Mali Danışmanlık - 3368                                                            

Ankara, 15.02.2007

Özü: Çevre Kanunundaki ceza maddelerine atıf yapan taahhütnamelerde harç ve damga vergisi uygulaması hk.

 

G E N E L G E

( 12 )

 

        ........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

        ........................ NOTERLİĞİNE

 

İLGİ:

a) 12.06.2006 günlü ve Mali Danışmanlık-9647 (74) sayılı,

b) 25.08.2006 günlü ve Mali Danışmanlık 14865 (97) sayılı Genel Yazılarımız.

 

        İlgi Genel Yazılarımızla Çevre ve Orman Bakanlığınca 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri gereği yayımlanan 2006/10 sayılı genelge esasları da dikkate alınarak, Çevre Kanunundaki ceza maddelerine atıf yapan taahhütnamelerle ilgili damga vergisi ve harç uygulama prensipleri bildirilmiştir.

Ancak bir noterliğimizin müracaatındaki,

        - 1997/75 sayılı Birliğimiz Genelgesinde kömür satış izin belgesi taahhütnamesinin maktu damga vergisi ve harca tabi tutulması gerektiği,

        - 12.06.2006 günlü ve Mali Danışmanlık-9647 (74) sayılı Genel Yazımızdaki Çevre Kanunundaki cezaya dair maddelere atıf yapan taahhütnamelerin, o maddede yer alan ceza tutarı üzerinden nispi harç ve damga vergisini gerektirdiği,

        hakkındaki görüşlerden hangisinin dikkate alınacağı hususunun sorulması üzerine, konu Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir. Anılan Başkanlığa gönderilen yazımızda,

        "Çevre ve Orman Bakanlığınca yayımlanan 2006/10 sayılı genelgede, 2872 sayılı Çevre Kanunu gereğince uygulanacak ceza tutarları yer almaktadır.

        Noterlik müracaatında da belirtildiği üzere, Bakanlığınızın (1997/75 sayılı genelgemize esas) 03.07.1997 günlü ve 27728 sayılı yazısına konu işlemde (taahhütnamede);

"İstanbul İli, Mahalli Çevre Kurulunun 09.05.1997 tarih ve 2 sayılı kararı ve 2872 Sayılı Çevre Kanununun 8. mad. 2. Fıkrası, 20. mad. 1.Fıkra (a bendi) ve 23. maddeleri ile 3442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 9/Ç-11/c-99. maddeleri T.C.K.'nun 526. maddesi ile umumi hıfzısıhha meclisi kararı ve hava kalitesi kontrol yönetmeliğinin 62. maddeleri doğrultusunda yapılacak uygulamada çevre kirliliği yapan, satışı ve kullanımı İstanbul İli dahilinde yasaklanan kömürleri İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde satmayacağımı, belirtilen eskort güzergahı dışında nakletmeyeceğimi, bulundurmayacağımı, aksi takdirde tüm sorumluluğun tarafıma ait olacağını, kömüre el konulmasına razı olacağımı, ........

............ plakalı aracımın belirtilen suçlardan dolayı bağlanmasına razı olacağımı ve uygulanacak idari ve para cezalarını ödeyeceğimi, doğabilecek her türlü hukuki ve cezai sorumluluğu kabul, beyan ve taahhüt ederim."

şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

        Bu taahhütnamede diğer bazı Kanunların yanısıra 2872 sayılı Çevre Kanununun idari para cezasına dair 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinden de bahsedilmektedir. Bakanlığınız görüşünde bu taahhütnamede değer gösterilemeyeceği belirtilmektedir.

        Diğer taraftan, yukarıda belirtilen Çevre ve Orman Bakanlığı Genelgesinin bazı maddelerinde örneğin Genelgenin 9 uncu maddesinin (a) fıkrasında; Çevre Kanununun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (y) bendinden bahisle,

"a) Gerçek kişiler

Tehlikeli kimyasallar ve bu kimyasalları içeren eşyayı Çevre Kanununda ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen usül ve esaslara, yasak ve sınırlamalara aykırı olarak üreten, işleyen, ithal ve ihraç eden, taşıyan, depolayan, kullanan, ambalajlayan, etiketleyen, satan ve satışa sunanlara, 100.000 Türk Lirasından 1.000.000 Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. (Madde 20/y)"

İfadesi yer almaktadır. Bu maddede cezanın asgari ve azami haddi arasındaki nispetsizlik dikkate alındığında, işlemlerde ceza tutarının gösterilecek olması halinde hangi ceza tutarının taahhütnameye yazılacağı hususu tereddüt yaratmaktadır.

        Bu sebeplerle, Bakanlığınızın yukarıda belirtilen görüşü de dikkate alınarak 2872 sayılı Kanunun uygulaması ile ilgili olarak düzenlenen örneği ekli taahhütnamelerde bu Kanun uygulamasına dair ceza tutarlarının gösterilmesinin gerekip gerekmediği hususundaki görüşünüzün alınması gereği doğmuştur.

        Buna göre, Çevre Kanununun ilgili maddelerine atfen düzenlenen ve düzenleme tarzı itibariyle doğrudan bir maddenin ilgili fıkrasındaki cezanın ödeneceği taahhüdüne ilişkin olan kağıtlarda nispi harç ve damga vergisine esas olmak üzere ceza tutarının gösterilmesinin gerekip gerekmediği, gerekli olması halinde aynı maddede aynı fiil ile ilgili bulunan asgari ve azami ceza tutarlarından hangisinin dikkate alınacağı hususundaki Başkanlığınız görüşünün Birliğimize bildirilmesini arz ederim." şeklinde görüş bildirilerek konu hakkında görüşleri talep edilmiştir.

        Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 08.02.2007 günlü toplantısında görüşülen 24.01.2007 günlü ve 5193 sayılı yazıda ise, "ilgide kayıtlı yazınız incelenmiş olup konu ile ilgili olarak kurumunuza hitaben yazılan (1997/75 sayılı genelgemize esas) 03.07.1997 günlü ve B.07.0.GEL.0.63/6314-266-27728 sayılı Özelgemizde belirlenen görüşümüz çerçevesinde işlem yapılması gerekmektedir." denilmektedir.

        Bu görüş çerçevesinde Çevre Kanunundaki ceza maddelerine atıf yapan taahhütnamelerde herhangi bir değer gösterilmesi gerekmemekte ve dolayısıyla da damga vergisini gerektirmeyen bu taahhütnamelerle ilgili işlemlerden sadece maktu harç tahsil edilmesi icabetmektedir.

        Bilgi edinilmesini ve ilgide kayıtlı Genel Yazılarımızın uygulamadan kaldırıldığının bilinmesini rica ederim.

        Saygılarımla,

 

                                                                                           BAŞKAN

                                                                                         Hasan YENİ

                                                                                      (İstanbul 28.Noteri)

---