Mali Danışmanlık-33-4392

Finansal kiralamadan kaynaklanan borçların teminat işlemlerine istisna uygulaması için teminata dair kağıtta belirli bir sözleşmeye gönderme yapılması gerekmediği hk

 

 

G E N E L G E ( 1 )

 

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

İLGİ: 23.01.2007 günlü ve Muh.1453 (2007/1) sayılı Genelgemiz.

 

Bilindiği gibi, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 23.11.2006 tarih ve 92530 sayılı yazısındaki görüşe dayanılarak yayımlanan ilgi Genelgemiz ile finansal kiralama sözleşmesinin menkul rehniyle teminat altına alınması durumunda, noterliklerde yapılacak rehin sözleşmelerinin damga vergisinden, (dolayısı ile de harçtan) istisna olabilmesi için bu rehin sözleşmelerinde mutlaka belirli bir finansal kiralama sözleşmesine gönderme yapılması gerektiği hususunda noterliklere duyuru yapılmıştır.

 

Ancak, bu genelgemiz esaslarının uygulanmasında ortaya çıkan sorunlar üzerine Gelir İdaresi Başkanlığına müracaat edilerek genelgemize esas alınan görüşlerinin yeniden tetkiki talep edilmiştir.

 

Yazımızda, Başkanlıkları görüşünden bahisle;

 ..

(2007/1) sayılı Birliğimiz Genelgesinde, finansal kiralama sözleşmesi taşınır rehniyle teminat altına alındığında, damga vergisi muafiyeti için belirli bir sözleşmeye gönderme yapılması gerektiği hususunda duyuru yapılmıştır.

 

Ancak pratikte bu düşüncenin hayata geçirilmesinde çeşitli zorluklar ortaya çıkabilmektedir.

Şöyle ki; alacak borç ilişkisini tanzim eden işlem ve kağıtların hukuken tekemmülü genel uygulamada belli bir silsileyi izlemektedir.

 

Alacaklı kurum, esas/borç sözleşmesinin tanziminden önce teminat işleminin tamamlanmasını şart koşmaktadır. Bu durumda da teminata dair rehin, temlik vb işlemlerin yapılması anında borç sözleşmesinin varlığından bahsedilmesi mümkün olmamaktadır. Zira genellikle teminat işlemi tamamlanmadan esas sözleşme düzenlenememektedir.

Hal böyle olunca teminata dair işlem yapılırken belli bir sözleşmeye atıf yapılması imkan dahilinde değildir.

 

Sonuç olarak da damga vergisi ve harç istisnası kapsamına alınmış bulunan kimi işlemler yönünden ilgililer, kanun ile tanınan teşviklerden yararlanma imkanından mahrum kalabilmektedir.

 

Ayrıca, bu surette işlem yapmaya zorlanan işlem ilgililerinin yanısıra, işlemi yapan noterlikler açısından da yoğun tereddüt ve problemlerin yaşanmasına yol açılmaktadır.

Bunun sonucunda da ticari hayatın işleyişindeki sistematikte aksamalar meydana gelebilmektedir.

 

Oysa ki, finansal kiralamadan kaynaklanan borçların teminatını teşkil eden rehne dair işlemlerde

..düzenlenecek finansal kiralama sözleşmesinden doğmuş doğacak borçlara karşılık olmak üzere İfadesine yer verilmiş olması, bu işlemin finansal kiralama dışında başka bir borç ilişkisine ait olduğu sonucunu yaratmaz. Zira böyle bir işlem finansal kiralama dışındaki bir alacak borç ilişkisinde ispat vesikası olarak kullanılma kabiliyetine de haiz olamaz.

 

Belirtilen nedenlerle, finansal kiralamaya dair rehin ve diğer benzeri teminat işlemleri yönünden uygulamada bulunan 2007/1 sayılı genelgemize esas alınan 23.11.2006 günlü ve 92530 sayılı yazınızda yer alan görüşünüzün yeniden değerlendirilmesi uygun olacaktır.

denilerek Başkanlıkları görüşünün bildirilmesi talep edilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 22.02.2016 günlü toplantısında görüşülen 19.01.2016 günlü ve 5049 sayılı yazıda ilgili kanun hükümlerine işaret edilerek;

Finansal kiralama teminatına dair kağıdın / işlemin finansal kiralama sözleşmesinden doğmuş ve doğacak borçlar dışında başkaca borçların da teminatına ilişkin olması durumunda damga vergisine tabi tutulması gerektiği,

Diğer taraftan, finansal kiralama sözleşmesinin düzenlenmesinden önce, söz konusu sözleşmelerin teminatını teşkil etmek üzere düzenlenen teminat ve rehin sözleşmelerine, içeriklerinden münhasıran finansal kiralama sözleşmelerinden kaynaklanan borçların teminatını teşkil etmek üzere düzenlendiğinin belirlenmesi, başkaca borçların teminatını teşkil edeceğine ilişkin ifadelere yer verilmemesi halinde, 6361 sayılı Kanun kapsamında istisna uygulanmasının mümkün bulunduğu, bildirilmiştir.

 

Bu son görüşe göre, finansal kiralamadan kaynaklanan borçların teminatını teşkil etmek üzere düzenlenen teminata dair (ipotek, rehin, kefalet vb) sözleşmelere, içeriklerinden münhasıran finansal kiralama sözleşmelerinden doğan borçların teminatını teşkil etmek üzere düzenlendiğinin belirlenmesi, başkaca borçların teminatını teşkil edeceğine ilişkin ifadelere yer verilmemesi halinde, 6361 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekmekte olup, bu sözleşmelerde belirli bir finansal kiralama sözleşmesine atıf yapılmış olması şartı aranılmayacaktır.

 

Sonuç olarak, 2007/1 sayılı Genelgemiz uygulamadan kaldırılmış olup, gereğinin bu Genelgemiz esaslarına göre yapılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

 

Yunus TUTAR

Başkan

---