Mali Danışmanlık 394-17713                                                            

Ankara, 06.09.2007

Özü: Kira bedellerinin kiracının alacağına mahsubunu öngören kira mukaveleleri hk.

 

G E N E L G E

( 45 )

 

        ........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

        ........................ NOTERLİĞİNE

 

Bir noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazı ekinde örneği bulunan kira kontratının harç ve damga vergisinin ne şekilde hesaplanacağı hususundaki bilgi istemi Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilerek konu hakkında görüş istenilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 28.08.2007 günlü toplantısında görüşülen 18.07.2007 tarih ve 063959 sayılı yazıda;

        " İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, bir şirkete ait fabrika binası ve deponun, yıllık 20.000.-YTL bedelle 10 yıllığına başka bir şirketçe kiralandığı, kira sözleşmesinin özel şartlar bölümünde de, kiracı ile kiralayan arasında geçmişteki ticari muamelelerden kaynaklanan alacak nedeniyle kiracı şirket tarafından yürütülmekte olan ........... sayılı icra takip dosyasındaki alacak için kiracı tarafından kiralayan aleyhine herhangi bir takip yapılmayacağı, ödenecek kira bedellerinin bu borçtan mahsup edileceği, kiralamanın belirtilen dönem sonuna kadar devam ettiği takdirde kiracı şirketin kira bedellerinin mahsubu sonrasında kalan alacağından da feragat edeceği belirterek sözleşmenin tabi olacağı damga vergisi ve harç hakkında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 42 nci maddesinde;

" Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer ağırlık esastır.

Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım satım taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları hakkında bu hüküm uygulanmaz."

denilmektedir.

Aynı Kanunun " Bir arada yapılan işlemler" başlıklı 46 ncı maddesinde de birbiriyle ilgili işlerin bir arada bulunması halinde en yüksek harç alınması gereken iş üzerinde harç alınacağı hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı; 2 nci maddesinde, vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olacağı; 6 ncı maddesinde, bir kağıtta toplanan akit ve işlemlerin birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı açıklanmıştır.

Mezkur Kanuna ekli (1) sayılı tablonun " I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında belli parayı ihtiva eden sözleşmelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.

 

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, kiracı şirket ile kiralayan arasındaki hukuki ilişkinin kira sözleşmesi ile birlikte karşılıklı ve aynı nitelikteki alacakların takasını amaçlayan ve belli parayı içeren "genel sözleşme" olarak değerlendirilmesi gerektiğinden bu sözleşmenin, icra takip dosyasına konu alacak tutarı üzerinden nispi harca ve binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir." denilmektedir.

        Buna göre, kira bedellerinin, kiracının, kiraya verenden olan alacağına mahsup edilmesine dair düzenlemeyi de ihtiva eden kira mukavelelerinin binde 1,5 nispet yerine binde 7,5 nispet üzerinden damga vergisine tabi tutulması gerekecektir.

        Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

        Saygılarımla,

 

                                                                                           BAŞKAN

                                                                                         Hasan YENİ

                                                                                      (İstanbul 28.Noteri)

---