Mali Danışmanlık 51627944

Ankara, 27.12.2011

Özü: Görev yeri değişen noterlerin beyannameleri hk.

 

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

Noterlerin atama nedeniyle görev yerlerini değiştirmeleri halinde ayrıldıkları noterliklere ait damga vergisi, harç ve değerli kağıtlar beyannamelerini vermekte sıkıntı çektikleri, yapılan görüşmelerden anlaşıldığından, harç, damga vergisi, değerli kağıt, KDV ve muhtasar beyanname verme yükümlülüğü o dönem görev yapan notere ait olduğundan, uygulamada birliğin sağlanması için beyanname dönemi bitmeden görev yerinden ayrılan noterlerin, ayrıldığı noterliğe ait beyannamelerin nasıl verileceği konusu Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilerek görüş talep edilmiştir.

 

Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen 31.05.2011 tarihli ve 1267 sayılı yazımızda;

 

Bilindiği üzere, Vergi Kanunları çerçevesinde serbest meslek faaliyetini ifa etmekte olan noterler yapmış oldukları serbest meslek faaliyetine ilişkin olarak gelir vergisi, geçici vergi, harç, damga vergisi, değerli kağıt, KDV ve muhtasar beyanname vermekle yükümlüdürler.

 

Aynı zamanda, 1512 sayılı Noterlik Kanununun 119 uncu maddesi gereği, noterler makbuz karşılığında her ayın 1 inci ila 15 inci 16 ncı ila sonuncu günleri arasında tahsil ettikleri harç, damga vergisi ve kıymetli kağıt miktarını vergi dairesine bir beyanname ile bildirmek ve beyannamedeki miktarı 7 iş günü içerisinde vergi dairesine yatırmakla yükümlüdürler.

Buna göre, noterlerin serbest meslek erbabı olarak vergi dairesine mükellefiyet kaydını yaptırıp, faaliyetleri süresince yaptıkları işlemler nedeniyle asıl mükellefi oldukları vergileri beyanname ile süresinde beyan edip (gelir vergisi, geçici vergi, KDV, muhtasar yönünden) bağlı oldukları vergi dairesine ödemeleri gerekmektedir.

 

Yanı sıra, noterler aynı zamanda vergi idaresi adına sorumlu sıfatıyla, işlem sahipleri adına yaptıkları noterlik işlemlerine dair asıl mükellefinden tahsil ettikleri (damga, harç, değerli kağıt bedellerini yukarıda belirtildiği üzere 15'er günlük dönemler halinde beyan edilerek ilgili vergi dairesine yatırmaktadırlar.

 

Atama nedeniyle bir yerden başka bir yere giden bu durumları 213 sayılı Kanunun 157 ve 163 üncü maddelerinde adres değişikliği sayılan noterlerin, Vergi Kanunları çerçevesinde mükellefiyeti sona ermediği gibi faaliyetlerine gittikleri yerde devam etmektedirler. Bu nedenle, mükellefiyetleriyle ilgili yükümlülüklerini gittikleri yerde de sürdürmektedirler. Bu durumda noterin asıl mükellefi olduğu vergilerle ilgili beyannamelerini en son bulundukları yer vergi dairesine vermeleri icap etmektedir. Örneğin, Mart ayının 20 sinde eski noterliğinden ayrılıp yeni noterliğinde başlayan bir noterin Mart ayına ilişkin KDV beyannamesini tek bir beyanname ile son gittiği noterlikte bağlı olduğu vergi dairesine vermesi, yine gelir vergisi, geçici vergi ve muhtasar beyannamelerini de en son bulunduğu yer vergi dairesine vermesi gerekmektedir.

 

Diğer taraftan, noterlerce işlem sahiplerinin adına noterlikte yapılan işlemler üzerinden sorumlu sıfatıyla tahsil edilen ve 15'er günlük dönemler itibariyle vergi dairesine beyan edilip yatırılan damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedellerine ilişkin olarak verilecek beyannamelerde sorunlar yaşanmaktadır. Şöyle ki herhangi bir ayın örneğin 11 inde yani 15 günlük dönem bitmeden başka bir noterliğe gidilmişse, yer değişikliği bildirimi üzerine eski noterlikteki mükellefiyet kaydı kapatılmaktadır. Bu sebeple de noterin önceki noterlikteki işlemlerinden kaynaklanan 11 günlük süreye ilişkin damga vergisi harç ve değerli kağıt beyannamesini vermesi imkanı ortadan kalkmaktadır. Buna bağlı olarak da noterler sıkıntı yaşamaktadır.

