Sayı : Hukuk 16310          

Ankara 25.10.2002

Özü: İhracat döviz kredilerine karşılık bankalara yapılan temlik işleminde istisna uygulanmasında doğan problemler Hk.

 

...................... NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

...................... NOTERLİĞİNE

 

Bir Banka Şubesinden alınan ve Yönetim Kurulumuzun 12.09.2002 günlü toplantısında görüşülen yazıda, bankalar tarafından kullandırılan ihracat döviz kredilerine karşılık olarak yurtdışına yapılan ihracat bedellerinin bankaları adına temlik işlemi yapılmak üzere Noterliklere başvurulduğu, ilgili noterliklerin istisna tatbik edebilmek için bankalarından işlemin istisna kapsamında olduğu hususunda yazı talep edildiğinden bahisle, bankanın vereceği yazının hukuki mesnet teşkil etmeyeceği cihetle konu hakkında noterliklere gerekli duyurunun yapılması talep edilmektedir.

 

Bilindiği gibi 1999/3 sayılı genelgemiz ve bu genelge ekinde yer alan 4 seri no.lu Maliye Bakanlığı Tebliğinin 3.bölümünde herhangi bir teşvik belgesi şartına bağlı olmayan ihracat kredileri ile ilgili işlemlerin istisnadan yararlandırılabilmesi için işleme konu kağıtlarda, kullanılan kredinin münhasıran ihracat kredisi olduğu, temlik işleminin düzenlendiği kağıtlarda ise temlikin, ihracatın finansmanı amacıyla kullandırılan kredinin teminatı veya geri ödemesine ilişkin olduğunun açıkça yazılması gerekmektedir. Bu şerhlerin verilmesi kaydıyla fiili mal ihracı konusundaki ihracat finansman kredileri ile ilgili olduğu hususunda tereddüt bulunmayan noterlik işlemleri bakımından bankadan veya başka bir kurumdan ayrıca bir yazı veya belge talep edilmesine ihtiyaç bulunmamaktadır.

 

Yukarıda belirtilen şerhin verilmediği veya verilemediği gibi, genel mahiyet arzeden ve ne türden bir borç işlemi ile ilgili olduğu konusu anlaşılamayan işlemler bakımından ise banka tarafından haricen düzenlenen bir yazıya dayanarak dahi istisna tatbiki mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan Maliye Bakanlığının yukarıda belirtilen 4 seri no.lu Tebliğinin 4.bölümünde, fiili mal ihracatı olmamakla birlikte, uygulamada ihracat sayılan ...Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerle... ilgili olarak kullandırılan krediler de ihracat kredisi olarak adlandırılmaktadır. Buna göre Tebliğde 22 madde olarak sayılan döviz kazandırıcı faaliyetler sebebiyle kullandırılan kredilerle ilgili işlem ve kağıtlara damga vergisi ve harç istisnası tatbik edilebilmesi için, yukarıda belirtilen prensiplerin yanısıra;

 

1 Kredinin kullanıldığı döviz kazandırıcı faaliyetle ilgili olarak düzenlenmiş olan ve işlemin yapıldığı tarihte süre yönünden halen geçerli bulunan ...Vergi , Resim ve Harç İstisnası Belgesinin... ibraz edilmesi,

2 Kullanılan kredinin miktarının işlemde gösterilmesi ve kredi tutarının belgedeki kayıtlı olan faaliyetin değerinden fazla olmaması,

3 Kredi veya teminat/ temlik işleminin muhtevasından münhasıran belge kapsamındaki faaliyette kullanılmak üzere temin olunan krediye ilişkin olduğunun hiçbir tereddüde yer vermeyecek tarzda anlaşılması gerekmektedir.

 

Buna göre, genel mahiyetli borçlarla ilgili ifadelerden kaçınılması ve işleme örneğin; ...İşbu mukavele/ rehin sözleşmesi/ temlik, şirkete ............ tarih ve ........... sayılı Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi kapsamındaki döviz kazandırıcı faaliyet olan ........... işi ile ilgili olarak kullanılan ................ TL/ döviz tutarındaki krediye ilişkindir.... şeklindeki açıklamanın konulması icabetmektedir.

 

Bu durumda muhtelif genelgelerimiz ve Noterin El Kitabında geniş açıklamalar bulunan ihracat finansman veya döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin ihracat kredisi ile ilgili işlemlere istisna tatbikinde sorun yaşanmaması bakımından evvelemirde ilgili bankanın düzenlenen kağıtların muhtevası itibariyle gerekli hassasiyeti göstermesinin şart ve gerekli bulunduğu, noterlerin bankadan ayrıca bir yazı talep etmelerinin ise işlemlerin hangi konuya ilişkin olduğunun anlaşılamamasından ileri geldiği sonucuna varıldığı müracaatçı banka şubesine bildirilmiştir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla.

 

BAŞKAN

Hasip DİNÇER

(Ankara 24.Noteri)

---