Ankara, 15.4.1999

Özü: İthali izne bağlanan malzemelerin 3.kişiler eliyle ithaline ilişkin yetki belgesi ve taahhütname hk.

 

G E N E L G E

( 13 )

 

Resmi Gazete'nin 8 Ocak 1997 günlü nüshasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yayımlanan Tebliğ esasları çerçevesinde ve bu Tebliğde yer alan örneklere uygun olarak düzenlenen “Taahhütname” ile “Yetki Belgesinin” ne surette harç ve damga vergisine tabi tutulacağı, 05.03.1997 günlü ve Hukuk 457-3599 sayılı yazımızla Maliye Bakanlığından sorulmuştu.

 

Söz konusu kağıtlarla ilgili olarak Maliye Bakanlığından alınan 20.11.1997 günlü ve 49777 sayılı yazıda aynen;

 

“Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, “Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir. Bu Kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade eder” denilmekte, Kanunun 4 üncü maddesinde ise, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergisinin alınacağı hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun 10 uncu maddesinde de, “Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır. Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır. Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ihtiva eder” hükmü bulunmaktadır.

 

Diğer taraftan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I-Akitlerle ilgili kağıtlar bölümünün 1/a fıkrasında da, mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin belli parayı ihtiva etmesi halinde binde 6 nispetinde nispi, 1/b fıkrasında da, belli parayı ihtiva etmemesi halinde ...........-TL maktu damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.

 

Bu hükümler gereğince, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için bu kağıdın belli parayı ihtiva edip etmediğine bakılması, belli veya hesap edilebilir bir miktarın bulunması halinde kağıdın ihtiva ettiği meblağ üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulması gerekir.

 

Öte yandan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, “Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.

 

Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları hakkında bu hüküm uygulanmaz” denilmiştir.

 

Mezkur Kanun hükmünün incelenmesinden de görüleceği gibi, menkul ve gayrimenkul malların alım, satım, taahhüt ve rehin gibi işlemlerini kapsayan her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.

 

Yazınız eklerinde yer alan kağıtların incelenmesinden, taahhütname başlıklı kağıtta, konusunu teşkil eden menkul malın aynının ötesinde, ithal edilecek ürünlerin kullanımı ile ilgili davranış şekillerinin düzenlendiği anlaşılmaktadır. Solvent İthalinde Verilecek Yetki Belgesi Örneği başlıklı kağıt ise, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almamakla birlikte, söz konusu belgenin noter tasdiki bölümünde cins ve miktarı belirtilen ürünlerin şirket adına ithalinde satım sözleşmesine atıfta bulunulmaktadır.

 

Buna göre, taahhütname başlıklı kağıdın maktu damga vergisine, noter işleminin maktu harca tabi tutulması, yetki belgesi örneği başlıklı kağıdın ise her iki şekilde de düzenlenmesi durumunda, atıfta bulunduğu satım sözleşmesinde belirtilen değer üzerinden nispi damga vergisine, noterde yapılacak işlemlerin de bu bedel üzerinden nispi harca tabi tutulması icabeder.”

 

denilmektedir.

 

Bakanlık görüşü Yönetim Kurulunda görüşülmüş ve bu görüşün uygulamadaki Kanun hükümlerine uygunluk göstermediği düşüncesiyle konu, 26.02.1998 günlü ve Hukuk 416-3031 sayılı yazımızla Birliğimiz görüşü de belirtilmek suretiyle tekrar Maliye Bakanlığına intikal ettirilmiştir. Yeniden görüş talebimizin gerekçesini ise,

 

1) Taahhütnamenin esas itibariyle damga vergisine konu olması dolayısıyla, şartların ihlali halinde teminat mektubunun irat kaydedilmesine ilişkin olarak düzenlenen cezai şart mahiyetindeki taahhüt değeri üzerinden nispi damga vergisine ve 492 sayılı Kanunun 38 inci maddesi hükmü gereğince de maktu harca tabi tutulması,

 

2) Yetki belgesinin 488 sayılı Kanun kapsamında vergiye tabi kağıtlar arasında olmadığı, bu belgenin bir başka kişi veya firmaya verilen yetkiyi belgelendirmek üzere ilgili makama ibraz edilmek üzere düzenlendiği, yetki belgesinin dayanağı olan sözleşmeye atıf yapılmasının ise bu kağıdın damga vergisi ve harç uygulaması karşısındaki pozisyonunu değiştirmeyeceğinden, bu kağıdın damga vergisine konu edilmemesi ve fakat maktu harca tabi tutulması,

 

gerektiği düşüncesi oluşturmuştur.

 

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 07.04.1999 günlü toplantısında görüşülen 09.02.1999 günlü ve 3966 sayılı yazıda ise, kısaca, 20.11.1997 günlü ve 49777 sayılı yazılarındaki görüşün değiştirilmesini gerektiren bir hususa rastlanmadığı belirtilmiş olması sebebiyle yukarıda belirtilen Bakanlık görüşünün zorunlu olarak Genelge yapılması gerekmiştir.

Bilgilerinizi rica ederim.

Saygılarımla.

 

BAŞKAN

Hasip DİNÇER

(Ankara 24.Noteri)

A.KAHRAMAN

Y.O.13.4.

 

 

EK: 2 işlem örneği.

---