Mali Danışmanlık-124-10521

Ankara,01.06.2016

Özü: İhale Konusu İşten Noksan Kısımla İlgili Taahhütname Hk.

 

 

G E N E L G E

( 9 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

Bir Noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazıda noterlikte tanzim ve tasdiki talep edilen;

"Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü Yol Yapım Başmühendisliği bünyesinde yapılan ve taahhüdümüz altında bulunan KOZAN-FEKE-SAİMBEYLİ-TUFANBEYLİ -6.BL.HD. YOLU ve Üstyapı inşaatı yapım ve onarım işinde; yüklenimimiz altında bulunan Km'ler arasındaki tamamlanmamış işlerin idare tarafından yeniden ihaleye çıkarılmasından dolayı hukuksal ve ekonomik açıdan herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağımızı kabul, beyan ve taahhüt ederim."

şeklinde düzenlenen taahhütnamenin noter harcı ve damga vergisi yönünden, işin tamamlanmamış kısmının değerinin ilgilisinden sorularak beyan edilecek meblağ üzerinden mi, işlem metninde değer yer almadığından maktu harç alınarak mı yapılması gerektiği hususunda bilgi istenilmiş olup bu konuda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından görüş istenilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda;

"...........

Yukarıda yer alan işlem metninden, yüklenilen yol, köprü ve üstyapı inşaatı yapım ve onarım işinde tamamlanmamış işlerin idare tarafından yeniden ihaleye çıkarılması halinde herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunulmayacağına dair verilen taahhütname olduğu anlaşılmaktadır.

Söz konusu taahhütname, ihale makamınca noksan kalan işlerin üçüncü kişilere yaptırılması hususuna ilişkin bulunmakla birlikte noksanlığın mahiyet ve değeri yönünden bir belirlemeye yer verilmemiştir. Bu açıdan sözü edilen kağıdın 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesine göre değer gösterilmesi gereken kağıtlar meyanında olmadığı düşünülmektedir.

Buna göre, söz konusu işlemin noterlikte tanzim ve tasdik edilmesi talep edildiğinde, değere konu olmayan işlemden damga vergisi aranılmaksızın sadece maktu harç alınması gerekmektedir.

Ancak, herhangi bir yanlış uygulamaya mahal verilmemesi için işlem örneğinin Başkanlığınızca incelenmesi sonucunda oluşacak görüşünüzün Birliğimize bildirilmesi

denilmek suretiyle görüş talep edilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 24.05.2016 günlü toplantısında görüşülen 19.04.2016 tarih ve 77888587-155.01.01.01-E.41447 sayılı yazıda;

 

"İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, "Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü Yol Yapım Başmühendisliği bünyesinde yapılan ve taahhüdümüz altında bulunan Kozan - Feke - Saimbeyli - Tufanbeyli - 6.Bl.Hd. Yolu ve Üstyapı inşaatı yapım ve onarım işinde, yüklenimimiz altında bulunan Km'ler arasındaki tamamlanmamış işlerin idare tarafından yeniden ihaleye çıkarılmasından dolayı hukuksal ve ekonomik açıdan herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağımızı kabul, beyan ve taahhüt ederim." şeklinde düzenlenen taahhütnamenin ne şekilde harca ve damga vergisine tabi tutulacağı konusunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı, 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imzalayanlar olduğu; 4 üncü maddesinde bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı; 10 uncu maddesinde, belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümün Al1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi tutulacağı hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir," denilmiş, 41 inci maddesinde de, "Noter harçları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır." hükmüne yer verilmiştir. Kanunun 42 nci maddesinde ise "Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.

 

Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz." hükmü yer almaktadır.

Söz konusu 42 nci maddenin incelenmesinden de görüleceği üzere, menkul ve gayrimenkul malların alım, satım, taahhüt ve rehne konu işlemlerini kapsayan her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin zorunlu olduğu açıkça belirtilmiştir.

İlgide kayıtlı yazınız ekinde alınan "Taahhütname" başlıklı kağıdın incelenmesinden, tamamlanmamış yapım ve onarım işlerinin ihale makamı tarafından yeniden ihaleye çıkarılmasından dolayı hukuksal ve ekonomik açıdan herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunulmayacağının kabul beyan ve taahhüt edildiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle söz konusu taahhütname, 42 nci maddede belirtilen manada menkul veya gayrimenkul bir malın aynına yönelik bir taahhüdü ihtiva etmediği gibi, belli bir değere de konu teşkil etmemektedir.

Buna göre, yazınız ekinde yer alan ve belli para ihtiva etmeyen "TAAHHÜTNAME" başlıklı kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması, noterde yapılacak işlemlerde ise 492 sayılı Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin II/l pozisyonu gereğince maktu harca tabi tutulması gerekmektedir.

şeklinde cevap verilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığının yazısındaki görüşe göre bu nevi taahhütnameler 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde belirtilen manada menkul veya gayrimenkul bir malın aynına yönelik bir taahhüdü ihtiva etmediği gibi belli bir değere de konu teşkil etmediğinden sadece maktu harca tabi tutulması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

 

Yunus TUTAR

Başkan

 

---