2000-2 sayılı genelge
Dizin
İşyeri Kira Sözleşmesi Hakkındaki 2018/19 sayılı genelge ile birlikte değerlendirilmelidir.
Devlete, il özel idarelerine, belediyelere ve diğer kamu idarelerine ait gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinde stopaj hk. 2023/1 sayılı genelge
Ankara, 4.2.2000
Özü: Stopajı kiracıya ait olan işyeri kira mukavelelerinde nispi damga vergisi ve harcın matrahı Hk.
G E N E L G E
( 2 )
İLGİ:. a) 13.12.1993 günlü ve Hukuk-15202 (1993/101) sayılı genelgemiz.
b) 27.03.1995 günlü ve Hukuk-3796 sayılı Genel yazımız.
c) 09.01.1997 günlü ve Hukuk-240 (4) Genel yazımız.
d) 07.04.1999 günlü ve Hukuk- 4460 (31) sayılı Genel yazımız.
İlgide kayıtlı Genelge ve Genel yazılarımızla işyeri kira mukavelelerinde stopajın kiracıya ait olmak üzere net kira bedeli itibariyle düzenleme bulunması halinde nispi damga vergisi ve harcın matrahının (net kira x 100): (100-stopaj oranı) formülü ile hesaplanacağı bildirilmiştir.
Ancak bir kira ihtilafı ile ilgili olarak Yargıtay 3.Hukuk Dairesince alınan 21.09.1993 günlü ve E:1993/ , K:1993/ sayılı Kararda özetle; verginin, yakıt parası, aydınlatma ve temizlik parası ve diğer ortak giderler meyanındaki masraf kalemlerinden olmaması sebebiyle kira bedelinin tespitinde unsur olarak dikkate alınamayacağı, bu durumda mahkeme tarafından tespit olunan kira parasının vergi dikkate alınarak net veya bürüt olarak belirlenemeyeceği, kira bedelinin net olarak takdiri durumunda dahi vergi, stopaj ve fon payının bu miktar içerisinde olması gerektiği ifade edilmektedir. Kararda ayrıca, tarafların kira sözleşmesinde anlaştıkları kira bedelinin vergi stopajı dikkate alınarak net veya bürüt olarak tespitinden sonra doğan ihtilaflarda dahi bu durumun mahkeme kararında dikkate alınmaması gerektiğinin belirtilmesi üzerine, işyeri kira mukavelelerinden tahsili gereken nispi damga vergisi ve harcın matrahının ne olacağı hususu Maliye Bakanlığından sorulmuştur.
Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 27.01.2000 günlü toplantısında görüşülen 03.01.2000 günlü ve 173 sayılı yazıda ise,
“Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı belirtilmiş, 10 uncu maddesinde de, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı açıklanmış, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun hükümlerinin incelenmesinden de görüleceği üzere, damga vergisinin konusunu kağıtlar oluşturmaktadır. Üzerinde değer gösterilen kağıtlardan, ihtiva ettiği değer üzerinden nispi damga vergisi hesaplanacaktır.
Öte yandan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu çerçevede, bir kağıdın tabi olacağı damga vergisi ve harcın tayini için bu kağıdın belli parayı ihtiva edip etmediğine bakılması, belli veya hesap edilebilir bir miktarın bulunması halinde ise, bu miktar üzerinden nispi vergiye tabi tutulması gerekmektedir.
Buna göre, düzenlenen işyeri kira sözleşmesinde yer alan tutarın net veya brüt olup olmadığına bakılmaksızın, doğrudan belgede yazılı değer üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.”
denilmektedir.
Bakanlık görüşü çerçevesinde, stopaj kiracıya ait olmak üzere net kira esasına göre düzenlenen işyeri kira mukavelelerinden alınacak nispi damga vergisi ve harcın matrahının tespitinde, stopaj tutarını kavrayacak şekilde brüt kira miktarının tespiti uygulaması ortadan kalkmaktadır.
Bu durum karşısında, ilgide kayıtlı Genelge ve Genel yazılarımızın bu yönüyle uygulamadan kaldırıldığının ve gereğinin bu Genelgemiz esasları çerçevesinde yapılmasının icabettiğinin bilinmesini rica ederim.
Saygılarımla.
BAŞKAN
Hasip DİNÇER
(Ankara 24.Noteri)