerekse rehin işlemi bankalar kredi kefalet kooperatifleri ve tüketici finansman şirketlerince kullandırılan kredi ile ilgili olduğunda hem borç işlemine hem de rehin işlemine damga vergisi ve harç istisnası tatbik edileceği tabiidir.

Ancak, iki tacir arasındaki mal ve malzeme alım-satımından kaynaklanan borç ve bunun teminatının düzenlendiği rehin sözleşmeleri yönünden tereddütler bulunmaktadır.” denilmek suretiyle,

6750 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmeliğin muafiyetle ilgili maddelerinin Başkanlıklarınca da incelenmesi sonucunda oluşacak görüşlerinin Birliğimize bildirilmesi talep edilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 17.10.2017 günlü toplantısında görüşülen 19.09.2017 tarih ve 112561 sayılı yazıda;

“İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, "6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununun" 19 uncu maddesi ile "Ticari İşlemlerde Taşınır Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmelik"in 20 nci maddesinin farklılık arz ettiği, Kanunda yer almadığı halde Yönetmelikte borç ikrarını içerse dahi rehin sözleşmesinin düzenlenmesi, sicile tescil edilmesi ve sicilde tesis edilen işlemler sebebiyle herhangi bir vergi, resim, harç ve değerli kağıt bedelinin tahsil edilmeyeceğinin belirtildiği, iki tacir arasındaki mal ve malzeme alım-satımından kaynaklanan borç ve bunun teminatının düzenlendiği rehin sözleşmeleri yönünden tereddütler bulunduğu belirtilerek konu hakkında görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununun 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, bu Kanunun bir borca güvence teşkil etmek üzere kurulan ve konusu bu Kanunda sayılan taşınır varlıklar olan rehinli işlemlere uygulanacağı; 4 üncü maddesinin altıncı fıkrasının (b) bendinde, borcun konusu, borcun miktarı, borcun miktarı belli değilse rehnin ne miktar için güvence teşkil ettiği, ödenecek para cinsi ve rehnin azami miktarının rehin sözleşmesinde yer almasının zorunlu olduğu; 19 uncu maddesinde, rehin sözleşmesinin düzenlenmesi ile Sicilde tesis edilen işlemlerin vergi, resim, harç ve değerli kağıt bedelinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması Ve Temerrüt Sonrası Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmeliğin 20 nci maddesinde, taraflardan borç ikrarını içerse dahi rehin sözleşmesinin düzenlenmesi, Sicile tescil edilmesi ve Sicilde tesis edilen işlemler sebebiyle herhangi bir vergi, resim, harç ve değerli kağıt bedelinin tahsil edilmeyeceği açıklamalarına yer verilmiştir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, 6750 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde, borcun miktarının rehin sözleşmesinde yer almasının zorunlu olduğunun hükme bağlandığı dikkate alındığında, borç miktarını içeren rehin sözleşmesine söz konusu istisnanın uygulanması gerekmektedir.”

şeklinde görüş bildirilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığı görüşünde rehin sözleşmesine borç miktarına ilişkin düzenlemeyi de ihtiva etmesi halinde istisna uygulanacağı bildirilmiş olmakla, 6750 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde borcun miktarının rehin sözleşmesinde yer almasının zorunlu olduğu hükmü bağlamında, borç miktarının yanısıra borç ikrarını içeren rehin sözleşmesine Kanundaki istisnanın uygulanması gerektiği anlaşılmaktadır.

Buna göre, borç ikrarını da içeren rehin sözleşmesinin düzenlenmesi, sicile tescil edilmesi ve sicilde tesis edilen işlemler sebebiyle damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedeli tahsil edilmemesi icabeder.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

 

Yunus TUTAR

Başkan

---