Mali Danışmanlık -212-17138

Ankara, 29.09.2017

Özü: Hazineye Ait Araziler ile İlgili Taahhüt Senedi Hakkında

 

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

                                                   

GENELGE  ( 16 )

 

        Bir Noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazıda, yazı ekinde örneği bulunan, izin sahibi şirket tarafından noterliklerinde onaylanması talep edilen maden işletme tesisleri izinleri için taahhüt senedinin izin başlangıç ve bitiş tarihlerinin 06.11.1972 – 06.11.2071 olduğu, ilk yıl arazi izin bedelinin ise 2013 yılı için 106.978,75 TL+KDV olduğu belirtilerek, söz konusu taahhütnamenin onayı sırasında hangi süre dikkate alınarak ne surette harç ve damga vergisi tahsil edilmesi gerektiği konusundaki talep, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda;

        “Bilindiği üzere 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, “menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz.” şeklinde hüküm bulunmaktadır.

        Söz konusu işlem örneğinin incelemesinde, incelemeye konu taahhüt senedinde izin başlangıç tarihinin 06.11.1972, izin bitiş tarihinin ise 06.11.2071 olduğu görülmektedir. Bu tarihler esas alınmak suretiyle izin süresinin hesaplanması mümkün olacağından, bu süre, 99 yıl olarak hesaplanacaktır. Bu süreye isabet eden işlem değerinin hesabında ise ilk yıl arazi izin bedeli ile sürenin çarpımının dikkate alınması gerekmektedir.

        Ancak, incelemeye konu olan işlem örneğinde ilk yıl arazi izin bedelinin 2013 yılı bedeli olarak belirlendiği görülmektedir. Oysa izin başlangıç tarihi 06.11.1972 olup taahhüt senedinin revize edildiğine dair bir hüküm de bulunmamaktadır.

        Her ne kadar söz konusu taahhüt senedinin revize edildiğine dair bir hüküm bulunmamakla birlikte bu taahhüt senedinin, ilk yapılan taahhütnamenin yıllık izin bedeli yönünden yenilendiği, bu suretle 2013 yılından itibaren yeni bedeller üzerinden düzenlendiği sonucuna varılmaktadır. Bu duruma 2013 yılı başlangıç alındığında kalan süre 58 yıl olmak üzere 58x106.928,75 (2013 yılı bedeli) olmak üzere 6.201.867,5 TL. üzerinden nispi oranda damga vergisi ve harç alınması gerektiği düşünülmektedir.

        Bununla birlikte, herhangi bir yanlış uygulamaya mahal verilmemesi için söz konusu işlem örneğinin revize edildiğine dair bir hüküm taşımamasına rağmen, damga vergisi ve harcın hesabında geri kalan süreye isabet eden kısmın dikkate alınıp alınmayacağı konusundaki, Başkanlığınız görüşünün Birliğimize gönderilmesi”

        şeklinde Birliğimiz görüşü de belirtilmek suretiyle görüş talep edilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 20.09.2017 günlü toplantısında görüşülen 12.09.2017 tarih ve 59491943-140.02.02(25)-E.110403 sayılı yazıda ise ilgili Kanun hükümlerinden bahisle;

“ ….. söz konusu taahhüt senedinin incelenmesinden başlangıç tarihinin 06/11/1972 yılı olduğu, izin bitiş tarihinin 06/11/2071 yılı olduğu, ilk yıl arazi izin bedelinin 2013 yılına ait olduğu ve revize edildiğine dair herhangi bir hüküm ile ilk yapılan taahhütnameye herhangi bir atıfta bulunmadığı anlaşılmıştır.

        Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde söz konusu taahhüt senedinin ilk yıl kullanma izin bedeli ile kullanma izin süresinin (58 yıl) çarpılması suretiyle bulunacak değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.”  şeklinde görüş bildirilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığının görüş yazısının, Birliğimiz görüşü paralelinde olduğu görülmektedir.

Buna göre başlangıç yılı 1972 olmakla birlikte söz konusu taahhüt senedinin yıllık izin bedeli yeniden tespit edilerek 2013 yılı rakamları üzerinden düzenlendiği ve bu tarihten sonraki kalan süreye ilişkin olarak ödeme taahhüdünü ihtiva ettiği ve dolayısı ile bu süreye (58 yıl) isabet eden değer üzerinden nispi damga vergisi ve harca tabi tutulması gerektiği anlaşılmaktadır. İnceleme konusu örnek izin taahhüt senedi ektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

Yunus TUTAR

Başkan

 

Ek: 1 - Ek için tıklayınız.

---