Mali Danışmanlık 966

Ankara, 26.01.2006

Özü: Mülkiyeti hazineye ait kireç taşı ocağının işletilmesine dair sözleşmenin damga vergisi nispeti hk.

 

G E N E L G E

( 8 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           Bir noterliğimizden Birliğimize intikal eden ve Yönetim Kurulumuzun 26.07.2005 günlü toplantısında görüşülen yazıda, mülkiyeti hazineye ait olan bir arazinin kireç taşı çıkarmak amacıyla kiraya verilmesi sebebiyle  düzenlenen ekli sözleşmenin kira sözleşmesi olarak mı yoksa işletme sözleşmesi olarak mı Damga Vergisine tabi tutulacağı hususunda tereddüte düşüldüğü belirtilmiş ve konu hakkında görüşlerinin alınması için Maliye Bakanlığına müracaat edilmiştir.

           Maliye Bakanlığına gönderilen 03.08.2005 günlü ve Hukuk 1743-11990 sayılı yazımızda;

“Sözleşmenin incelenmesinden;

           1- Mülkiyeti hazineye ait olan belirli bir gayrimenkulün bir şirkete kiraya verildiği,

           2- Kiralamanın amacının kiralanan sahadan kireç taşı çıkarmak olduğu,

           3- Kiralamanın süresinin 5 yıl olduğu ve bu süre içerisinde 235.000 m3 kireç taşı malzemesi çıkarılacağı,

           4- Kira bedelinin 120.000.000.000.-TL olduğu,”

           belirtilerek konu hakkındaki Bakanlıkları görüşünün bildirilmesi talep edilmiştir.

           Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 17.01.2006 günlü toplantısında görüşülen 20.12.2005 günlü ve 70012 sayılı yazıda “İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, mülkiyeti Hazineye ait olan kireç taşı sahasının ......... Termik Santralı baca gazı arıtma tesisi için kireç taşı ocağı olarak kullanılması amacıyla, 235.000 m3 kireç taşı malzemesi çıkarılması ile sınırlı olmak üzere 5 yıl süre ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi’ne kiraya verilmesine yönelik olarak düzenlenen sözleşmenin, mahiyetinin ne olduğu ile damga vergisi açısından nasıl değerlendirilmesi gerekeceği hususunda görüş istenildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı, bu kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 4 üncü maddesinde ise bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I-Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında da belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, yazınız ekinde yer alan “Kira Sözleşmesi” başlıklı kağıdın incelenmesinden, hazineye ait bir gayrimenkul olan kireç taşı sahasının 5 yıl süre ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi tarafından işletileceği, bu süre zarfında 235.000 m3 kireç taşı malzemesinin alınabileceği ve bunun bedeli olarak ise 120.000.000.000 TL. ödeneceği anlaşılmaktadır.

Ayrıca, söz konusu sözleşmenin 2 nci maddesinin son fıkrasında, sahadan 235.000 m3 kireç taşı malzemesinin üzerinde bir miktar malzeme alındığının tespiti durumunda, kira bedeli üzerinden beher m3 taş bedelinin bulunacağı ve bulunan bu bedel ile fazla alınan malzeme miktarının çarpımı suretiyle elde edilen tutarın 15 gün içerisinde defaten ödeneceği belirtilmektedir.

Bu çerçevede. Kireç taşı malzemesi m3 bedelinin kira bedeli olarak ifade edilen 120.000.000.000 TL. üzerinden hesaplanması, belirlenen bu tutarın aslında, sözleşmenin geçerlilik süresi içerisinde (5yıl) alınması gereken 235.000 m3 malzemenin karşılığı olarak tespit edildiğini göstermektedir.

Buna göre, yazınız ekinde yer alan ve Hazineye izafeten .......... Kaymakamı ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi arasında düzenlenen ve mahiyeti itibari ile işletme sözleşmesi niteliği taşıdığı anlaşıldığından sözleşmenin, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-A/1 fıkrası hükmü gereğince binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir.” denilmektedir.

           Buna göre mülkiyeti hazineye ait olan kireç taşı sahasının, kireç taşı ocağı olarak kullanılması amacıyla bir şirkete kiraya verilmesi işleminin işletme sözleşmesi vasfı itibariyle binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

           Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

           Saygılarımla,

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                             Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---