Ankara,  08.08.1997

Özü: Bayilik Şartnamesi Hk.

 

G E N E L G E

( 42 )

           “Bayilik şartnamesi” başlıklı örneği ekli işlemde değer gösterilmesinin zorunlu olup olmadığı, harç ve damga vergisinin ne şekilde alınması gerekeceği konusunda intikal ettirilen tereddütler üzerine Maliye Bakanlığından görüş istenmişti.

           Yönetim Kurulunun 29.07.1997 günlü toplantısında görüşülen,

           Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 02.01.1997 günlü 83 sayılı cevabi yazısında:

           “Söz konusu yazınız ekinde yer alan Bayilik şartnamesinin incelenmesinde, Ototay İç ve Dış Pazarlama Maden Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin bayisi olmaya hak kazanan firma ilçe belediyelerinden kömür satış izni alacağını, depolarda açık kömür bulundurmayacağını satın aldığı torbalı kömürü kent girişlerindeki kontrol noktalarında geçireceğini, Ototay A.Ş.’nin torba kömürünü şirketin yürürlükteki fiat sirkülerinde belirtilen fiat ve şartlarda alıp satacağını ve talep edeceği kömürün, talep tarihinde geçerli satış fiatı ve KDV sini adı geçen şirkete peşin ödeyerek belirtilen maden sahasından alacağını belirterek, bu şartlara uymayı ve bu şartlara uymaması halinde bayiliğinin tek taraflı olarak adı geçen şirketçe fesh edilmesini kabul ve taahhüt etmektedir.

           Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, “Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.

           Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları hakkında bu hüküm uygulanmaz.” denilmiştir.

           Mezkur Kanun hükmünün incelenmesinden de görüleceği gibi, menkul ve gayrimenkul malların alım, satım, taahhüt ve rehin işlemlerini kapsayan her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.

           Yazınız ekinde yer alan bayilik şartnamesi başlıklı kağıt mahiyeti itibariyle taahhütname vasfında olmakla birlikte, konusunu teşkil eden menkul malın aynının ötesinde, bayilikle ilgili davranış şekillerini düzenlemektedir. Dolayısıyla, düzenleme şekli itibariyle 42 nci maddede belirtilen manada değer gösterilmesi mecburi kağıtlar meyanında bulunmamaktadır.

           Buna göre, sözü edilen kağıdın maktu damga vergisine, noter işleminin ise maktu harca tabi tutulması gerekmektedir.

           Denilmektedir.

           Bilginizi ve gereğini rica ederim.

           Saygılarımla.

                                                                                   BAŞKAN YARDIMCISI

                                                                                       Müfide ŞENER

                                                                                    (Ankara 15. Noteri)

M.ÖZARI

GK.

---