Hiçbir zaman asıl işlemin değeri ile cezai şart toplanmaz. Harçlar Kanununun 38/2. maddesi gereğince " Pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi,cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütlerden başlı başına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz." Bu nedenle kira sözleşmesine cezai şartla ilgili hüküm ve değerler de eklenmişse başlı başına bir akde konu olmadığından, cezai şart miktarı daha yüksek olsa dahi harç, kira tutarı üzerinden alınacaktır.

 

Damga vergisi bakımından ise: Harç uygulamasında olduğu gibi, pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaması prensibi getirilmektedir. 2016/93 sayılı genel yazı

---

---

ANKARA, 21.8.1991

Özü : Kira, yapım ve işletme sözleşmesinin incelenmesinden anlaşılacağı üzere firmaca ödenecek kira bedelinin diğer tutarlara nazaran daha fazla damga vergisi ve harcı gerektirdiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle de, 49 yıllığına tahsisi yapılan arazi için bu süreye karşılık ödenmesi taahhüt edilen bedelin nispi damga vergisi ve harca esas alınması icap eder.

 

G E N E L G E 57

 

Maliye ve Gümrük Bakanlığından gönderilen 8.8.1931 tarih ve HARÇ: 2232314154/055547 sayılı yazıda:

Bilindiği üzere 492 sayılı Harçlar Kanununun 46 ncı maddesinde (birbiri ile ilgili işler bir arada bulunuyorsa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır) denilmiş, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasında da, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır.) hükmüne yer verilmiştir.

 

Buna göre, ilgi yazınız ekinde gönderilen kira, yapım ve işletme sözleşmesinde kiralama süresi karşılığında ödenecek kira bedelinin haricinde ayrıca geçici ve kat'i teminat ve cezai şart gibi ayrı olarak harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlemlerin bulunması sebebiyle harç ve damga vergisinin en yüksek vergi ve harç alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden tahsili gerekmektedir.

 

Söz konusu kira, yapım ve işletme sözleşmesinin incelenmesinden anlaşılacağı üzere firmaca ödenecek kira bedelinin diğer tutarlara nazaran daha fazla damga vergisi ve harcı gerektirdiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle de, 49 yıllığına tahsisi yapılan arazi için bu süreye karşılık ödenmesi taahhüt edilen bedelin nispi damga vergisi ve harca esas alınması icap eder.

 

Ayrıca, 49 yıllık kiralamayı ihtiva eden ve ilk iki yıl ile takip eden üçüncü yılın kira miktarı belirtilen mukavelede diğer yılların kira miktarı yer almamaktadır.

Bu durumda, kira yapım ve işletme sözleşmesinin tabi olacağı nispi harç ve damga vergisinin tayini için;

1  Sözleşmenin imza tarihi olan 1.5.1991 tarihinden 31.12.1992 tarihine kadar aylık 100.000 TL. üzerinden 20 aylık kira bedelinin hesaplanması,

 

2  1993 tarihinden itibaren de yıllık 4.350.000.000 TL. üzerinden 47 yıl 4 aylık süre ile bu bedelin çarpımı sonucu bulunacak kira bedelinin yukarıda hesaplanan miktarla toplamı üzerinden nispi damga vergisi ve harcın tahsili icap eder. denilmektedir.

Bilginizi ve gereğini rica ederim. Saygılarımla.

 

Türkiye Noterler Birliği BAŞKANI

Uğur KALAFATOĞLU

(İstanbul 20. Noteri)

---