Ankara, 03.09.1998

Özü: 222 sayılı Kanun kapsamındaki ihale işlemlerinde damga vergisi ve harç uygulaması Hk.

 

G E N E L G E

( 44 )

           İLGİ: 11 Kasım 1996 günlü ve 34 sayılı genelgemiz.

 

           İlgide kayıtlı genelgemiz uygulaması itibariyle ilköğretim okullarının inşa ve onarma işlerinin, 222 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesindeki prensipler yerine 2886 Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihalesi yapılan ilköğretim okullarının ihale sözleşmesi ve noterde işleme tabi tutulan diğer kağıtlar ile söz konusu inşaat işlerinin bazı gerçek veya tüzel kişilikler tarafından yapılması halinde bu konuda düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna edilip edilmeyeceği Maliye Bakanlığı’ndan sorulmuştur.

           Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nden cevaben alınan 25.08.1998 günlü ve 30756 sayılı yazıda ise;

           “Bilindiği üzere, 222 sayılı ilköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 83 üncü maddesinde, ilköğretimin bütün gelirleri ve 78 inci maddede belirtilen giderlerinin (personel masrafları hariç) her türlü resim ve vergiden muaf olacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır. Anılan Kanun’un 78 inci maddesinde sayılan giderler ise, ilköğretim kurumlarınca yapılacak masrafları kapsamakta, 78 inci maddenin (a) fıkrasında da yapılacak giderler arasında köy, kasaba, şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen evlerinin yapımı, tadili, esaslı onarımı, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri sayılmaktadır.

           Diğer taraftan, 222 sayılı Kanun’un 29.05.1961, 308 sayılı ve 06.07.1962 tarih, 68 sayılı Kanunlarla değiştirilen geçici 5 inci maddesinde, “222 sayılı ilköğretim ve Eğitim Kanunu gereğince 1971 yılına kadar yapılacak ilkokul binaları ve tesisleri ile öğretmen evleri inşaatı, bunlara lüzumlu yapı aksamının imal ettirilmesi, her türlü malzemenin alım, nakil ve depolama işleri için girişilecek taahhütler (muvakkat ve kati teminat hükümleri mahfuz kalmak şartıyla) 2490 sayılı Kanun’un diğer hükümleri uygulanmamak, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu’nun 135 inci maddesindeki %20 nispeti %30 olarak uygulanmak şartıyla emaneten mahdut eksiltme suretiyle veya birden fazla firmalar arasında pazarlıkla gerçekleştirilir” hükmü yer almaktadır.

           222 sayılı Kanun’un geçici 5 inci maddesinin uygulama süresi 23.05.1973 günlü ve 1731 sayılı kanunla 10 yıl uzatılmıştır. Ancak, maddenin yürürlük süresi ile ilgili daha sonra herhangi bir düzeltme yapılmadığı gibi, 2886 sayılı Kanunun uygulamaya konulması ve Kanunun 1 ve 94/b maddeleri hükümleri karşısında yeni bir uzatmaya ihtiyaç ta kalmamıştır.

           Daha önce ilköğretim kurumları konusunda idareye 2490 sayılı Kanun dışında harcama ve ihale yapabilme olanağı tanıyan bu geçici 5 inci maddenin kaldırılması 222 sayılı Kanunun gelir ve giderlerine ilişkin muafiyet (istisnalar) hükümlerine herhangi bir etkide bulunmamıştır.

           222 sayılı Kanunun 78 ve 83 üncü maddelerinde öngörülen amaç, ilköğretim kurumları ile ilgili, inşaat, tadilat, onarım ve bazı iktisaplarda idarenin damga vergisine muhatap olmamasıdır. Bu muafiyet hükmünün yalnızca idareye mahsus olduğuna dair açık bir ifade bulunmadığı gibi resmi dairelerin genelde muafiyetinin düzenlendiği Damga Vergisi Kanunu’nun 3 üncü maddesi hükmü karşısında böyle bir düzenlemeye esasen ihtiyaç da bulunmadığı dikkate alındığında bu hükmün, 78 inci maddede yer alan işlemleri kapsadığını, ilköğretimle işlem yapan ve bu harcamaya muhatap olan kişilerin de işlem bazında muafiyetten yararlanabileceğini kabul etmek gerekmektedir.

           Bu açıklamalar çerçevesinde, 222 sayılı Kanunun 78 ve 83 üncü maddelerindeki muafiyet hükmünün uygulanması aşağıdaki şekilde olacaktır.

           1- İlköğretim kurumlarının ve öğretmen evlerinin yapımı, tadili, onarımı ile okul eşyası, ders aletleri tedariki ve arsa veya arazi iktisabı için yapılacak harcamalara ait olmak ve bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla, düzenlenen sözleşmeler ve ihale kararları damga vergisine konu olmayacaktır.

           2- İlköğretim işlemleri ile ilgili olmakla beraber doğrudan doğruya harcamanın konusuna girmeyen veya idarenin taraf olarak temsil edilmediği işlemler damga vergisi istisnasından yararlanamayacaktır. Buna göre, ilköğretimin değil müteahhitlerin gideri mahiyetinde bulunan, hakedişlerle ilgili makbuzların, müteahhitlerle taşoranlar arasındaki sözleşmelerin, müteahhitlerce bankalardan alınacak geçici veya kat’i teminat mektuplarının ve kredilere ilişkin sözleşme ve teminatların damga vergileri 488 sayılı Kanun esaslarına göre ödenecektir.

           3- 83 üncü maddedeki muafiyet sadece vergi ve resme ait olup harçları kapsamamaktadır. Bu nedenle, yapılacak işlem 78 inci maddede belirtilen işlerle ilgili olsa dahi 492 sayılı kanuna göre harca tabi tutulacaktır.”

           denilmektedir.

           Bilgi edinilmesini ve 222 sayılı Kanun kapsamında yapılan işlemler yönünden bundan böyle bu Genelgemiz esaslarına göre işlem yapılmasını rica ederim.

           Saygılarımla.

                                                                                               BAŞKAN YARDIMCISI

                                                                                                     Müfide ŞENER

                                                                                                  (Ankara 15.Noteri)

A.KAHRAMAN

Y.O.

---