Mali Danışmanlık – 124-8022

Ankara, 22.04.2009

Özü: Fason üretim sözleşmesinden alınacak damga vergisi ve harç hak.

 

G E N E L G E

( 16 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           Bir noterliğimizden alınan yazı ekindeki fason üretim sözleşmesinin ne surette harç ve damga vergisine tabi tutulacağı sorusu Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda;

           “Fason işlettiren bir şirket ile fason işleyen diğer bir şirket arasında düzenlenen sözleşmenin incelenmesinde;

          1- İşlenecek ürünün balık çeşitleri olduğu,

          2- Fason işletme bedelinin fason işlettirenin talep ettiği ürün çeşidine, işleme zamanına, işleme şekline bağlı her işleme partisi için ayrıca belirleneceği ve zaman zaman faturalandırılacağı,

           belirtilmektedir.

           Görüleceği üzere düzenleme anında fason üretimin belirlenmiş bir kıymeti bulunmamaktadır.

           Buna göre konusu menkul veya gayrimenkul mal da olmayan sözleşmede bir değer gösterilmesinin gerekmediği düşünülmekle birlikte, konunun bir kere de Başkanlığınızca tetkik edilerek tayin olunacak görüşünüzün Birliğimize bildirilmesini arz ederim.”

           şeklinde görüş talebinde bulunulmuştur.

           Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 16.04.2009 günlü toplantısında görüşülen 30.03.2009 günlü ve 33484 sayılı yazıda ise;

          “İlgide kayıtlı yazınızda, fason işlettiren bir şirket ile fason işleyen diğer bir şirket arasında düzenlenen fason üretim sözleşmesinin ne surette harç ve damga vergisine tabi tutulacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün istenildiği anlaşılmaktadır.

           Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, “Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir.” denilmiş 41 inci maddesinde de, “Noter harçları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır.” Hükmüne yer verilmiştir. Kanunun 42 nci maddesinde ise “Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.

           (5766 Kanunun 11 inci maddesi ile değişen fıkra) Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz” hükmü yer almaktadır.

           Diğer taraftan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı belirtilmiş, 31.12.2004 tarih ve 25687 (3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5281 sayılı Kanunun 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren 7 nci maddesiyle değişik 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I.Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1 inci fıkrasında da, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.

           Söz konusu yazı eki sözleşmenin incelenmesinden, sözleşmenin; menkul ve gayrimenkul bir malın alımı, satımı, veya rehnini kapsamamakta, ayrıca işlenecek malın miktarı, vasfı ile ilgili bir taahhüdü de içermediğinden, sözleşmenin 42 nci maddede belirtilen manada değer gösterilmesi mecburi olan kağıtlar arasında da yer almadığı anlaşılmaktadır.

           Bu itibarla, değer gösterilmesi mecburi olmayan sözleşmenin maktu harca tabi tutulması, ancak 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda belli parayı ihtiva etmeyen sözleşmeler yer almadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekir.” denilmektedir. İşlem örneği ektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

           Saygılarımla,

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                             Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---