Ankara, 4.2.2000

Özü: Finansal Kiralama konusu Emtianın Sigorta yaptırılmasına ilişkin taahhütname Hk.

 

G E N E L G E

( 4 )

 

Bir Noterliğimizden alınan ve “........ Noterliğinden ......... tarih ve ........ yevmiye ile tasdikli ............ sayılı sözleşme ile Leasing edilen ekipmanımızın sigorta poliçesi ....... FİNANSAL KİRALAMA A.Ş. adına şirketimiz tarafından yapılmıştır. İleride vuku bulacak herhangi bir hasarda ....... FİNANSAL KİRALAMA A.Ş.'den tazmin cihetine gitmeyeceğimizi herhangi bir hak talep etmeyeceğimizi poliçeden doğabilecek hasar bedelinin eksikliği durumunda firmanıza rücu etmeyeceğimizi koşulsuz olarak kabul ettiğimizi beyan ve taahhüt ederiz.” şeklinde düzenlenen taahhütnamenin ne suretle damga vergisi ve harca tabi tutulacağı 28.10.1998 günlü ve Hukuk 2157-18415 sayılı yazımızla Maliye Bakanlığından sorulmuştu.

 

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 08.12.1999 günlü toplantısında görüşülen 27.11.1998 günlü ve 43633 sayılı yazıda ise;

 

“Bilindiği üzere, 28.06.1985 gün ve 18795 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 30/1 inci maddesinde, “Sözleşme, her türlü vergi, resim ve harçtan istisnadır.” hükmüne yer verilmiştir.

 

Bu hususta, Bakanlığımızca yayımlanan 13 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile, 3226 sayılı Kanunun 30 uncu maddesindeki muafiyet hükmünün uygulanmasından doğan tereddütlerin giderilmesi için gerekli açıklamalar yapılmıştır.

 

Mezkur Kanun hükmü ve Tebliğ esaslarının incelenmesinden de anlaşılacağı üzere finansal kiralamaya konu malı kiralayan ile kiracı şirket arasında düzenlenen finansal kiralama sözleşmesinin damga vergisinden, sözleşmenin hüküm ifade edebilmesi için noterde ve ilgili sicillerde yapılacak işlemler ve bu meyanda tapu siciline konulacak kiralama şerhi harçtan istisna edilmiş bulunmaktadır.

 

Ayrıca, Bakanlığımızca yayımlanan 15.12.1997 gün ve 62/6204-1490/54203 sayılı 1997/2 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu İç Genelgesinde, finansal kiralama işlemlerinde damga vergisi ve harç istisnası uygulamasının, finansal kiralama sözleşmesinin yanı sıra bu sözleşmenin yapılması ve hüküm ifade edebilmesi için gerekli olan diğer işlemleri (teminat, ipotek işlemleri gibi) ve bu işlemlerle ilgili kağıtları da kapsayacak şekilde yürütülmesi uygun görülmüştür.

 

Öte yandan, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 17 nci maddesine göre finansal kiralama konusu mal, kira müddeti içinde kiralayan şirketin mülkiyetinde olacağı için, sözleşme süresince kiralayan adına sigorta ettirilecek, sigorta primleri ise kiracı tarafından ödenecektir.

 

Aynı Kanunun 14 üncü maddesinde ise kira konusu malın, sözleşme süresi içerisinde hasara uğraması veya kaybı halinde sorumluluğun kiracıya ait olacağı ancak bu sorumluluğun, ödenen sigorta miktarının karşılanmayan yani sigorta şirketince tazmin edilmeyen kısmı ile sınırlı olduğu belirtilmektedir. Böylece finansal kiralama şirketinin haksız zenginleşmesi önlenmek istenmiştir.

 

Görüldüğü gibi, kira konusu malın sigorta edilmesi ve sigorta bedellerinin kiracı tarafından ödenmesi yasal bir düzenlemedir. Sözleşmenin oluşması ve uygulanması için gereken zorunlu şartlardandır. Bu işlemlere ilişkin olup, damga vergisi ve harç uygulanması gereken işlem ve kağıtlara istisna tatbiki mümkün bulunmaktadır.

 

Ancak, ilgi yazınız eki taahhütnamenin incelenmesinden, bu taahhüdün, sigorta yaptırılması ile ilgili olmadığı, Kanunun 17 nci maddesindeki “Kiralayan şirket, mülkiyeti kendisine ait olan finansal kiralama konusu malı sözleşme süresince sigorta ettirmek zorundadır.” ifadesine rağmen, sigortanın kiracı tarafından yaptırılması nedeniyle, bunun bir hak doğurmayacağı ve hasar halinde bedel eksikliğinin ödeneceğinin kabulüne ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.

 

Dolayısıyla, söz konusu taahhütname, kiracının finansal kiralama şirketi adına yaptırdığı sigortalama işleminde, sigorta poliçe bedelinin kiracı tarafından ödendiği, geri istenmeyeceği, poliçe bedeline ilişkin herhangi bir hak talep edilmeyeceği gibi hususlarda yükümlülükler için hazırlanmıştır.

 

Bu taahhütname, yukarda sözü edilen ve finansal kiralama sözleşmesinin yapılması veya hüküm ifade edebilmesi için zorunlu işlem veya kağıtlar kapsamında kabul edilemez. Zira, böyle bir taahhüt olmasa dahi sözleşme hüküm ifade edebilecektir. Finansal Kiralama Kanunu açısından sigorta poliçesinin kim tarafından finanse edildiği değil kimin adına düzenlendiği önem taşımakta olup diğer yükümlülükleri de esasen Kanunda mevcut bulunduğundan ayrı bir taahhüt konusu yapılması tarafların kendi özel ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır.

 

Buna göre, ilgi yazınız eki taahhütnamenin, tanzim olunan sigorta poliçesi bedeli tutarı esas alınarak nispi surette damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.” denilmiştir.

 

Bakanlık yazısı üzerinde yapılan incelemede nispi damga vergisi ve harca esas matrahın sigorta poliçesi bedeli olacağı ve fakat bu bedelin poliçe ile temin edilen teminat tutarı mı yoksa sigorta için ödenen prim bedeli mi olacağı hususunda tereddüt hasıl olması üzerine konu 16.12.1998 tarih ve Hukuk 2540-20678 sayılı yazımızla yeniden Maliye Bakanlığına intikal ettirilmiştir.

 

Bakanlığın, Yönetim Kurulumuzun 27.01.2000 günlü toplantısında görüşülen 30.12.1999 günlü ve 58332 sayılı yazısında ise “inceleme konusu taahhütnamede nispi harç ve damga vergisine esas alınacak poliçe bedelinden poliçede yer alan teminat tutarının anlaşılması gerekmektedir.” denilmiştir.

 

Bakanlık görüşleri çerçevesinde işlem anında sigorta ile temin edilecek teminat bedelinin belli veya hesaplanabilir olmaması durumunda ise taahhütnamenin ihtiva edeceği değerin finansal kiralama sözleşmesine konu olan malların kıymeti yekünü olacağı tabidir.

 

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla.

 

BAŞKAN

Hasip DİNÇER

(Ankara 24.Noteri)

---