2008-33 sayılı genelge
Dizin
Mali Danışmanlık - 565-21658
Ankara, 14.11.2008
Özü: 5543 sayılı İskan Kanununa göre yapılan inşaatlarda damga vergisi ve harç uygulaması hk
G E N E L G E
( 33 )
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................ NOTERLİĞİNE
Bir noterliğimizden alınan yazıda; 5543 sayılı İskan Kanunu çerçevesinde arazileri kamulaştırılan kişilere konut yapımı için idare ile müteahhit firma arasında yapılan ihale sözleşmesi hakkında Yozgat Defterdarlığından alınan görüşte, idare ile müteahhit arasında 5543 sayılı Yasa çerçevesinde yapılacak sözleşmenin harç ve damga vergisinden muaf olduğunun bildirildiği ifade edilerek, ekte bulunan defterdarlık görüşüne istinaden söz konusu sözleşmeye harç ve damga vergisi muafiyeti uygulanıp uygulanmayacağı hususunda bilgi verilmesi istemi, Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen yazımızda;
"Bilindiği üzere, mükelleflerin bulundukları ilin vergi başkanlıkları, vergi başkanlığı bulunmayan illerde ise defterdarlıklardan görüş talep etmeleri mümkün bulunmaktadır. Defterdarlıkların verdiği görüş konuya münhasır olması halinde uygulayacakları bağlayıcı olup bu görüşe istinaden söz konusu işlemin damga vergisi ve harca tabi tutulmaması icap etmektedir.
Ancak, herhangi bir yanlış uygulamaya mahal verilmemesi için noterliğin Birliğimize intikal ettirdiği bir örneği yazımız ekinde bulunan defterdarlık muktezası kapsamındaki konunun Başkanlığınızca değerlendirilerek 5543 sayılı Kanun kapsamındaki ihale sözleşmesinin harç ve damga vergisinden istisna edilip edilmeyeceği hakkındaki görüşünüzün Birliğimize gönderilmesini arz ederim."
denilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 05.11.2008 günlü toplantısında görüşülen 17.10.2008 tarih ve 101241 sayılı yazıda;
"İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, 5543 sayılı Kanun çerçevesinde arazileri kamulaştırılan kişilere konut yapımı işini yüklenen firma tarafından idare ile arasında düzenlenen ihale sözleşmesinin onaylatılmak üzere Yozgat 1 inci Noterliğine başvurulduğu, anılan noter tarafından harç ve damga vergisi konusunda Yozgat Defterdarlığından görüş talep edilmesi üzerine Defterdarlık tarafından idare ile müteahhit arasında 5543 sayılı Kanun kapsamında yapılacak sözleşmenin damga vergisinden ve harçtan muaf tutulması gerektiği yönünde görüş verildiği ancak adı geçen noterin bu konuda gerekli işlemi yapmadığı belirtilerek, konunun bir kez de Başkanlığımız tarafından değerlendirilerek söz konusu ihale sözleşmesinin harç ve damga vergisinden istisna edilip edilmeyeceği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı; 3 üncü maddesinde, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 9 uncu maddesinde ise, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "III-İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün 8 numaralı fıkrasında, "Göçmen ve mültecilerle bir yerde yurtlandırılan göçebeler ve bir bölgeden diğer bölgeye Hükümetçe naklolunanlara yapılacak iskan yardımı ve gümrük ve tabiiyet, nüfus, tapu ve nakil işlemleri ile ilgili her türlü kağıtlar" ın damga vergisinden istisna olduğu belirtilmektedir.
Diğer taraftan, 5543 sayılı İskan Kanununun "Muamelelerle ilgili muafiyetler" başlıklı 35 inci maddesinde, göçmenlerin pasaportları üzerinde yapılacak vize muamelesi ile kendilerine verilecek eşya belgelerinin her türlü resim ve harçtan muaf olduğu; göçmen, göçebe, milli güvenlik nedeniyle ve kamulaştırmadan etkilenen ailelerden iskan edilenlere bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak iskan yardımı gümrük ve vergi muafiyeti, tabiiyet, nüfusa ve tapuya tescil ve nakil işlemleri dolayısıyla gerek kendileri tarafından verilecek gerekse ilgili dairelerce düzenlenecek her türlü evrakın damga vergisi ile sair resim ve harçlardan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanunun "İskan yoluyla verilen taşınmaz malların vergilerden muafiyeti" başlıklı 36 ncı maddesinin 1 inci fıkrasında, bu Kanun hükümlerine göre temlik edilen arsa, arazi ve yapılardan bu temlik dolayısıyla veraset ve intikal vergisinin ve ferağ harcının alınmayacağı; noterlerce yapılacak iskan ile ilgili taahhütname ve borçlanma senetleri ve bu Kanuna göre, gerek borçlandırılarak gerekse peşin bedelli olarak verilen bütün arsa, arazi ve yapıların harçsız tapuya tescil edilerek tapu senedi verileceği, temlik, tefviz, borçlandırma ve ipotek işlemleri koyup kaldırma muamelelerinin damga vergisi ve harca tabi tutulmayacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, gerek Damga Vergisi Kanununda gerekse 5543 sayılı İskan Kanununda yer alan damga vergisi ve harç muafiyeti, sadece göçmen, göçebe, milli güvenlik ya da kamulaştırma işlemleri nedeniyle bir yerden diğer bir yere nakil olanlara ilişkin olup iskan konutlarının yapımı işini ihale ile üstlenen firmaya damga vergisi ve harç muafiyeti tanınmadığından, söz konusu konutların yapımı işine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmenin damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir."
şeklinde görüş bildirilmiştir.
5543 sayılı İskan Kanununun 35 inci maddesinde kamulaştırmadan etkilenen ailelerden bu işlemlerden dolayı gerek kendileri tarafından verilecek gerekse ilgili dairelerce düzenlenecek her türlü evrakın damga vergisi ile sair resim ve harçlardan muaf olduğu hükme bağlanmış olmakla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı iskan edileceklere verilecek konutların inşası ile ilgili ihale sözleşmesine Kanundaki muafiyetin uygulanamayacağını belirtmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
Saygılarımla,
BAŞKAN
Hasan YENİ
(İstanbul 28.Noteri)
Ş.KILIÇ
ŞK.