Ankara, 26.6.1984

Özü : 1581 Sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri  ve Birlikleri   Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve bu Değiştirilmesi ve bu kanuna geçici hakkında kanun hükmünde, kararname hak.

 

G E N E L G E

(24)

 

............................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

............................ NOTERLİĞİNE

Resmi Gözetenin 18 Haziran 1984 gün ve 18435 (Mükerrer) sayılı nüshasında Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin Kurulusu Hakkında 238 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna İki Ek ve Üç Geçici Madde Eklenmesi Hakkında (237) saydı) Kanun Hükmünde Kararname yayınlanmıştır.

l -238 Sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin Kuruluşu Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede :

Üreticiler; karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle mesleki faaliyetleri ile ilgili ihtiyaçtan sağlamak, ürünlerini daha iyi şartlarla değerlendirmek ve ekonomik menfaatlerini korumak amacıyla, aralarında sınırlı sorumlu, değişir sayıda ortak ve değişir sermayeli, tüzel kişiliği haiz Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerini kurabilirler.

Bir Tarım Satış Kooperatifinin kurulabilmesi için en az on üreticinin, bir Tarım Satış Kooperatifleri Birliğinin kurulabilmesi için en az üç Tarım Satış Kooperatifinin bir araya gelmesi şarttır.

Kooperatif ve Birlikler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının ekonomik ihtiyaç ve verimlilik bakımından yapacağı inceleme sonucunda ve bu Bakanlığın yazılı izni ile kurulur.

Üretici olmayan veya kooperatiflerin çalıştığı ortak ürünleri üzerinde ticaret ve komisyonculuk yapanlar ile faizle para veya mal olarak kredi verenler, kooperatiflere ortak olamazlar.

Kuruluş; ortaklığa girme ve çıkma ile ortaklarla hesaplaşma şekil ve şartlan ana sözleşmelerde gösterilir. (M. 1)

Kooperatif ve birlikler, noterce tasdikli ana sözleşmelerin Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onayını müteakip, ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. (M. 3)

Tüzel kişilik kazanan kooperatifin kredi ile ilgili senetleri, kağıtları ve her türlü taahhütname ve sözleşmeleri, ortağın oturduğu veya kooperatifin bulunduğu köy veya mahalle ihtiyar heyetleri tarafından parasız olarak tastik olunur. Bu suretle tastik olunan senet ve belgeler, İcra İflas Kanununun 38 inci maddesinde yazılı belgeler hükmündedir. Müracaat vukuunda, bu tastik muameleleri, Noterler tarafından da yapılır. (M. 21)

2834 sayılı Kanunun ortaktık paylarının rehin ve haczedilemeyeceğine ilişkin 8. maddesi, evrak ve defter ve belgeleri üzerinde suç işleyenlerin Devlet işyerleri gibi ceza göreceklerine ilişkin 11, Bakanlığın izniyle taşıt alabileceklerine ilişkin 13 ve bazı vergi ve harçtan muaf olduklarına ilişkin 21. maddesi hariç diğer hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. (M. 30)

Bu hükümlere göre, 21 d-Tastik ettirecekleri her türlü kağıt ve defterler (ücreti adil) müstesna olmak noterlerce alınan harç ve resimden bağışıktırlar.

Aynı zamanda 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa bağlı (2) sayılı tablosunun kurumlarla ilgili kağıtlara ait V. bölümün 15 inci fıkrasına göre Tarım Satış Kooperatifinin her türlü muamelelerinde düzenlenen ve damga vergisi bunlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar damga vergisinden bağışıklık. Bu bağışıklık yalnız kooperatif işlemlerine ait olup ortaklarını kapsamaz.

Ana sözleşmelerin onaylanması görevi noterlere verilmiş olmasına göre bu sözleşme asıllarının 1163 sayılı Kanunun 93. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca harç ve damga vergisinden bağışık olması gerektiği düşünülmektedir,

II -237 sayılı K.H.K. ile 1581 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerde Tarım Kredi Kooperatif ve Birliklerine ilişkin muafiyetle ilgili 19. maddesinde bir değişiklik bulunmamaktadır,

Bilinmesini rica ederim.

Saygılarımla,

BAŞKAN

Rasim EYÜBOĞLU

(Ankara 24. Noteri)

---