Ankara,  19.12.2003

Özü: Sigorta mukavelelerinde harç matrahı hk.

G E N E L G E

( 54 )

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           Güneş Sigorta A.Ş. Orta Anadolu Bölge Müdürlüğünün bir başvurusunda sigorta şirketlerinin taraf olduğu bazı sözleşmelerden ve bu manada sigorta mukavelenamelerinin noterliklerde yapılması sırasında bazı noterlerin damga vergisi almak istediği, oysa 488 sayılı Kanuna ekli 2 sayılı tablonun V- Kurumlarla ilgili kağıtlar bölümünün 21 inci maddesinde sigorta şirketlerinin her türlü işlemlerinde düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası tanındığından bahisle konu hakkındaki görüş tayini talebi 07.07.2003 günlü ve Hukuk 1804-9595 sayılı yazımızla Maliye Bakanlığına intikal ettirilmiştir. Söz konusu yazımızda;

 

           “Şirketin başvurusunda yer alan damga vergisi istisnası ile ilgili hüküm sadece sigorta şirketine damga vergisi bağışıklığı tanıyan bir hüküm mahiyetindedir. Dolayısıyla bu hükmün nazara alınması durumunda şirketin muhatap olduğu kişi ve kuruluşlarla yapmış olduğu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlara ait damga vergisinin tamamının 488 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre işlemin diğer tarafınca ödenmesi gerekecektir.

 

           Diğer taraftan 488 sayılı Kanuna ekli 2 sayılı tablonun IV-Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar bölümünün 5 inci fıkrasında sigorta mukavelenameleri işlemin taraflarına bakılmaksızın damga vergisinden istisna edilmiştir.

 

           Ancak bu mukaveleler yönünden harca ilişkin olarak bir muafiyet ve istisna hükmü bulunmadığından, sigorta mukavelelerinin 492 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu gereğince nispi harca tabi tutulması gerekmektedir. Bununla birlikte nispi harcın mukavelenamede yer alan teminat değeri üzerinden mi yoksa ödenmesi öngörülen prim tutarı üzerinden mi alınacağı hususunda tereddütte düşülmüştür. “ şeklinde görüş bildirilmiştir.

 

           Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 15.12.2003 günlü toplantısında görüşülen 15.10.2003 günlü ve 44097 sayılı yazıda,

 

“Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, “Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır. Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları hakkında bu hüküm uygulanmaz.” Denilmektedir.

 

Öte yandan, aynı Kanunun 46 ncı maddesinde de, “Birbiriyle ilgili işler bir arada bulunursa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır.” Denilmiştir.

 

Yukarıda yer alan Kanun maddelerine istinaden, noterde düzenlenecek sigorta mukavelenamelerinde yer alan en yüksek bedel üzerinden nispi harç alınması gerekmektedir.

 

Ayrıca, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu açısından Birliğiniz görüşü Bakanlığımızca da uygun bulunmuştur.”denilmektedir.

           Buna göre damga vergisinden istisna olan sigorta mukavelenamelerinin sigorta teminat değeri üzerinden nispi harca tabi tutulması gerekmektedir.

 

           Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

           Saygılarımla,

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                             Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---