Mali Danışmanlık -164-12375

Ankara 12.07.2017

Özü: Sınırlı Yetkili Acentelik Sözleşmelerinde Değer Hakkında

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

GENELGE ( 15 )

 

           İLGİ: 31.12.2008 günlü ve Mali Danışmanlık-650-24850 (2008/46) sayılı Genelgemiz.

 

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı görüşüne dayanılarak yayımlanan ve “sınırlı yetkili acentelik sözleşmelerinde, sözleşmede belirtilen bir yıllık tazminat teminatı ile sözleşme süresince aracı acenteye ödenmesi ihtimal dahilinde olan tahmini ücret tutarı mukayese edilerek, en yüksek bedel üzerinden nispi damga vergisi ve harç alınması gerektiği” yönündeki görüşü içeren ilgide kayıtlı Birliğimiz Genelgesinin iptali için açılan İdari dava sonucunda, Danıştay 9. Dairesi tarafından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 21.06.2017 günlü toplantısında görüşülen 04.11.2015 günlü ve 2013/868 Esas 2015/12214 Karar sayılı Kararda;

A) Sözleşme süresince aracı acenteye ödenmesi ihtimal dahilinde olan tahmini ücret tutarı üzerinden damga vergisi ve harç ödenmesi açısından:

 

“…Davaya konu işlemlerde nispi oranda vergilendirileceği duyurulan sözleşmelerde yer alan aracı acenteye sözleşme süresi boyunca ödenmesi muhtemel ücret tutarlarının Damga Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde tanımlanan ve nispi damga vergisine tabi tutulacağı belirtilen “belli para” Harçlar Kanunu’na ekli 2 sayılı tarifenin 1/1 bölümünde nispi harca tabi tutulacağı belirtilen “muayyen bir meblağ” olarak kabulü mümkün değildir.

Bu şekilde harç ve damga vergisi tahsilatı yapılması Vergi Hukukunun genel ilkelerinden olan “verginin belirliliği ilkesine aykırı olduğu gibi, söz konusu ilkenin ihlali halinde, yasallık ilkesinin tam olarak gerçekleşebileceğini söyleme olanağı da bulunmamaktadır.”

B) Bir yıllık tazminat teminatı üzerinden damga vergisi ve harç ödenmesi açısından:

 

“…Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde acentelerin mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak zorunda olduğu, mesleki sorumluluk sigortası olmaksızın acentelik faaliyeti yapılamayacağı, bu sigortanın asgari miktarının her yıl TÜİK tarafından açıklanan TEFE artış oranını aşmamak üzere Hazine Müsteşarlığı tarafından belirleneceği düzenlenmiş; 8 inci maddesinde ise tüzel kişi acentelerin asgari sermaye miktarının Sanayi ve Ticaret Bakanlıpğınca şirketin türüne göre belirlenecek tutardan az olmamak üzere 25.000 TL olduğu, gerçek kişi acentelerin beyan edilen mal varlığı miktarının aynı tutardan ve aracılık edilen yıllık prim tutarının %4’ünden az olamayacağı düzenlenmiştir.

Sözleşmenin 4 üncü ve 5 inci maddelerinde, Yönetmeliğin 7 nci ve 8 inci maddelerine göre mesleki sorumluluk sigortası yapılmadığı takdirde sözleşmenin feshedileceğinin ve asgari sermaye koşulu yerine getirilmediği takdirde faaliyete devam edilemeyeceğinin yer alması, sözleşmede bu maddelere, bağımsız bir taahhüt içermek üzere yer verilmediği, Yasa ve Yönetmelik kurallarının yinelenmesinden ibaret olduğunu, sözleşmenin yaptırımı niteliğinde bir taahhüt içerdiğini ve HK 42 inci maddesindeki zorunluluktan kaçınmaya dayanmadığını göstermekte olup, söz konusu işlem ve Genelgenin “bir yıllık tazminat teminatı” üzerinden damga vergisi ve harç ödenmesine ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.”

denilerek söz konusu Genelgemizin iptaline karar vermiştir.

Söz konusu kararın Maliye Bakanlığı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 15.02.2017 günlü ve 2016/1194 Esas 2017/49 Karar sayılı Kararında;

“…Danıştay Dokuzuncu Dairesinin, 04.11.2015 gün ve E:2013/868, K:2015/12214 sayılı kararı, aynı hukuksal nedenler ve gerekçe ile Kurulumuzca da uygun bulunmuş olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.”denilerek ilgili Genelgenin iptaline ilişkin kararın yerinde olduğuna karar verilmiştir.

Bu defa, Maliye Bakanlığı, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 15.02.2017 günlü ve 2016/1194 Esas 2017/49 Karar sayılı kararı hakkında karar düzeltme talebinde bulunmuş; ancak bu talep de 24.05.2017 günlü ve 2017/227 Esas 2017/262 Karar sayılı Karar ile reddedilmiştir.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca onaylanan iptal kararı gereğince, sınırlı yetkili acentelik sözleşmelerinde, sözleşmede belirtilen bir yıllık tazminat teminatı ile sözleşme süresince aracı acenteye ödenmesi ihtimal dahilinde olan tahmini ücret tutarı mukayese edilerek, en yüksek bedel üzerinden nispi damga vergisi ve harç alınması uygulamasına son verilmiştir.

Buna göre bir değer gösterilmesi zorunluluğu olmayan, ilgililerince de bir değer gösterilmediği takdirde damga vergisini gerektirmeyen bu sözleşmelerden sadece maktu harç tahsil olunacaktır.

Ancak, sözleşme taraflarınca serbest iradeleri ile bir değer gösterilmiş olması durumunda bu sözleşmelerin nispi damga vergisi ve harca tabi olacağı muhakkaktır.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından iptaline karar verilen 31.12.2008 günlü ve Mali Danışmanlık-650-24850 (2008/46) sayılı Birliğimiz Genelgesi yürürlükten kaldırılmıştır.

 

Bilgi edinilmesi rica olunur.

Saygılarımla,

               

Yunus TUTAR

Başkan

---