Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat, alt müteahhitlik ile danışmanlık veya yapı denetim sözleşmelerinde damga vergisi nispetinin sıfır "0" olarak tespiti hakkındaki 2017/5 sayılı genelge ile birlikte değerlendirilmelidir.

---

ANKARA, 28.2.1991

Özü: Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde gösterilecek değer Hak.

 

G E N E L G E  7

 

Bir sorumuza cevaben Maliye ve Gümrük Bakanlığından gönderilen Maliye ve Gümrük Bakanlığının 19.2.1991 tarih ve HARÇ: 2232314/193/ 013373 sayılı yazısında:

 

  İlgi yazınızla, kat karşılığı arsa devri ve inşaat sözleşmesinde işlem kağıdında değer gösterilmesinin zorunlu bulunduğu ve bu değerin emlak vergisi beyannamesinde gösterilen değerden düşük: olmamasının gerektiğinden bahisle, emlak vergisi beyannamesinde gösterilen değerin, bir devir işlemi sırasında arsanın tamamının mı, yoksa müteahhide devredilen yarı hisse üzerinden mi hesaplanacağı hususunun açıklığa kavuşturulması istenilmektedir.

 

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 41 nci maddesinde, noter harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nev'i veya mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı, aynı kanunun 42 nci maddesinde ise, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nev'i mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.

Mezkür kanun hükümlerinin incelenmesinden anlaşılacağı üzere, kat karşılığı arsa devri ve inşaat sözleşmelerinde bir değer gösterilmesi zorunlu bulunmakta, dolayısıyla nisbi damga vergisi ve harcın bu değer üzerinden tahsili gerekmektedir.

 

Öte yandan arsalarını kat karşılığı müteahhitlere veren kişilerin, müteahhitlerle yaptığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde gösterilmesi gereken, inşaata tahsis edilen arsanın en son emlak vergisi beyannamesinde beyan edilen emlak vergisi değerinden az olamayacaktır. Zira, kat karşılığı müteahhide verilen arsanın tamamının aynına yönelik olmak üzere taraflar taahhütte bulunmaktadır. Dolayısıyla, arsa sahibinin bu arsanın karşılığı almak üzere, yapılan konut inşaatından 1/2 hisse alması, aynı iş kağıdında arsanın bütününe ilişkin taahhüdün dışında başka bir işlem veya akdi ifade etmektedir.

 

İncelenmesinden de görüleceği üzere, olayda, bir arsanın belli bir kısmının müteahhide satışının dışında, başlangıçta kat karşılığı inşaat sözleşmesi muhteviyatında o arsanın tamamına ilişkin karşılıklı taahhütler düzenlenmektedir. Bu nedenle de 492 sayılı Kanunun 42 nci madde hükmü gereği, tümüyle inşaata konu olan arsanın aynına yönelik taahhüt sebebiyle işlemde, arsanın yukarıda belirtilen değerinin gösterilmesi ve nispi harç ile damga vergisinin bu değer üzerinden tahsil edilmesi zorunludur.

 

Ancak, bir şahsa ait arsanın belirli bir kısmının kat karşılığı olmak üzere, müteahhide verilmesi durumunda, bu konudaki iş kağıdında gösterilecek değerin, arsanın yukarıda sözü edilen değerinden inşaata tahsis olunmayan kısmına ait değerinin tenzili suretiyle hesaplanacağı tabiidir. denilmektedir.

 

BiIginizi ve benzeri işlemlerde buna göre işlem ifasını rica ederim. Saygılarımla.

 

Türkiye Noterler Birliği BAŞKANI

Uğur KALAFATOĞLU

(İstanbul 20. Noteri)

 

---

 

T.C.

MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI

Gelirler Genel Müdürlüğü

 

GEL : HARÇ: 2232314-193 ANKARA

KONU :

 

05.08.91 *054844

ADALET BAKANLIĞINA

(Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü)

 

İLGİ: 4.6.1991 gün ve 25208 sayılı yazınız.

 

Yazınız incelendi.

 

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 41 inci maddesinde, noter harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerinden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi veya mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı, aynı Kanunun 42 nci maddesinde ise, menkul gayrimenkuI mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.

 

Mezkür Kanun hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, kat karşılığı arsa devri ve inşaat sözleşmelerinde bir değer gösterilmesi zorunlu bulunmakta ve dolayısıyla nispi damga vergisi ve harcın bu değer üzerinden tahsili gerekmektedir.

 

Bu çerçevede, arsalarını kat karşılığı müteahhitlere veren kişilerin, müteahhitlerle yaptığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde gösterilmesi gereken değer, inşaata tahsis edilen arsanın en son emlak vergi beyannamesinde beyan edilen emlak vergisi değerinden az olamayacaktır. Ancak, devir sözleşmesinde gösterilecek değerin, arsanın yukarıda sözü edilen değerinden inşaata tahsis olunmayan kısmına ait değerinin tenzili suretiyle hesaplanması gerekmektedir.

 

Öte yandan, inşaata tahsis olunan arsanın birden çok maliki olması ve hissedarların herbirinin müteahhit ile ayrı kat karşılığı arsa devir sözleşmesi tanzim etmeleri durumunda, münferiden düzenlenen sözleşmeler hissedarların kendi hisseleri ile ilgili taahhüdü ihtiva edeceğinden, bu konuda düzenlenen sözleşmelerin, sözleşmede öngörülen hisse veya hisseler toplamına isabet eden devir üzerinden nispi harç ve damga vergisine tabi tutulması icabeder.

Bilgi edinilmesini arz ederim.

 

BAKAN ADINA

Ruhi ALEMDAR

Gelirlerler Genel Müdürlüğü

Daire Başkanı

(İmza)

Aslı gibidir.

16.8:1991

---