2005-40 sayılı genelge
Dizin
Hukuk 21222
Ankara, 26.12.2005
Özü: Koruma ve güvenlik, Yemek pişirme dağıtımı ve sonrası, hizmetlerine dair eleman bulundurulması taahhütnameleri hk.
G E N E L G E
( 40 )
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................ NOTERLİĞİNE
Bir noterliğimizden alınan yazıda, eleman bulundurulması hakkındaki üç ayrı taahhütnameden maktu mu yoksa değer üzerinden nispi esasa göre mi harç ve damga vergisi tahsil olunması gerektiği hakkındaki Birliğimiz görüşünün bildirilmesi talebi Yönetim Kurulumuzun 21.03.2005 günlü toplantısında görüşülerek Maliye Bakanlığı görüşüne müracaat edilmesine karar verilmiştir.
Maliye Bakanlığına gönderilen 11.04.2005 günlü ve Hukuk 790-4941 sayılı yazımızda;
"Bilindiği üzere Bakanlığınızın (1995/70 sayılı genelgemize esas olan) 10.07.1995 günlü ve 37594 sayılı yazısında, çöp toplama, nakli ve süpürme işi ile ilgili olarak açılan ihaleye katılan isteklilerce düzenlenerek ihale makamına verilen ve 96 işçi çalıştırılacağı hususunda taahhütte bulunan işlemden, işçi sayısı nazara alınmaksızın maktu harç ve damga vergisi tahsil olunması gerektiği bildirilmiştir.
Diğer taraftan bir inşaat ihalesi ile ilgili olarak düzenlenen fenni mesuliyet taahhütnamelerinde ise yine Bakanlığınızın (1992/52 sayılı genelgemize esas olan) 16.10.1992 günlü ve 78595 sayılı yazısında değer gösterilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Diğer taraftan Birliğimiz başvurusuna istinaden düzenlenen (2000/48 sayılı genelgemize esas olan) 02.12.1998 günlü ve 44429 sayılı Bakanlığınız yazısında, "Bir menkul veya gayrimenkulün doğrudan aynına yönelik taahhütler, ücret karşılığı hizmet akitleri ve genel anlamda tavır ve davranış belirleyici taahhütler ile genel hizmet (servis) anlaşmaları ayrı nitelikte hukuki işlemler olarak değerlendirilmektedir." denilerek çöp toplama işinde düzenlenen ve 96 eleman bulundurulması taahhüdünün maktu, fenni mesuliyet taahhütnamelerinin ise nispi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerektiği hakkındaki görüşleriniz aynen muhafaza edilmiştir.
Buna göre eleman bulundurulması hususu bir menkul veya gayrimenkulün aynı ile ilgili olduğunda, yani bir inşaatın fenni mesuliyetinin üstlenildiği hallerde değer gerekecek, genel anlamda tavır ve davranış belirleyici taahhüt veya genel hizmet (servis) amaçlı eleman bulundurulması söz konusu olduğunda ise değer zorunluluğu olmayacaktır.
Bu görüşler nazara alınarak incelenen aşağıda belirtilen işlem örneklerinden;
a) "22.02.2005 Tarihinde yapılacak olan Çarşı ve Pazar yerlerinin korunması işi uhdemizde kalması halinde şartnamede gösterilen sayıda (35 kişi)' yi işin başından sonuna kadar çalıştıracağımızı beyan ve taahhüt ederiz"
şeklindeki taahhütname, koruma hizmetleri ihalesinin kazanılması şartına bağlı olarak 35 kişinin çalıştırılması taahhüdünü ihtiva etmekte ve bu şekliyle bir menkul veya gayrimenkulün aynı ile ilgili olmadığı gibi ücret karşılığı hizmet akdi de sayılması mümkün bulunmamaktadır.
Bu nedenle değer zorunluluğu olmadığı için damga vergisinin konusuna girmeyen bu taahhütnamenin maktu harca tabi tutulmasının gerektiği,
b) "17.02.2005 Tarihinde yapılacak olan 2005 Mali Yılı 10 Aylık Malzemeli Yemek Pişirme, Dağıtımı ve Sonrası Hizmet alım işi ihalesi şartnamesini okuduk. İhale şartnamesinin 7.3.1 maddesinde gösterilen 1 kişi (Diyetisyen, gıda mühendisi veya gıda teknologu) ambar ve satınalma işlerinden sorumlu imza yetkisine sahip 1 kişi (en az lise mezunu) aşçıbaşı 1 kişi (en az ilköğretim veya ilkokul mezunu bonservisli veya diplomalı) aşçı 4 kişi (En az ilköğretim veya ilkokul mezunu bonservisli diplomalı veya sertifikalı) garson 9 kişi (en az ilköğretim veya ilkokul mezunu) personel çalıştırdığımızı ve işin tarafımıza ihale olunması halinde bu kişileri iş başında bulunduracağımı beyan ve taahhüt ederiz."
şeklindeki taahhütname de yemek pişirme ve dağıtımı hizmet ihalesinin kazanılması şartına bağlı olarak eleman bulundurulması hususunu düzenlemektedir.
Bu taahhütname bir menkul veya gayrimenkulün aynı ile ilgili olmadığı gibi ücret karşılığı hizmet akdi de değildir. Mahiyeti itibariyle genel hizmet (servis) işine ait olmakla, bulundurulacak eleman sayısına bakılmaksızın değer gösterilmesi mecburi olan kağıtlar arasında bulunmamaktadır.
Bu nedenle de değer gerektirmediği için damga vergisinin konusuna girmeyen bu taahhütnamenin de maktu harca tabi tutulması gerektiği,
c) "22.02.2005 Tarihinde yapılacak olan Malzemeli Yemek Pişirme Servis ve Sonrası Hizmetleri Alımı işi uhdemizde kalması halinde;
a1. Diyet Uzmanı, Gıda Mühendisi veya Gıda Teknoloğu (1 Kişi)
a2. Aşçıbaşı 1 kişi
a3. Aşçı 10 kişi (biri tatlı ustası, biri zeytinyağlı yemek ustası olacaktır.)
a4. Garson 55 Kişi (Lokanta ve Servisler için)
a5. Diğer Personel 18 Kişi (Bulaşık, çöp ve temizlik için)
personeli 506 Sayılı SSK ile İş Hukuku mevzuatına uygun olarak çalıştıracağımızı beyan ve taahhüt ederiz"
şeklindeki taahhütname de ikinci sıradaki taahhütname ile aynı mahiyette bulunmakta, belli değerle ilgisi olmadığından, bulundurulması taahhüt edilen elemanların sayısı ve niteliği dikkate alınmaksızın maktu harca tabi tutulması gerektiği,
düşünülmektedir."
denilerek her üç taahhütname hakkındaki Bakanlıkları görüşünün Birliğimize bildirilmesi talep edilmiştir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan ve Yönetim Kurulumuzun 19.12.2005 günlü toplantısında görüşülen 07.12.2005 günlü ve 66421 sayılı yazıda yukarıda belirtilen Birliğimiz görüşünün kanun hükümlerine uygun bulunduğu belirtilmektedir.
Buna göre yukarıda yer alan taahhütnameler, ihtiva ettiği hususlar itibariyle değer gerekmediğinden damga vergisine tabi tutulmayacak, bunlarla ilgili noter işlemlerinden ise maktu harç tahsil edilecektir.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
Saygılarımla,
BAŞKAN
Hasan YENİ
(İstanbul 28.Noteri)