Hukuk 500

Ankara, 13.1.2005

Özü: 5281 sayılı Kanunla yapılan bazı değişiklikler hk.

 

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

Resmi Gazete' nin 31.12.2004 günlü ve 25687 (3. mükerrer) sayılı nüshasında yayımlanan Vergi Kanunlarının Yeni Türk Lirasına Uyumu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki 5281 sayılı Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yapılan bazı değişiklikler aşağıda belirtilmiştir.

1 5281 sayılı Kanunun 27 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesinin;

a) Birinci fıkrasının (1) numaralı bendi değiştirilerek 01.01.2006 tarihinden sonra uygulanmak üzere ivazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artış kazancı olarak kabul edilmiştir.

b) Üçüncü fıkrası değiştirilerek 01.01.2006 tarihinden sonra elde edilen gelirlere uygulanmak üzere, bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 6.000 Yeni Türk Lirası gelir vergisinden müstesna tutulmuştur.

2 5281 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinin birinci fıkrası değiştirilerek, 01.01.2005 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere;

Gelir vergisine tabi gelirlerin,

6.600 Yeni Türk Lirasına kadar         % 20

15.000 Yeni Türk Lirasının 6.600 lirası için 1.320 lira, fazlası         % 25

30.000 Yeni Türk Lirasının 15.000 lirası için 3.420 lira, fazlası         % 30

78.000 Yeni Türk Lirasının 30.000 lirası için 7.920 lira, fazlası         % 35

78.000 Yeni Türk Lirasından fazlasının 78.000 lirası için 24.720 lira, fazlası         % 40

Oranında vergilendirilmesi öngörülmüştür.

Böylece vergi tarifesinin tavandaki vergi nispeti 5 puan düşürülmüştür.

3 5281 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen;

a) Geçici 67 nci maddesinin 2 nci fıkrasında; 31.12.2015 tarihine kadar uygulanmak üzere 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı olan her nevi tahvil ve hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirlerden, ödemeyi yapanlarca, % 15 oranında vergi tevkifatı yapılması öngörülmüştür.

Bu iratlar üzerinden 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi veya Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında ayrıca tevkifat yapılmayacağı hükme bağlanmıştır.

 

b) Geçici 67 nci maddesinin 4 üncü fıkrasında; 31.12.2015 tarihine kadar uygulanmak üzere 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı olan mevduat faizleri, kar payları, repo ve ters repo gelirlerinden, ödemeyi yapanlarca % 15 oranında vergi tevkifatı yapılacağı, bu iratlar üzerinden 94 üncü madde veya Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında ayrıca tevkifat yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.

c) Geçici 67 nci maddenin 5 inci fıkrası gereğince; 31.12.2015 tarihine kadar uygulanmak üzere yukarıda belirtilen a ve b bendindeki tevkifat uygulamasında gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmaması (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca yapılacak tevkifatı etkilememektedir.

Ancak, Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmaması öngörülmüştür.

d) Geçici 67 nci maddesinin 4 üncü fıkrasında; 31.12.2015 tarihine kadar uygulanmak üzere (2) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca tevkifata tabi tutulan kazançlar için gerçek kişilerce yıllık veya münferit beyanname verilmez. Diğer gelirler dolayısıyla verilecek yıllık beyannameye bu gelirler dahil edilmez.

Ancak ticari faaliyet kapsamında elde edilen gelirler ticari kazanç hükümleri çerçevesinde kazancın tespitinde dikkate alınır ve tevkif suretiyle ödenmiş olan vergiler, 94 üncü madde kapsamında tevkif edilen vergilerin tabi olduğu hükümler çerçevesinde tevkifata tabi kazançların beyan edildiği beyannamelerde hesaplanan vergiden mahsup edilir. Şu kadar ki, (2) numaralı fıkra kapsamında tevkif suretiyle ödenen verginin, işlemden doğan kazancın tabi olduğu tevkifat oranı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı aşan kısmı yıllık beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilmez.

e) Bu maddenin yürürlük tarihinden önce ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde tutulması veya elden çıkarılması suretiyle sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı, bu gelirlerin vergilendirilmesinde, 31.12.2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

4 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde geçen "gelirin % 5'ini aşmaması" ibaresi "gelirin % 10'unu aşmaması" şeklinde değiştirilerek genel bütçeli dairelerle bu madde kapsamındaki diğer kurum ve kuruluşlara yapılan bağışların beyan edilen gelirlerin % 10' una kadar indirilmesi sağlanmıştır.

5 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun, Geçici 55 inci maddesinde yer alan "1.1.1999  31.12.2004 tarihleri arasında" ibaresi "1.1.1999  31.12.2005 tarihleri arasında şeklinde değiştirilerek 2005 Yılında elde edilen mevduat faizi, kar payları, repo ve ters repo gibi menkul sermaye iratları için de beyanname verilmemesi esası getirilmiştir.

 

6 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 59 uncu maddesinde yer alan "31.12.2006 tarihine kadar" ibaresi "31.12.2007 tarihine kadar" ve "26.7.200131.12.2004 tarihleri arasında" ibaresi ise "26.7.200131.12.2005 tarihleri arasında" şeklinde değiştirilerek Devlet tahvili ve hazine bonolarının faiz gelirlerinde uygulanmakta olan vergi istisnası sürdürülmüştür.

Böylece 26.07.200131.12.2005 tarihleri arasında ihraç edilen söz konusu menkul kıymetlerden, 2006 Yılı sonuna kadar elde edilen gelirlere uygulanan kısmi gelir vergisi istinası kapsam genişletilerek muhafaza edilmiştir.

7 5281 sayılı Kanunun 44 üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 76 ncı maddesinin ikinci fıkrası yürürlülükten kaldırılarak, 01.01.2006 tarihinden itibaren elde edilen menkul sermaye iratları için arındırma uygulamasına son verilmiştir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

 

 

BAŞKAN

Hasan YENİ

(İstanbul 28.Noteri)

---