Ankara,  13.03.2002

Özü: Kalkınma Kooperatifi Üyelerinin Ziraat Bankasından kullandığı kredilerde harç ve damga vergisi Hk.

 

G E N E L G E

( 13 )

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

           Bir noterliğimizden alınan yazıda, Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri ve ortaklarının kullandıkları kredilerle ilgili mukavele ve taahhütname işlemlerine de çiftçiler tarafından kullanılan kredilerde olduğu gibi damga vergisi istisnası tatbik edilmesinin gerektiği, ayrıca Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin de su ürünleri kooperatiflerinde olduğu gibi çiftçilik yapan kişilerce oluşturulduğundan bahisle; bunların Ziraat Bankasından kullandıkları kredilerle ilgili kağıtlara da damga vergisi istisnası tatbik edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

           Bilindiği gibi, 1987/65, 1993/29, 1996/6 ve 1996/12 sayılı genelgelerimize esas teşkil eden Maliye Bakanlığı görüşlerinde, kalkınma kooperatiflerinin Ziraat Bankasından aldıkları kredilerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası uygulanamayacağı belirtilmektedir. Bu görüş, doğrudan kalkınma kooperatiflerinin kullandıkları kredilerle ilgili olmak bakımından 488 sayılı Kanun hükümlerine uygun bulunmaktadır.

           Ancak, 2000/63 sayılı genelgemizde belirtildiği üzere, su ürünleri kooperatifleri ortağı olan su ürünleri üreticilerinin gerek bizzat ve gerekse kooperatifleri aracılığı ile kullandıkları kredilere uygulanan damga vergisi istisnasının, Kalkınma Kooperatiflerinin 1996/12 sayılı genelgemiz kapsamındaki çiftçilik faaliyeti ile iştigal eden üye ve ortağı şahısların Ziraat Bankasından kullanacağı kredilere de uygulanıp uygulanmayacağı Maliye Bakanlığından sorulmuştur.

           Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve yönetim Kurulu’nun 6.3.2002  günlü toplantısında görüşülen 8.2.2002 günlü ve 6417 sayılı yazıda;

           “488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun III-İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kağıtlar bölümünün 5 inci fıkrasında, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasınca çiftçiye, Tarım Kredi ve Satış Kooperatifleri ve birliklerine açılacak kredilerle bunlara ait gayrimenkul ipotek ve menkul rehin muameleleri ve muhtaç çiftçiye yapılacak dağıtmalarla ilgili her türlü kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmış bulunmaktadır.

           söz konusu Kanun hükmünün incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, Çiftçilerle, tarım Kredi ve Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin T.C. Ziraat Bankasından alacakları kredilerle muhtaç çiftçiye yapılacak dağıtmalar nedeniyle düzenlenen kağıtların işlem tarafına bakılmaksızın damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.

           Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde “Zirai faaliyet; arazide, deniz, göl ve nehirlerde ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.

           Aynı maddenin 6 ncı fıkrasına göre yukarıda yazılı faaliyetlerin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme, vergiye tabi olsun veya olmasınlar bu işletmeleri işleten gerçek kişilere (Adi şirketler dahil) çiftçi ve bu faaliyetler neticesinde istihsal olunan maddelere de mahsul denilmektedir.

           Kollektif şirketlerle adi veya eshamlı komandit şirketlerin zirai faaliyetle iştigal etseler dahi çiftçi sayılmayacağı ve zirai faaliyetle iştigal eden kollektif şirketlerin ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortaklarının şirket karından aldıkları payların şahsi ticari kazanç hükmünde olduğu aynı maddenin 7 nci fıkrasında hükme bağlanmıştır.

           Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, zirai faaliyetlerin icra edildiği zirai işletmeleri işleten Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin ortaklarının, vergiye tabi olsun veya olmasınlar “çiftçi” sayılması gerekmektedir.

           Bu nedenle, Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin ortaklarının çiftçi sayılması nedeniyle, bu ortakların Ziraat Bankasından kullanacakları kredilere ilişkin olarak düzenlenecek kağıtların, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun III-5 inci fıkrası hükmüne göre damga vergisinden istisna edilmesi gerekir.” denilmektedir.

           Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.

           Saygılarımla.

                                                                                                               BAŞKAN

                                                                                                           Hasip DİNÇER

                                                                                                        (Ankara 24.Noteri)

---