Ankara,  31.10.2003

Özü: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun işlemleri hk.

 

G E N E L G E

( 41 )

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           İLGİ: a) 08.12.2000 günlü ve Hukuk 20244 (105) sayılı,

                    b) 20.03.2002 günlü ve Hukuk 4366 (28) sayılı genel yazılarımız,

           Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun işlemlerine getirilen bazı muafiyet hükümleri ilgi genel yazımızla bildirilmiştir.

           Noterliklerden Birliğimize intikal eden, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından noterliklerde yaptırılan ihtarname ve örnek çıkarma işlemlerinde harç ve değerli kağıt uygulamasında muafiyet bulunup bulunmadığı sorusu, konu hakkındaki Birliğimiz görüşü ile birlikte Maliye Bakanlığına intikal ettirilmiştir.

 

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 20.10.2003 günlü toplantısında görüşülen 10.09.2003 günlü ve 37279 sayılı yazıda “Bilindiği üzere, 31.01.2002 tarihli ve mükerrer 24657 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 4743 sayılı Mali Sektöre Olan borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması hakkında Kanun’ un 5 inci maddesiyle 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 14 üncü maddesinin (5) numaralı fıkrasına eklenen  ( c) bendinde, “ ... Bu Kanun hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankaların, tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen bankaların, iflas idarelerinin ve hisseleri kısmen veya tamamen fona intikal eden bankaların fon tarafından borçlarının ve/veya taahhütlerinin üstlenilmesi ve/veya alacaklarının devralınması halinde Fonun, üstlendiği borçlar ve/veya taahhütler ile devraldığı alacaklarla ilgili devir ve temlik sözleşmeleri, her türlü teminatın tesisi ve kaldırılması, sözleşmelerin bozulması dava ve icra takipleri ile bu borçlar ve/veya alacaklar ve/veya taahhütlerle ilgili diğer her türlü işlemler ve bu işlemlerle ilgili düzenlenen kağıtlar, eğitime katkı payı hariç olmak üzere her türlü vergi, resim, harç, fonlar ve 2548 sayılı Cezaevleri ile Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanunun 1 inci maddesi hükmünden istisnadır.” denilmiş, aynı maddenin devamında ayrıca, “alacağa karşılık menkul veya gayrimenkul bir malın rızaen veya icraen Fon tarafından veya yönetim ve denetimleri veya hisseleri Fona intikal eden bankalar tarafından satın alınması halinde bu işlemlerle ilgili olarak tarafların ödemekle yükümlü olduğu vergi, resim, harç (eğitime katkı payı hariç) ve döner sermaye ücreti gibi mali yükümlülükler aranmaz” hükmüne yer verilmiştir.

           Buna göre, Tasarruf Mevduat Sigorta Fonunun 4389 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin 5 inci fıkrasının (a) bendine göre noterlikte yaptıracağı ihtarname ve örnek çıkarma işlemleri nedeniyle harç aranılmaması gerekir.

 

Öte yandan, ilgi yazınızda gerek 488 sayılı Damga Vergisi ve gerekse 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu yönünden belirtilen Birliğiniz görüşü Bakanlığımızca da Kanun hükümlerine uygun bulunmaktadır” denilmektedir.

 

Maliye Bakanlığı görüşü ve Bakanlığa gönderilen ve Bakanlık tarafından da uygun bulunan Birliğimiz görüşü çerçevesinde;

A) 4389 sayılı Bankalar Kanununun 15 inci maddesinin 4 üncü fıkrasında, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından idare olunacağı, 3 üncü fıkrasında ise, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

           Bu hükme göre, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından noterliklerde yaptırılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar sebebiyle Fon’ dan, bu kağıtların gerek asılları ve gerekse suretleri açısından harç ve damga vergisi tahsil edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, anılan Fonun aşağıda belirtilen hususlar dışında, damga vergisinden muaf olmayan kişi ve kurumlarla karşılıklı olarak düzenlediği kağıtlara ait damga vergisinin tamamının işlemin karşı tarafını teşkil eden ve damga vergisinden muafiyeti bulunmayan kişi ve kurumlar tarafından ödenmesi gerekmektedir.

           B) 31.01.2002 günlü ve 24657 mükerrer sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 4743 sayılı Kanunun, 4389 sayılı Bankalar Kanununun 14 üncü maddesinde değişiklik yapan 5 inci maddesi ile;

           1- Temmettü hariç, ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri fona intikal eden bankaların,

           2- Tasfiyeleri fon eliyle yürütülen bankaların, iflas idarelerinin,

           3- Hisseleri kısmen veya tamamen fona intikal eden bankaların,

           Fon tarafından üstlenilen borç ve/veya taahhütleri ile devralınan alacakları sebebiyle,

           a) Devir ve temlik sözleşmeleri,

           b) Her türlü teminatın tesisi ve kaldırılması,

           c) Sözleşmelerin bozulması,

           d) Bu alacaklar, borçlar veya taahhütler,

ile ilgili diğer her türlü işlemler ve bu konuda düzenlenen kağıtlara işlem taraflarına bakılmaksızın harç ve damga vergisi istisnası tanınmıştır.

           e) Ayrıca alacağa karşılık menkul veya gayrimenkul bir malın rızaen veya icraen fon tarafından veya yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankalar tarafından satın alınması halinde, bu işlemlerle ilgili olarak tarafların ödemekle yükümlü olduğu damga vergisi ve harçların aranmayacağı belirtilmiştir.

           C) Diğer taraftan, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa 4605 sayılı Kanun ile eklenen geçici 29 uncu maddenin 4 üncü fıkrasında, hisseleri kısmen ya da tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na ait olan bir bankanın iştiraklerinin, takipteki alacaklarının ve diğer bilanço kalemleri ile banka lehine alınan teminatların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından devir ya da satın alınması işlemlerine de damga vergisi ve harç istisnası getirilmiştir.

           Buna göre Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu tarafından yukarıda belirtilen Kanun hükümleri kapsamında yapılan işlemler, bu meyanda da noterlikteki ihtarname ve örnek çıkarma işlemleri sebebiyle anılan Fon’ dan harç alınması mümkün değildir.

           D) Öte yandan 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu gereğince tahsil edilmekte olan değerli kağıt bedelleri, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim ve harçlardan değildir. Bu nedenle özel kanunlarında vergi, resim ve harç muafiyeti bulunan kurumlara değerli kağıt bedelleri yönünden de muafiyet tatbik edilmesi mümkün değildir.

           Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

           Saygılarımla,

                                                                                                                BAŞKAN

                                                                                                              Hasan YENİ

                                                                                                        (İstanbul 28.Noteri)

---