Mali Danışmanlık-136-5928                                                            

Ankara, 05.03.2008

Özü: Yurtdışı fuarlara üretici/imalatçı firma adına pazarlamacı olarak katılıma ilişkin sözleşme hk.

 

G E N E L G E

( 5 )

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

        İLGİ: 23.08.2007 günlü ve Mali Danışmanlık 383-16795 (2007/42) sayılı Genelgemiz.

 

        Bir noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazıya istinaden Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen 03.12.2007 günlü ve Mali Danışmanlık 481-24462 sayılı yazımızla;

"Başkanlığınız görüşüne dayanılarak yayımlanan bir örneği ekli 2007/42 sayılı Birliğimiz Genelgesine göre, yurtdışı fuarlara üretici/imalatçı firma adına pazarlamacı olarak katılıma ilişkin sözleşmenin atıf yapılan Kapasite Raporunda belirtilen ürün miktarı da gözönünde bulundurulmak suretiyle nispi damga vergisi ve nispi harca tabi tutulması gerektiğinin ifade edildiği belirtilerek, bu gibi işlemlerde yazı ekinde fotokopisi bulunan kapasite raporundaki hangi bedelin nispi harç ve damga vergisi matrahına esas alınacağı hususunda bilgi istenilmektedir.

        İncelenmesinden görüleceği üzere, ekli işlem örneği;

        "firmamıza ait 08.02.2006 tarih ve 2006/7 No.lu Kapasite raporunda belirtilen, dökme demirden mamul inşaat kalıp parçaları ürünleri yurtdışı fuar, sergi ve benzeri yerlerde tanıtımını ve pazarlamasını yapmak üzere Arı Döküm ve Makine Sanayi Ltd. Firmasına yetki verdiğimizi beyan ederiz.

        Yukarıda adı geçen firmanın verdiği yetkiye dayalı olarak 08.02.2007 tarih ve 2006/7 No.lu Kapasite Raporunda belirtilen dökme demirden mamul inşaat kalıp bağlama parçaları ürünlerinin, yurtdışı fuar, sergi ve benzeri yerlerde tanıtımını ve pazarlamasını yapması kabul ettiğimizi beyan ederiz."

        şeklinde çift taraflı düzenlemeyi içeren bir yetki belgesi olarak tanzim edilmiş bulunmaktadır.

        Bu nevi bir işlem;

1- İlk kez 17.07.2006 günlü ve Mali Danışmanlık 287-12360 sayılı yazımızla Başkanlığınıza intikal ettirilerek görüş talep edilmiş, cevaben alınan 18.01.2007 günlü ve 533 sayılı yazınızda, işlemde kapasite raporunda belirtilen ürün miktarı da göz önünde bulundurulmak suretiyle değer gösterilmesi ve bu değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınması öngörülmüştür.

        2- Ancak, Birliğimizce yapılan değerlendirme sonucunda;

- atıf yapılan kapasite raporunda belirtilen ürün miktarı firmanın belirli bir dönemdeki, muhtemel bir yıl içerisindeki tüm üretim tutarını göstermekte olduğu,

- bu çerçevede işlem, kapasite raporunda belirtilen belli bir ürünün pazarlanmasına yönelik olmakla birlikte, üretici/imalatçı firmanın ürettiği ürünün tamamının, yani kapasite raporunda yer alan tüm ürünün adı geçen pazarlamacı firma tarafından pazarlanması veya satılması imkanı bulunmadığı,

- zira, imalatçı firmanın ürettiği ürünlerin iç, dış muhtelif pazarlara arz edilebileceği, bunun tamamının da pazarlamacı eliyle gerçekleştirilemeyeceği düşüncesi ile kapasite raporundaki ürünün toplam değerinin işlemde gösterilmesinin, olması gereken uygulamayı ifade etmeyeceği,

düşüncesi ile işlemde kapasite raporunda yer alan ürünün toplam değeri yerine tanıtım ve pazarlaması yapılması muhtemel ürünün ilgilerce beyan edilen değerinin gösterilerek bu değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınmasının uygun olacağı bildirilerek, konunun bu boyutuyla yeniden değerlendirilmesi sonucunda oluşacak Başkanlığınız görüşünün Birliğimize bildirilmesi talep edilmiştir.

Başkanlığınızın 18.06.2007 günlü ve 54645 sayılı cevabi yazısında ise;

"İlgide kayıtlı yazılarınızda bahsedilen hususların aynı konuya ilişkin olduğu anlaşılmış olup, ilgi (c )'de kayıtlı yazımız esasları çerçevesinde işlem yapılması ve gereksiz yazışmalara mahal vermemek için benzer nitelikteki taahhütnamelerin de aynı şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir."

