Ankara, 27.12.1983

Öz : Taşınmaz zilyetliğinin devri sözleşmelerinden emlak vergisi değeri üzerinden; sözleşmenin feshi halinde yeniden devir ve temlik işlemi yapılması Hak.

 

 

G E N E L G E

(58)

 

 

............................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

............................ NOTERLİĞİNE

mal değerinin emlak vergisi değerinden az veya çok olarak gösterilmesi halinde, zilyetliğin devri sözleşmesinin tamamlanmasından sonra sözleşmenin fesih ve iptali hallerinde alınacak harç konularında sorduğumuz iki soruya Maliye Bakanlığından aldığımız,

1 -12.12.1963 gün ve GEL: Tapu 2413027-1/79578 sayılı yanıtta : Bilindiği üzere, Emlak Vergisi Kanununun 10 ve 20 nci maddeler rinde bina ve arazi vergilerinin mükelleflerin yazılı beyanı üzerine tarh ve tahakkuk ettirileceği, 7 ve 17 nci maddelerinde verginin matrahının bina ve arazinin vergi değeri olduğu, 29 ncu maddesinde de vergi değerinin bina ve arazinin rayiç bedeli, rayiç bedelinde 'beyan tarihindeki normal alım satım bedeli olduğu öngörülmüştür.

Diğer taraftan; 1319 sayılı Kanunun yeniden düzenlenen 10 ve 20 nci maddeleri ile mükelleflerin bina ve arsaları için beyan edecekleri değerlere belli bir ölçü esası getirilmiştir.

Söz konusu düzenlemeleri ile Emlak Vergisi Kanununda yer alan rayiç bedel esasında herhangi bir değişiklik yapılmadığından mükelleflerin bina ve arsalarının beyan tarihindeki normal alım satım bedellerini (rayiç bedeli) beyan etmeleri asıldır.

Ayrıca, 31 nci maddeye göre vergi dairesi gerektiği takdirde mükelleflerin beyan ettikleri matrahlar yerine geçecek vergi değerini yeniden takdir edebilir.

Öte yandan, Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde Noter Harçlarının mevzuu belirlenmiştir. Buna göre noter işlemlerinden kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir. (2) sayılı tarifenin 1/5 pozisyonuna göre, tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin, zilyetti devir sözleşmeleri ile devrinde gayrimenkulün emlak vergisi değeri üzerinden devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 40 oranında harç alınacağı öngörülmüştür.

Bu nedenle, tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin devir ve temliki halinde gayrimenkulün emlak vergisi (rayiç bedeli) değeri üzerinden harç alınması gerekir.

Ayrıca, (2) sayılı tarifenin 1/5 pozisyonu gereğince alınması gereken noter harçları (24.5.1983 gün ve Tapu : 2413027-1/34165 -14.6. 1983 gün ve 3226/27 sayılı genelgemizde sözü edilen) yazımızda belirtildiği sakilde ilgili vergi dairesince tahsil edilecektir.

2 -12.2.1983 gün ve GEL: TAPU: 2413027-1/79579 sayılı yanıtta: ... tapuda kayıtlı olmayan gayrimenkullerin haricen düzenlenen senet mukabili alınıp, satılması asli zilyetliğin devrini de kapsamakta, yani senedin düzenlenmesi ile gayrimenkulün zilyetliğinin devrine ait hukuki işlem tamamlanmış bulunmaktadır.

Bu nedenle, ortada bir mutlak butlan sebebi de bulunmaksızın, senetlerin düzenlenmesinden sonra gayrimenkullerin zilyetliğinin devir ve temlikinden vazgeçilmiş olması, daha önce alınan binde 40 oranında harcın iadesini gerektirmemektedir.

Bu durumda, satış akdinin feshi halinde yeniden devir ve temlik işlemi yapılması gerekir.

denilmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Saygılarımla,

BAŞKAN

Rasim EYÜBOĞLU

(Ankara 24. Noteri)

 

Ankara, 8,11.1983

Öz : Vergi, resim ve harç muafiyeti tanınan kamu kurumu ve kuruluşları Hak.

