Mali Danışmanlık 7521

Ankara,4 Mayıs 2006  

Özü:Yap-İşlet-Devret modelinde işletme döneminin kiralama olduğu ve binde 1,5 nispetinde damga vergisi uygulanacağı hk.

 

G E N E L G E

( 39 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           Bir noterliğimizden alınan yazıda, mülkiyeti ve işletmesi Belediyeye ait kaplıca tesisleri (hamamlar, apart otel, kafeteryalar ve inşaatı yarım otel) yarım otel inşaatının tamamlanması ve bazı ek yatırımların yapılması şartıyla, yıllığı 180.000.-YTL. karşılığı bir firmaya (20) yıllığına yap-işlet-devret şeklinde kiraya verildiğine dair sözleşmenin onay için geldiğinde işlemin kira sözleşmesi olarak mı, yoksa işletme hakkının devri (binde 7,5) olarak mı damga vergisine tabi tutulacağı konusunda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına müracaat edilmiştir.

Anılan Bakanlığa gönderilen yazımızla "Bilindiği üzere 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasında, “Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır.” denilmiş, 492 sayılı Harçlar Kanununun 46 ncı maddesinde de, “Birbirleriyle ilgili işler bir arada bulunuyorsa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır.” hükmüne yer verilmiştir.

           İnceleme konusu sözleşme yapım ve işletme işlemlerini kapsamaktadır. Bu işlemlerden hangisi yüksek damga vergisi ve harcı gerektiriyorsa o işlem üzerinden nispi damga vergisi ve harç alınması (işletme-kira bedelinin ise 20 yıl üzerinden hesaplanması) gerekmektedir.

           Ancak, yapım işinin değeri belirli olmayıp, maliyet hesabı da mümkün bulunmamaktadır. Bu sebeple yapım işinin tahmini değeri üzerinden hesaplanacak binde 7,5 nispetindeki damga vergisi ile kiralama-işletme süresi karşılığında ödenecek bedel üzerinden hesaplanacak binde 1,5 nispetindeki damga vergisinden yüksek olanı tahsil edilecektir. Harç ise bu işlem değerlerinden yüksek olanı üzerinden nispi olarak tahsil olunacaktır.

           Diğer taraftan mahiyeti itibariyle 3996 sayılı Kanun kapsamında yer almadığından damga vergisi ve harç istisnası tanınması mümkün olmayan inceleme konusu yap-işlet-devret modelindeki kira-işletme dönemine ait nispi damga vergisinin kiralama prensiplerine göre binde 1,5 olarak tahsili gerektiği düşünülmekle birlikte, bu hususta herhangi bir yanlış işleme mahal verilmemesi açısından Bakanlığınız görüşünün alınmasına ihtiyaç duyulmuştur." şeklinde Birliğimiz görüşü de belirtilerek Bakanlıkları görüşü talep edilmiştir.

           Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 25.04.2006 günlü toplantısında görüşülen 09.03.2006 tarih ve 16073 sayılı yazıda, "İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, Yap-İşlet-Devret modeli çerçevesinde bir firmaya yirmi yıllığına kiralanan tesislerle ilgili olarak taraflar arasında yapılan sözleşmede harç ve damga vergisi uygulamasına yönelik görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

Söz konusu sözleşmeye ilişkin olarak ilgide kayıtlı yazınızda belirtilen görüşünüz Başkanlığımızca uygun bulunmuştur." denilmektedir.

Buna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılarak, yatırımcıya kullandırılan tesislerle ilgili sözleşmede, yapım işi ile işletme olmak üzere iki akit veya işlemin varlığı kabul edilmiştir. Ayrıca, yatırımın tamamlanmasını takiben işletme dönemi ise kiralama dönemi olarak kabul edilmiştir.

Bu durumda aynı asıldan doğma bu iki işlem dikkate alınarak sözleşmeden;

a)    Yatırım harcamasının bilinen veya tahmini değeri üzerinden binde 7,5 nispetinde,

b)    Kiralama işleminden ise kira bedelleri toplamı üzerinden 1,5 nispetinde, hesaplanacak damga vergisinden yüksek olanı tahsil edilecektir.

Nispi harç ise işlem değerinden daha yüksek olanı üzerinden tahsil olunacaktır.

           Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

           Saygılarımla,

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                             Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---