Mali Danışmanlık - 243-13948

Ankara, 23.07.2009

Özü: İşçi temini taşeronluk sözleşmesinde değer hak.

 

G E N E L G E

( 22 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

Bir noterliğimizden alınan yazıda, yazı ekinde örneği bulunan ve noterliklerince onaylanan, konusu işçi temini olan taşeronluk sözleşmesinin, noterliklerini teftiş eden Adalet Müfettişlerince, sözleşmede temin edilmesi taahhüt edilen 150 adet işçinin aylık asgari ücreti baz alınarak bir yıllık ücretleri toplamından vergilendirilmesi gerektiğinin bildirildiği, oysa sözleşmenin 4 üncü maddesinde sözleşmede temin edilecek işçilerin ücretlerinin ikinci bir sözleşme ile belirleneceğinin belirtildiğinden noterliklerince, sözleşmede bildirilen değerler üzerinden harç ve damga vergisi alındığı ifade edilerek, ekli sözleşmenin ne şekilde vergilendirilmesi gerektiğinin bildirilmesi istemi, 29.04.2009 tarih ve Mali Danışmanlık 139-8669 sayılı yazımızla Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir. Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda,

"Konusu işçi temini olan söz konusu taşeronluk sözleşmesinin incelenmesinde;

- Taşeronun sözleşme süresince her gün işletmeye 150 adet işçi temin etmeyi taahhüt ettiği,

- İşverenin ise tedarik edilen işçilerin ek sözleşmeyle tespit olunacak ücretlerini net ücret olarak taşerona ödemeyi taahhüt ettiği,

- Taşeronun sözleşmeyi ihlal etmesi halinde işverene 1000 YTL (bin Yeni Türk Lirası) ödemeyi taahhüt ettiği,

- Sözleşme bedelinin 500 YTL (beşyüz Yeni Türk Lirası) olduğu,

- Sözleşme süresinin 1 yıl olduğu,

görülmektedir.

Yukarıda belirtildiği üzere, sözleşme konusu işçilerin ücretleri ek bir sözleşme ile belirleneceğinden, ücretin şimdiden bilinmesi mümkün bulunmamakta, işverenin ne kadar ücret ödeyeceği de şimdiden belli olmadığından, söz konusu işlem örneğinin sözleşmede yer alan sözleşme bedeli veya tazminat bedeli üzerinden vergilendirmesi gerektiği düşünülmektedir."

şeklinde Birliğimiz görüşü de belirtilmek suretiyle görüş istenilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 17.07.2009 günlü toplantısında görüşülen 12.06.2009 tarih ve 058708 sayılı yazıda;

"İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, üzerinde sözleşme bedeli ile birlikte cezai şart bedeli de bulunan, ayrıca düzenlenecek ek bir sözleşme ile işçi ücretlerinin ayrıca belirleneceği ifadesinin yer aldığı "Taşeronluk Sözleşmesi" başlıklı kağıdın hangi bedel üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulacağı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmaktadır.

Damga Vergisi Kanunu yönünden:

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı; 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında, bir kağıtta toplanan akit ve işlemlerin birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında da, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükmü yer almaktadır.

Yukarıda sözü edilen Kanun hükümleri çerçevesinde, ilgide kayıtlı yazınız ekinde yer alan "Taşeronluk Sözleşmesi" başlıklı kağıdın incelenmesinden, sözleşme bedelinin 500,00 YTL olduğu, ayrıca 1.000,00 YTL tutarında tazminat tutarına yer verildiği anlaşılmaktadır.

Buna göre, söz konusu sözleşmenin 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince en yüksek vergi alınmasını gerektiren cezai şart tutarı (1.000 YTL) üzerinden anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 bölümüne göre binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Harçlar Kanunu Yönünden:

492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde "Pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütlerden, başlı başına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz..." hükmü yer almaktadır.

Buna göre, "Taşeronluk Sözleşmesi" başlıklı kağıttan 1000 YTL olarak belirlenen tazminat bedeli üzerinden harç aranılması mümkün bulunmamakta olup söz konusu kağıdın sözleşme bedeli olarak belirlenen 500 YTL üzerinden 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 bendi gereğince nispi harca tabi tutulması gerekmektedir."

denilmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı görüşünün incelenmesinden görüleceği üzere işçi teminine ilişkin olarak düzenlenen taşeronluk sözleşmesinde taraflarca öngörülen değerlere itibar edilmiştir.

Ayrıca, her gün için temini öngörülen 150 işçi yönünden de bir değer tespiti cihetine gidilmemiştir.

Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

Saygılarımla,

 

 

BAŞKAN

Hasan YENİ

(İstanbul 28.Noteri)

---