ANKARA, 8.12:1992

Özü : Sigorta Acentelik Sözleşmeleri

 

GENELGE 55

 

Sigorta acenteliği sözleşmelerinde değer gösterilip gösterilmeyeceği, değer gösterilecek ise bu değerin ne olduğu yolunda Maliye ve Gümrük Bakanlığından gelen yazılar arasında farklılık görülerek yaptığımız son başvuruya anılan Bakanlıktan gönderilen 19.10.1992 tarih ve 79107 sayılı yazıda :

 

"Bir yazınızda sigorta acenteliği sözleşmelerinde teminatın gösterilme zorunluluğunun olup olmadığı ve gösterilmesi halinde harç ve damga vergisi matrahı olarak dikkate alınıp alınmayacağının bildirilmesi istenmiş, cevabi yazımızda ise, sigorta acentelik sözleşmelerinde gösterilen değerden ayrı olarak gösterilen teminat tutarının hangisi fazla damga vergisi ve harç alınmasını gerektiriyorsa o değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın alınmasının gerektiği, ayrıca acentelik sözleşmesinde belli para olarak gösterilecek bir değerin bulunmaması halinde, sözleşmede yer alan teminat tutarı üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın tahsil edileceği belirtilmişti.

 

Bu defaki yazınızla yukarıda özeti belirtilen yazımıza atıfta bulunularak (yukarıda belirtilen kanun hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere bahsi geçen acentelik sözleşmelerinde bir değer gösterilmesi zorunlu bulunmakta) denildiği ve (acentelik sözleşmesinde belli para olarak gösterilebilecek bir değerin bulunmaması halinde) şeklinde bir ifadeye yer verildiği, bu ifadelerden de acentelik sözleşmelerinde değer gösterilmesinin zorunlu olmadığı gibi bir anlam çıkarıldığı belirtilerek, bu iki cümle arasındaki aykırılığın açıklanması istenilmektedir.

 

Söz konusu yazımızın incelenmesinden anlaşılacağı üzere, Harçlar Kanununun 42 nci maddesine istinaden bahsi geçen acentelik sözleşmelerinde bir değerin gösterilmesinin zorunlu olduğu ve nisbi damga vergisi ve harcın bu değer üzerinden tahsilinin gerektiği, ayrıca bu sözleşmelerde teminat hükümlerinin de düzenlenmiş olması halinde, 492 sayılı Harçlar Kanunun 46 ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6/2 nci maddeleri hükmü gereğince, acentelik sözleşmelerinde gösterilen değer ile belirtilen teminat tutarlarından hangisi daha fazla damga vergisi ve harç alınmasını gerektiriyorsa, o değer üzerinden nisbi damga vergisi ve harcın tahsilinin gerektiği belirtilmiştir.

 

Dolayısıyla, yazımızın son paragrafında acentelik sözleşmelerinde değer gösterilmesinin zorunlu olmayacağı şeklinde bir ifadeye yer verilmemiştir. Düzenlenen acentelik sözleşmelerinde karşılıklı edimler kapsamında herhangi bir ücret miktarına yer verilmemişse veya bu ücretin miktarının hesaben bulunması da mümkün değil ise, nihai safhada sözleşmelerde yer alan teminat tutarlarının nisbi damga vergisi ve harca matrah alınması gerektiği açıklanmıştır." denilmektedir.

Yukarıdaki açıklamalar karşısında noterliklere onay için getirilen ve içinde herhangi bir değer bulunmayan işlem kağıtları konusunda 25.12.1991 tarih ve 80 sayılı genelgemiz çerçevesinde hareket olunması gerekmektedir.

Bilginizi ve gereğini rica ederim. Saygılarımla,

 

Türkiye Noterler Birliği

BAŞKANI

M.Muhsin BILGE

(Beyoğlu 23. Noteri)

---