2016-6 sayılı genelge
Dizin
Mali Danışmanlık -75 7376
Ankara, 20.04.2016
Özü: Yapı denetim sözleşmesinin feshi ile vekaletten azil işlemlerinin ilgili yerlere bildirilmesinde harç
G E N E L G E ( 6 )
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................ NOTERLİĞİNE
-Yapı Denetim Sözleşmesinin feshi sonrasında, fesih işleminin işlem muhatabının yanısıra, ilgili idareye ve Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne bildirilmesi,
-Azilnamelerin ve bunlarla ilgili düzeltme işlemlerinin ilk işlemi yapan noterliğe bildirilmesi,
sebebiyle bu işlemlerden harç alınıp alınmayacağı hususları, Yönetim Kurulumuzda görüşülmüş, tayin olunan görüş aşağıda belirtilmiştir.
A) YUKARIDA BELİRTİLEN HUSUSLARLA İLGİLİ OLARAK HARÇLAR KANUNUNDA YER ALAN HÜKÜMLER
492 sayılı Harçlar Kanununda;
a) 40 ıncı maddesinde,
"Noter harçlarını harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen kişiler ödemekle mükelleftirler."
b) 126 ncı maddesinde,
"Herhangi bir istek olmaksızın re'sen yapılacak işlemlere ait harçlar, bu kanunda aksine hüküm yoksa, lehine işlem yapılan kişilerden alınır."
c) 39 uncu maddesinde,
"Kamu hukuku ile ilgili işlemlerde yetkili makamların isteyecekleri suretlerden harç alınmaz."
d) Kanuna ekli 2 sayılı tarifenin II/2 inci fıkrasında,
Her nevi tebliğ, ihbar, ihtar ve protestolardan muhataba tebliğ edilecek beher nüshanın tarifede yazılı miktarda maktu harca tabi tutulacağı,
e) Kanuna ekli 2 sayılı tarifenin II/5-a fıkrasında,
İlgililere veya ibraz edenlere verilecek her türlü mukavele, senet, yazılı kağıt ve kayıt suretlerinin ve fotokopilerinin beher sayfasından tarifede yazılı miktarda maktu harcın tahsil olunacağı,
şeklindeki hükümler düzenlenmiştir.
B) YAPI DENETİM SÖZLEŞMESİNİN FESHİNİN İLGİLİ YERLERE BİLDİRİLMESİNE DAİR MEVZUAT
1- 05 Şubat 2008 tarih ve 26778 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin;
a) 23 üncü maddesinin 5 inci fıkrasında,
"Yapı denetim hizmet sözleşmesinin, tek taraflı olarak feshi veya yapı sahibi ve yapı denetim kuruluşunun karşılıklı anlaşmasıyla feshi durumunda, fesih işlemi, noter ihbarnamesi ile karşı tarafa, ilgili idareye, ilgili Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne dağıtımlı olarak bildirilmek suretiyle yapılır."
denilmiş,
b) Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde de ilgili idare,
"Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki uygulamalar için büyükşehir belediyeleri ile diğer belediyeleri, bu alanlar dışında kalan alanlarda valilikleri, yapı ruhsatı ve kullanma izin belgesi verme yetkisine sahip diğer idareleri,"
şeklinde tanımlanmıştır.
2- Bu konudaki uygulama prensipleri ise 2011/2 sayılı Genelgemiz ile noterliklere duyurulmuştur.
C) AZİLNAMELERİN İLK İŞLEMİ YAPAN NOTERLİĞE BİLDİRİLMESİ İLE İLGİLİ MEVZUAT
1- 1512 sayılı Noterlik Kanununun 81 maddesinde,
"....
Tamamlanmasından sonra bir noterlik işleminin değiştirilmesi veya fesih ve iptal veyahut evvelki işin nitelik ve değeri değişmemek şartıyla düzeltilmesi, evvelki işlemin yapıldığı şekilde yeni bir işlemle yapılır. Yeni işlemin tarih ve numarası, noterlik dairesinde bulunan evvelki işleme ait kağıda yazılır.
