Mali Danışmanlık 7376

Ankara,4 Mayıs 2006

Özü:Adli yardım uygulamasında harç muafiyeti

 

G E N E L G E

( 29 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           Bir noterliğimizden alınan yazıda, noterliklerinde düzenlenecek olan adli müzaharet ile ilgili Avukat vekaletnamesi yönünden 1086 sayılı  Hukuk  Usulü  Muhakemeleri  Kanununun  466 ncı  Maddesinin 8 inci bendi gereğince harç muafiyetinin ne surette uygulanacağı sorulmaktadır.

           Konu açıklanarak Maliye Bakanlığından uygulamanın ne şekilde olacağı konusunda görüş istenilmiştir.

           Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 25.04.2006 günlü Yönetim Kurulu toplantısında görüşülen 31.03.2006 tarih ve 23294 sayılı cevabi yazıda;

"İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 466 ncı maddesinin 8 inci bendinde yer alan muvakkaten muafiyet uygulaması konusunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38 inci maddesinde, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir." denilmiş, aynı Kanunun 40 ıncı maddesinde noter harçlarını harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen kişilerin ödemekle mükellef olduğu hüküm altına alınmış, Kanunun 123 üncü maddesinde de , "Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz." hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 465 inci maddesinde, "Kendisiyle ailesini maişetçe ehemmiyetli zarurete düşürmeksizin masarifi lazimeyi kısmen veya tamamen, ifadan aciz olan kimselerle müessesatı hayriye iddia ve müdafaalarında veya icraya ve ihtiyati tedbirlere müracaatlarında haklı olduklarına dair delil gösterirlerse müzahereti adliyeye nail olabilirler.

Ecnebilerin müzahareti adliyeye nail olabilmeleri muamelei mütekabilenin cari olduğunun ispat edilmesine mütevakkıftır." denilmektedir.

Aynı Kanunun 466 ncı maddesinde ise, müzahereti adliyenin hangi hususları temin edeceği açıklanmış ve aynı maddenin 8 inci bendinde de, katibiadillerin tanzim edecekleri bilcümle evrak ve suretler için harç ve rüsumdan muvakkaten muafiyet sağlanacağı hükme bağlanmıştır.

 

Konu hakkında Adalet Bakanlığından alınan 28/20/2006 tarih ve B.03.0.HİG.0.00.00.01.-647.03.02-11/5232 sayılı yazıda, gerçek kişilerin mahkeme kararıyla adli yardım müessesinden yararlanabileceği, adli yardımdan yararlanan kişilerin noterde düzenletecekleri bütün belge ve suretlerin "geçici olarak" harçtan istisna olduğu, adli yardımdan yararlanan kişinin davayı kazanması durumunda davayı kaybeden tarafın; davayı kaybetmesi durumunda ise bizzat adli yardım alan kişinin adli yardım nedeniyle alınmamış harç ve giderler de dahil olmak üzere tüm bu masrafları ödemek durumunda olduğu belirtilmiştir.

Buna göre, adli yardımdan yararlanması mahkeme kararıyla uygun görülen kişilerden, noterde düzenletecekleri söz konusu davaya ilişkin belge ve suretler için geçici olarak harç alınmaması, ancak dava sonucuna göre bu kişilerden veya davayı kaybeden taraftan söz konusu harcın tahsil edilmesi gerekmektedir."

denilmektedir.

           Buna göre adli müzaharet sebebiyle düzenlenen avukatlık vekaletnamelerinde harç istisnası uygulanması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

Saygılarımla,

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                             Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---