............................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

............................ NOTERLİĞİNE

2680 Sayılı Kamu Kurum ve kuruluşlarının kuruluş, görev ve yetkilerinin düzenlenmesi ile ilgili Yetki Kanununun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca kabul olunan :

1          -95 Sayılı Tarım, İşletmeleri Genel    Müdürlüğü Kuruluşu

Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin 14 ncü maddesinde kuruluş adına kayıt ve tescil olunacak gayrimenkuller ile sair aynı haklar ve şerhi gerektiren diğer işlemler ve bunların    terkinleri, tapulama ve kadastro ile işlemleri, çiftçilerle ilişkilerinde düzenlenen sözleşme, borç senetleri, her türlü dava ve icra   takipleri ile ödeme makbuzları, işletmelerinde/ yaptığı alet, makine imalat   ve onarımları üs bu K.H.K. nün üçüncü maddesinde belirtilen   ithal ve ihraç, her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.

17 nci maddesiyle, 7,6.1949 gün ve 5433 sayılı Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü Görev ve Kuruluş. Kanunu, Haralar ve inek hanelerle ilgili 1678, 2508, 5351 ve 2654 sayılı Kanunlar ile bunların kuruluş, görev ve işleyişleri ile ilgili bütün mevzuat yürürlükten kaldırılmıştır.

II          -97 sayılı Türkiye Zirai Donatım Kurumu   Kuruluşu Hakkında. Kanun Hükmünde Kararnamenin;

1) 15 nci maddesinde teşekkülün Türkiye'ye ithal edeceği ham, yarı mamül ve mamul maddelerle bilumum alet, makine ve yedek parçaları nevileri teşekkülün ilgili olduğu Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilmek şartıyla gümrük vergisi ve gümrüklerden alman her türlü vergi, resim ve-harçlardan muaftır.

Teşekkülün kuruluş muameleleri ile borçlanma ve borç para verine, menkul ve gayrimenkul alım. satım işlerinde vesair muamelelerinde vergi, resim ve harçlardan muaf olduğu gibi taksitle yapılan muameleler için tanzim edilecek senetler damga vergisinden ve tastık harcından muaftır,

Teşekkül tarafından yapılacak muamelelere ait senetlerin vesair vesikaların muhtar ve ihtiyar heyetlerince tasdiki, noter tasdiki hükmünde olup bunlardan dolayı hiçbir harç, resim ve para alınmaz.

Mümessillerin teşekkül namına yapacağı işler ayni hükme tabidir.

Teşekkül kurumlar vergisinden muaftır.

Vadeli satışlarda düzenlenen borç senetleri İcra ve İflas Kanununun 38 nci maddesinde yazılı vesikalar hükmündedir.

Teşekkül tarafından vadeli olarak satılan mallar, bedelleri tamamen ödeninceye kadar satana merhun sayılır. 1581 sayılı Kanunun 31 nci ve 3202 sayılı Kanunun 42 nci maddeleri hükmü, teşekkülün, alacağı tahsil olununcaya kadar, bu mallar üzerinde geçerli olmaz.

2) 17 nci maddesinde Türkiye Zirai Donatım Kurumu Kuruluşu Hakkındaki 4604 sayılı Kanun ve ekleri yürürlükten kaldırılmıştır.

III -107 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kuruluşu Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin

l) 39 ncu maddesinde Bankanın; tarımsal ürünlerin elde edilmesi, bu ürünlerin işlenmesi, değerlendirilmesi ve pazarlanmasına, tarıma dayalı sanayi ile tarıma, girdi sağlayan tarımsal sanayiye dönük olarak kullandıracağı her çeşit tarımsal, krediler, banka muameleleri vergisinden muaftır. Bu kredilere ilişkin tüm senet, kağıt, belge, kayıt, defter  hesap özetleri, her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu gibi yine bu kredilere ilişkin borçlar hakkında icra makamları, yasal kuruluşlar ve yargı organları nezdinde yapılacak takip ve tahsile ilişkin her türlü talep, tebliğ ve kararlarda damga vergisi ile tüm resim ve harçlardan muaftır.

Bu madde de belirtilen tarımsal borçların, 23 ncü madde gereğince takibi neticesinde, Bankaca tefevvüz olunan gayrimenkullerin banka namına tescili her türlü ferağ ve intikal vergisi ile resim ve harçtan muaf olduğu gibi bu kabil gayrimenkullerin 24 ncü madde hükümleri dahilinde sahiplerine veya varislerine iadeleri de keza ferağ ve intikal vergisi ile resim ve harçtan muaftır.

Tarımsal üretime dönük tarımsal kredilere ait senet, kağıt, kayıt, defter ve hesap özetleri, kredi lehdarının oturduğu veya arazisinin veya teminatının bulunduğu köy veya mahalle ihtiyar heyetlerince parasız olarak tastık edilir. Bu tasdik noter tasdiki ve bu belgeler İcra ve İflas Kanununun 38 nci maddesinde yazılı belgeler hükmünde olup, bunlar hakkında da birinci fıkradaki muaflık hükümleri uygulanır. Senetler vadelerinde protestoya tabi tutulamaz. Başvurulduğunda bu tasdik işlemleri noterler tarafından da yapılır.

