2011/10 sayılı genelgede belirtildiği üzere: Finansal Kiralama sözleşmesinin gerek kiralayan ve gerekse kiracı tarafından devri ile ilgili kağıt ve işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekir.

2010/19 sayılı genelge ile bazı bölümleri değiştirilmiştir.

---

Mali Danışmanlık 388-17719                                                            

Ankara, 06.09.2007

Özü: Finansal kiralama sözleşmesindeki kiracılık hak ve/veya yükümlülüğünün devri işlemi hk.

 

G E N E L G E

( 51 )

 

        ........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

        ........................ NOTERLİĞİNE

 

        Fider Finansal Kiralama Derneğinden alınan bir yazıda, 5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 26 ncı maddesi ile 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 15 inci maddesine;

"Ancak, tüketicilerin konut edinmesine veya yatırımlara finansman sağlayan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak ve/veya yükümlülüklerini, kiralayandan yazılı izin alınması kaydıyla devredebilir. İş bu devir nedeniyle finansal kiralama sözleşmesinde yapılan kiracı değişikliği, bu Kanunun 8 inci maddesi çerçevesinde tescil edilir veya şerh olunur.

        Konut finansmanı kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, kiralayana bilgi vermek, diğer finansal kiralama işlemlerinde ise sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla finansal kiralama konusu malın zilyetliğini bir başkasına devredebilir"

şeklinde ve kiracı değişikliğine de imkan verecek tarzda hükümler ilave edildiği belirtilerek, durumun noterliklere genelge ile duyurulması talep edilmiştir.

        Bu devir işleminin tabi olacağı harç ve damga vergisi yönünden Gelir İdaresi Başkanlığına müracaat edilmiştir. Yazımızda;

"Bilindiği üzere; 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun "Devir Yasağı" başlığını taşıyan 15 inci maddesi "Kiracı, finansal kiralama konusu maldaki zilyedliğini bir başkasına devredemez" hükmünü içerdiğinden, finansal kiralama konusu malın zilyetliğinin devri yapılamamaktaydı.

        Ancak 06.03.2007 tarihli 26454 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5582 sayılı "Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"nun 26 ncı maddesi ile 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 15 inci maddesine iki fıkra eklenmiştir. Bu değişiklikle, sözü edilen yasak kısmen kaldırılarak devir işleminin bazı hallerde yapılabileceğine dair hükümler getirilmiştir.

        Buna göre, yapılan yeni düzenleme ile;

        1) Tüketicilerin konut edinmesine veya yatırımlara finansman sağlayan finansal kiralama işlemlerinde kiracının, kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak ve/veya yükümlülüklerini, kiralayandan yazılı izin alınması kaydıyla devri,

        2) Konut finansmanı kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde kiracının, kiralayana bilgi vermek, diğer finansal kiralama işlemlerinde ise sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla finansal kiralama konusu malın zilyetliğini bir başkasına devri,

        mümkün bulunmaktadır.

        Eklenen 2 nci fıkraya göre de; bu devir nedeniyle finansal kiralama sözleşmesinde yapılan kiracı değişikliği de, bu Kanunun 8 inci maddesi çerçevesinde tescil edilecek veya şerh olunacaktır.

        Bu husus noterliklere duyurulacak olmakla birlikte, kiracı tarafın finansal kiralama mukavelesini devri halinde, devir işlemi ve bu husustaki kağıtlara 3226 sayılı Kanunun 30 uncu maddesindeki harç ve damga vergisi istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı hususunda tereddüte düşülmüştür.

        Buna göre ilgide kayıtlı (2000/46 sayılı genelgemize esas olan) yazınız esaslarında bir değişiklik olup olmadığı ve dolayısıyla kiracı tarafından yapılan devir işlemine harç ve damga vergisi istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı yönünden Başkanlığınız görüşüne ihtiyaç duyulmuştur.

        Yönetim Kurulumuzun 16.05.2007 günlü toplantısında yapılan değerlendirmeye göre devir işlemi, işlemin finansal kiralama sözleşmesi olma özelliğini ortadan kaldırmayacağından, devir işleminin, finansal kiralama şirketi veya kiracı tarafından yapıldığına bakılmaksızın istisna uygulanması gerektiği düşünülmektedir."

        denilerek Başkanlıkları görüşü talep edilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 28.08.2007 günlü toplantısında görüşülen 13.06.2007 günlü ve 53379 sayılı yazıda ise;

        "İlgide kayıtlı yazınızdan, kiracı tarafından finansal kiralama mukavelesinin devri halinde devir işlemi ile bu husustaki kağıtlara 3226 sayılı kanunun 30 uncu maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 30/1 maddesinde, sözleşmenin her türlü vergi, resim ve harçtan istisna tutulacağı, aynı Kanunun "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde ise, sözleşmeden kastın finansal kiralama sözleşmesi olduğu hüküm altına alınmıştır.

İncelenmesinden de görüleceği üzere söz konusu istisna, finansal kiralama sözleşmelerine münhasır olup bu sözleşmelerin kiracı değişikliği yoluyla başka birine devrini kapsamamaktadır.

Ayrıca, istisna hükmünün uygulanmasına ilişkin 13 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

Dolayısıyla, kiracı tarafından finansal kiralama mukavelenamesinin bir başkasına devri halinde, bu hususta düzenlenen kağıtlar ile bu hususa ilişkin devir işlemleri damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, ilgide kayıtlı yazınızda bahsedilen 02.08.2000 tarih ve 36607 sayılı yazımızda, yazınızda belirtildiği gibi finansal kiralama sözleşmesinin devir işlemlerinin damga vergisi ve harçtan istisna tutulacağına ilişkin bir görüş bulunmadığı gibi aksine damga vergisi ve harca tabi tutulacağı belirtilmektedir."

        denilmektedir.

        Yukarıda belirtilen açıklamalar ve Gelir İdaresi Başkanlığı görüşü çerçevesinde

        1- a) Finansal kiralama işlemlerinde kiracının kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak ve/veya yükümlülüklerini kiralayandan yazılı izin almak kaydıyla devretmesi mümkün bulunmaktadır.

        b) Finansal Kiralama sözleşmesindeki kiracı değişikliğinin yeni kiracının ikametgahı noterliğinde tescil edilmesi gerekmektedir.

        2- 2011/10 Genelge ile 2. fıkra Kaldırılmıştır.-Finansal Kiralama sözleşmesinin gerek kiralayan ve gerekse kiracı tarafından devri ile ilgili kağıt ve işlemlere damga vergisi ve harç istisnası tatbiki 2000/46 sayılı genelgemiz esasları çerçevesinde mümkün değildir.

        Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

        Saygılarımla,

 

                                                                                           BAŞKAN

                                                                                         Hasan YENİ

                                                                                      (İstanbul 28.Noteri)

---