 

Yer değiştiren noter, eski vergi dairesindeki mükellefiyeti kapatıldığından eski vergi dairesine beyanname verememekte, aynı zamanda gittiği yerdeki vergi dairesi de önceki noterlik işlemlerinden kaynaklanan damga vergisi harç ve değerli kağıt beyannamesini beyannameyi kabul etmemektedir. Noterin yerine gelen noter vekili ise kendi dönemine ait olmayan işlemlere ilişkin beyannamenin verilmesi konusunda sorumlu tutulamayacağı gibi noter vekilinin de dönemine ait olmayan tutarları beyan edip ödemesinin doğru olmayacağı düşünülmektedir.

 

şeklindeki Birliğimiz görüşüne de yer verilmiştir.

 

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 13.12.2011 günlü toplantısında görüşülen, 17.10.2011 tarih ve 096814 sayılı yazıda;

 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu hüküm altına alınmış, serbest meslek faaliyeti de,  sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır  şeklinde tanımlanmıştır.

 

Aynı Kanunun 66 ncı maddesinde de, serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin, serbest meslek erbabı olduğu; serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği, bu maddenin uygulanmasında; noterlerin, noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılacakları hükme bağlanmıştır.

 

Buna göre, noterlik görevini mutad meslek halinde ifa ile mükellef olanlar serbest meslek erbabı sayılmaktadır.

Bilindiği üzere, 1512 sayılı Noterlik Kanununun  Harç, Vergi ve Resim Bedellerinin Yatırılması  başlıklı 119 uncu maddesinde de noterler tarafından 118 inci madde uyarınca tahsil edilen vergi, resim ve harçlar ile değerli kağıt bedellerinin her ayın 1 ile 15 inci ve 16 ile sonuncu günlerine ait iki devre için hazırlanarak, her ayın 15 inci ve son gününü takip eden 7 iş günü içinde ilgili vergi dairesine bir beyanname ile bildirmek ve aynı süre içinde yatırmakla yükümlü oldukları hükmü yer almaktadır.

 

Buna göre, nakil suretiyle yer değiştiren noterlerin, nakil tarihinden önceki dönemlere ilişkin beyannamelerinin, eski vergi dairesine; nakil tarihinin de içinde bulunduğu döneme ait beyanname ile nakil tarihinden sonraki dönemlere ilişkin verilmesi gereken beyannamelerin ise nakil olunan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

denilmektedir.

 

Gelir İdaresi Başkanlığı görüşüne göre, damga vergisi, harç ve değerli kağıt beyan dönemi içerisinde atamanakil suretiyle yer değiştiren noterlerin evvelki noterliklerine ilişkin olup, tahsil ettikleri harç ve damga vergisi yönünden aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapmaları gerekmektedir.

 

1 Herhangi bir ayın örneğin 11'inde yani damga vergisi harç ve değerli kağıt beyanname dönemi içinde yer değiştiren noter, evvelki noterliğindeki 11 günlük harç, damga vergisi ve değerli kağıt bedeli tahsilatını, gittiği yeni noterliğindeki aynı ayın 15'i akşamına kadar olan 4 günlük damga vergisi harç ve değerli kağıt bedeli tahsilatı ile birleştirilerek, yeni yer noterliğinin bağlı olduğu vergi dairesine 7 iş günü içerisinde beyan ederek ödeyecektir.

2 Tayin suretiyle yer değiştiren noterin yukarıda belirtilen ve tayin olunarak yer değiştirilen tarihten önceki dönemlere ait olup varsa verilmemiş olan damga vergisi, harç ve değerli kağıt bedellerini her hal ve şartta evvelki yer noterliğin bağlı olduğu vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.

 

3 Nakil tarihinden sonraki dönemlere ait damga vergisi, harç ve değerli kağıt beyannamelerinin, yeni görev yerinin bulunduğu vergi dairesine verileceği tabiidir.

 

Bu durumda, Gelir İdaresi Başkanlığının yazısına istinaden nakil suretiyle yer değiştiren noterlerin damga vergisi, harç ve değerli kağıt beyannamelerinin nakil tarihinden önceki dönemlere ilişkin beyannamelerinin eski vergi dairesine, nakil tarihinin de içinde bulunduğu döneme ait beyanname ile nakil tarihinden sonraki dönemlere ilişkin verilmesi gereken beyannamelerin ise nakil olunan yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.Bilgi edinilmesini rica ederim.Saygılarımla,

 

BAŞKAN

Fahri KÖSE

(Beyoğlu 37. Noteri)

 

 

(Genel Yazı 120)

---