2) 45 nci maddesi de (4.6.1937 tarih, ve 3202 sayılı T.C. Ziraat Bankası Kanunu ile buna ek ve değişiklik getiren kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır).

IV         -108 Sayılı   Devlet Yatırım Bankası Kuruluşu   Hakkında

Kanun Hükmünde Kararname nin-,

19 ncu maddesinde Bankanın her çeşit    mallarıyla hak ve

alacakları ve işlemleri ve bankaya vaki olacak intikaller ve bunların

tahakkuk tahsil ve ödemelerine ait belge, alındı ve ilanlar her türlü

vergi resim ve harçtan muaftır.

25 nci maddesinde    441 Sayılı Devlet Yatırım Bankası Hak

kında Kanun ve Değişiklikler yürürlükten kaldırılmıştır.

V          -111 Sayılı Tekel İstetmeleri Genel Müdürlüğü Kuruluşu

Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin;

14 ncü maddesinde kuruluş damga vergisinden muaftır.

29 ncu maddesinde   Bu kanun hükmünde kararnamenin yürürlüğe girmesiyle 1660, 4036, 4898, 5113 sayılı Kanunlarla ek ve değişiklikleri, 6551 sayılı Kanunun 3 ncü maddesi ve 2019 sayılı Kanun ile bu kanun hükmünde kararnameye aykırı sair hükümler yürürlükten kaldırılmıştır.

VI         - 113 Karar sayılı Toprak Mahsulleri Ofisi Kuruluş Hakkın

da Kanun Hükmünde Kararname”nin;

1)         15 nci vergi, resim ve harç muafiyeti ne ilişkin maddesinde

teşekkülün, üreticiden yapacağı mubayaalara ait bilumum   evrak,

senet, defter ve kayıtlar ile bütün hesapları ve menkul rehni muameleleri, damga vergisi, noter harçları,    muamele vergisi ve sair her nev'i vergi, resim ve harçtan muaftır.

Teşekküle devir ve intikal edecek gayrimenkuller devir nedeniyle ortaya çıkacak vergi, resim, ve harçtan muaftır.

2)         Kaldırılan Hükümlere ilişkin 22 nci maddesinde 3491 sayılı

Toprak Mahsulleri Ofisi Kanunu ile, bu kanunu değiştiren 2.2.1942

tarih 4185 sayılı, 23.3.1950 tarih ve 5621 sayılı, 18.4,1951 tarih ve 5759

sayılı, 20.5.1955 tarih ve 5673 sayılı, 21.7.1959 tarih ve 7368 sayılı, 23.

3.1971 tarih ve 1381 sayılı, 15.6.1971 tarih ve 1412 sayılı, 18.8.1971 tarih ve 1470 sayılı Kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır.

VII        -116 karar sayılı Devlet Havacılık ve Hava Meydanları

İşletmesi Genel Müdürlüğü Kuruluşu    Hakkında Kanun Hükmün

de Kararnamenin;

1) Muafiyetler başlığı taşıyan 14 ncü maddesinde; Bu Kanun Hükmündeki kararname kapsamı içinde bulunan kuruluş, müesseseler ve bağlı ortaklıklara hizmet ve faaliyetleri ile ilgili olarak Yurtdışından satın alınmak veya kira suretiyle ithal edecekleri, hibe veya yardım suretiyle temin edecekleri her çeşit uçak, emniyet ve işaret tesisleri araç, gereç, teçhizat, cihaz, makina, malzeme, sistem ve bunların yedek parçalan gümrük vergisi ve gümrüklerde alınan her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.

Yurtdışında veya yurtiçinde imal ve buralardan temin edilmiş olan her türlü yakıt, yağ ve kimyevi maddeleri gümrük vergisi ve gümrüklerde alınan her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.

Yukarıda  (a)  ve (b) fıkralarında   belirtilen, hususlarla ilgili

olarak yapılacak alım, satım ve kira işlemlerine ait her türlü mukavele, anlaşma mutabakat protokol ve bağlantılar ile- bunlara müsteniden tanzim olunacak bono, senet, kıymetli evrak vesair bilumum vesaik de vergi, resim ve harca tabi değildir.