Şu kadar ki, yeni işlem başka bir noterlikte yapılırsa, bu noterlik, yeni işleme ait kağıdın bir nüshasını, gerekli açıklama yapılarak ilk işleme ait kağıda bağlanması için o işlemi yapan noterliğe gönderir."
denilmiştir.
2- Adalet Bakanlığı görüşü esas alınarak yayımlanan 1988/47 sayılı Genelgemizde,
"Azil işleminde muhatap, kural olarak azledilen kişi ile azledenin bu işlemi tebliğ ettirmek istediği diğer ilgililerdir. Bütün bunlar azle konu işlemin esası ile doğrudan ilgili kişi veya kuruluşlardır.
AziI işleminin bir örneğinin önceki işlemi yapan notere gönderilmesi, 1512 sayılı Kanunun 81/3 maddesi çerçevesindedir ki, bu resmi bir bildirimden ibarettir. Bu itibarla sözü edilen bildirimin MUHATABA TEBLİĞ NİTELİĞİNDE SAYILAMIYACAĞI DÜŞÜNÜLMÜŞTÜR."
denilmektedir,
D) DEĞERLENDİRME
Yukarıda belirtilen Kanun hükümleri ile Yönetmelik ve Genelgelerde yer alan esaslar çerçevesinde
1- Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmelerinin feshinde uygulama
- Kamu hukuku ile ilgili işlemlerde ilgili makamların isteyeceği suretlerden harç alınmaz prensibi çerçevesinde,
Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin tek taraflı veya karşılıklı mutabakat ile feshi sonrasında, fesih işlemini yapan noter tarafından ilgili makamlara gönderilen örneklerden harç alınması mümkün değildir.
Bu bildirim ekinin imza onaylı nüsha olması halinde, nüsha yönünden de aynı prensibin uygulanması gerekmektedir.
Ayrıca 492 sayılı kanuna ekli 2 sayılı tarifenin II/2 inci fıkrasındaki,
"her nevi tebliğ, ihbar, ihtar ve protestolardan muhataba tebliğ edilecek beher nüshanın tarifede yazılı miktarda maktu harca tabi tutulacağı,"
hükmü karşısında, Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin tek taraflı veya karşılıklı mutabakat ile feshi sonrasında, feshi yapan noterin işlem tarafları dışındaki ilgili makamlara yapacağı tebliği muhataba yapılan tebliğ meyanında kabul etmek mümkün olmadığından bu tebliğ işleminden harç alınması söz konusu olmayacaktır.
2- Azilnamelerle ilgili uygulama
Azilnameler veya bunların düzeltilmesi hakkındaki işlemlerin, ilk işlemi yapan notere gönderilmesinde de durum farklılık göstermemektedir.
Noterlik Kanununun 81/3 maddesi hükmü uyarınca gönderilmesi gereken bu işlem suretlerinin de Kamu Hukuku ile ilgili ve yetkili makamlar tarafından istenilen suretler meyanında kabulü ile harca tabi tutulmaması icabeder.
Bu bildirim ekinin imza onaylı nüsha olması halinde, nüsha yönünden de aynı prensibin uygulanması gerekmektedir.
Yanı sıra, 492 sayılı kanuna ekli 2 sayılı tarifenin II/2 inci fıkrasındaki,
"her nevi tebliğ, ihbar, ihtar ve protestolardan muhataba tebliğ edilecek beher nüshanın tarifede yazılı miktarda maktu harca tabi tutulacağı,"
hükmü karşısında, azilnameler veya bunların düzeltilmesi hakkındaki işlemlerin, ilk işlemi yapan notere gönderilmesi hakkındaki tebliğ işlemini de muhataba yapılan tebliğ meyanında kabul etmek mümkün olmadığından bu tebliğ işleminden de harç alınması söz konusu olmayacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim
Saygılarımla
Yunus TUTAR
Başkan