şeklinde görüş bildirilmiştir.

3- Konunun bilahare 18.10.2007 günlü ve Mali Danışmanlık 454-20481 sayılı yazımızla, döviz kazandırıcı faaliyetlere ve bu manada ihracat işlemlerine getirilen istisna hükümleri çerçevesinde incelenmesi talep edilmiş, 15.10.2007 günlü ve 88410 sayılı yazınızla, bu işleme ihracatla ilgili işlem ve kağıtlara getirilen istisnanın tatbik edilemeyeceği bildirilmiştir.

        Bugün gelinen noktada, Başkanlığınız görüşüne dayanılarak yürütülen uygulama, ekli kapasite raporundaki emtianın değerinin hesaplanması sonucunda görüleceği gibi, imalatçı ve ihracatçı firmalar açısından tahmin edilemeyecek boyutlarda maddi maliyetlere sebep olabilmektedir. Ayrıca, bu uygulamanın ihraç konusu malların yurt dışı fuar ve benzeri organizasyonlarda tanıtımına ve pazarlanmasına engel teşkil eden unsurların başında geldiği konusunda iş sahiplerinden şikayet ve sızlanmalar alınmakta olduğu gibi, ortaya çıkan maliyetin yüksekliği sebebiyle iş sahipleri ile bu konuda Başkanlığınız görüşünü uygulamaktan başka inisiyatif kullanması söz konusu olmayan noterler arasında sürtüşmeler meydana gelmektedir.Ayrıca; bu uygulama Adalet Bakanlığı Müfettişlerinin teftişlerinde farklı yorumlara konu edilmekte, kapasite raporundaki ürünün toplam değeri üzerinden nispi damga vergisi ve harç tarhiyatına sebebiyet verilmektedir.

        Esası itibariyle herhangi bir değere de konu olmayacağı düşünülen 'yetki belgesi' başlıklı işlemin, .......... bir kere daha tetkiki " ile konu hakkındaki görüşlerinin bildirilmesi talep edilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 28.02.2008 günlü toplantısında görüşülen 10.02.2008 günlü ve 15989 sayılı yazıda;

"İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, "Yurtdışı Fuarlara Üretici/İmalatçı Firma Adına Pazarlamacı Olarak Katılıma İlişkin Sözleşme'nin ne şekilde damga vergisine ve harca tabi tutulacağı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas olacağı, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu ve rehin bordroları hakkında bu hükmün uygulanmayacağı hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı verginin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmamışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği belirtilmiş, anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 inci fıkrasında da, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi olacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, 08.01.2007 tarihli ve B.07.1.GİB.0.02.62/6202-2470/533 sayılı yazımızdan da anlaşılacağı üzere, kapasite raporunun da göz önüne alınması suretiyle, sözleşmede karar altına alınan hususlara ilişkin taraflarca beyan edilecek değer esas alınarak söz konusu sözleşmeden nispi harç ve damga vergisi alınması gerekmektedir."

denilmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığının 2007/42 sayılı genelgemize esas görüşlerinde "Yurt Dışı Fuarları Üretici/İmalatçı Firma Adına Pazarlamacı Olarak Katılıma İlişkin Sözleşmede" Kapasite Raporunda belirtilen ürün miktarı da gözönünde bulundurulmak suretiyle 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesi çerçevesinde değer gösterilmesi ve bu değer üzerinden nispi damga vergisine ve harca tabi tutulması gerektiği bildirilmiş olmasına karşılık,

        10.02.2008 günlü ve 15989 sayılı görüşlerinde kapasite raporunun da göz önüne alınması suretiyle sözleşmede karar altına alınan hususlara ilişkin taraflarca beyan edilecek değer esas alınarak söz konusu sözleşmeden nispi harç ve damga vergisi alınması gerektiği bildirilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığı bu görüşü ile kapasite raporunda belirtilen ürün miktarı yerine sözleşmede karar altına alınan hususlara ilişkin olarak taraflarca beyan edilecek değerin nispi harç ve damga vergisine esas alınması gerektiğini kabul etmiştir.

Dolayısıyla da kapasite raporunda belirtilen ürünün toplam değeri yerine, yurt dışındaki tanıtım ve pazarlamaya konu olabilecek ürünün işlem taraflarınca beyan edilecek değerinin nispi harç ve damga vergisinin matrahına esas alınması gerekmektedir.

        Bilgi edinilmesini, 2007/42 sayılı genelgemizin uygulamadan kaldırıldığının bilinmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

Saygılarımla,

                                                                                   BAŞKAN

                                                                                         Hasan YENİ

                                                                                      (İstanbul 28.Noteri)

Ş.KILIÇ

ŞK.

---