2) Kaldırılan Hükümleri kapsayan 19 ncu maddesinde, Bu Kanun Hükmündeki Kararname kapsamına giren 6623 sayılı THY A.O. lığı Kanunu ve bu kanunu tadil eden diğer hükümleri ile 6688 sayılı Devlet Hava Meydanları işletmesi Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkındaki Kanun ve bu kanunu tadil eden diğer kanun hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

VIII       -117 Karar sayılı Türkiye Denizcilik Kurumu Kuruluşu

Hakkında Kanun Hükümlerinde Kararname'nin;

Muafiyetler başlığını taşıyan 19 ncu   maddesinde TÜDEK,

müessese ve bağlı ortakların bütün taşımı, taşınmaz malları ile nakitleri haczedilemez, haklarında İcra İflas Kanununun iflasa ilişkin hükümleri uygulanamaz ve ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları istihsalinde her türlü teminat vermekten muaftır.

Kaldırılan Hükümler  başlığını taşıyan 23 ncu maddesinde

5842 sayılı Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu ve

değişiklikleri ile mevzuatta bu kanun hükmünde kararnameye aykırı

hükümler yürürlükten kaldırılmıştır.

IX         -118 karar sayılı Türkiye Şeker Sanayi Kurumu Kuruluşu

Hakkında Kanun Hükmünde kararnamesinin;

Vergi Muafiyeti başlığını taşıyan 15 nci maddesinde teşekkül, müessese ve bağlı ortaklıkları il© şeker üreten iştiraklerinin yeni kuracakları fabrika ve tesisler ile mevcut fabrika ve tesislerin tesvive modernize edilmesi ve idame-tamamlama    yatırımları ile ihraç amacı     ile     yapacakları     imalat     için     yurt     dışından      ithal edeceği bilumum makina, teçhizat ve malzemeleri gümrük vergisi ve gümrükten alman her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.

Kaldırılan Hükümler başlığını taşıyan    17 nci maddesinde

6747 sayılı Şeker Kanunu ile ek ve değişikliklerinin bu kanun hükmünde kararnameye ve 60 sayılı Kanun, hükmünde kararnameye aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

X -122 Karar sayılı Türkiye   Halk Bankası   Anonim Şirketi Kuruluşu Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin;

A)        Kredi işlemlerinin vergi ve harç muafiyeti başlığını taşı

yan 21 nci maddesinde Türkiye Halk Bankasının;

Esnaf, sanatkar ve küçük sanayicilerle, kefalet kooperatiflerine, esnaf dernek ve birliklerine, bu teşekküllere kayıtlı üye ve ortaklarına gerek kayıtlı bulunduğu teşekkülün tavassut ve kefaletiyle, gerekse doğrudan doğruya açacağı her çeşit kredilerle, ismi zikr edilen teşekküller mensuplarının kendi aralarında ihdas edecekleri karşılıklı yardımlaşma fonlarından alacakları paralar,

Bu kredi işlemleriyle ilgili senetler, makbuzlar taahhütname,

mukavelename, kefaletname ve temliknameler,    teminat ve kefalet

mektupları, mektup ve telgraflar, dekontlar, münakale, tediye, irsal,

teslim, tahsil emirleri ve her nev'i kağıtlar, kayıtlar, defterler, hesap

hülasaları, kredi lehtarlarından Bankaca alınacak beyanname, bilanço vs. işletme hesabı hülasaları,

Menkul rehni ve gayrimenkul ipoteği işlemleri,

Esnaf kefalet kooperatiflerinin banka emrine tanzim edeceği senetler, reeskont senetleri,

Bu kredilerden doğacak borçlar hakkında icra, mahkeme ve resmi daireler nezdinde yapılacak takip ve tahsilata dair her nev'i talep, tebliğ Vi3 kararlar,

ipoteğin paraya çevrilmesi ve gayrimenkulün banka üzerinde kalması ile ilgili muameleler,

Bu krediler dolayısıyla bankaca alınan paralar, faiz, komisyon, her türlü masraf karşılıkları dahil,

Damga vergisinden, noter ve tapu    harçlarından ve her türlü harçlardan muaftır.

B)        Kaldırılan Hükümler başlığını taşıyan 22 nci maddesinde

Türkiye Halk Bankası ve Halk Sandıklarının kuruluşuna ilişkin 8.6.1983 tarih ve 2284 sayılı kanun, bütün ek ve tadilleri ile birlikte ve 507-sayılı Kanunun Esnaf kredi komitesi ile ilgili 110. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Bilgi edinilmesini rica ederim-

Saygılarımla,

BAŞKAN

Rasim EYÜBOĞLU

(Ankara 24. Noteri)

---